Son zamanlarda, Atatürk'e, İstiklâl Savaşı'na ve Cumhuriyet Dönemi Tarihi'ne ilişkin saldırılar, saptırmalar ve iftiralar çok artınca, bu konulardaki gerçek tarih araştırmaları, kitapları da çoğaldı. Bu konuda, Sinan Meydan'ın, Ümit Doğan'ın ve Alev Coşkun'un kitapları başlı başına birer koleksiyon oluşturacak nitelikte ve değerde görünüyorlar.
8
Basında yer alan haberlere göre, Cumhuriyetin kuruluşunun 102. yıldönümü münasebetiyle savunma sanayisindeki gelişmeleri anlatan AKP genel başkanı ve Cumhurbaşkanı R.T. Erdoğan, "Dünya genelinde satılan her 100 İHA'dan 65'ini biz tedarik ettik, 180 ülkeye ürün ihraç ettik. Sizleri 25 yıl geriye götürmek istiyorum, ülkemizde bir toplu iğne üretebiliyor muyduk" demiş. Demiş de İHA işi doğru ama toplu iğne iddiası yanlış.
8
Siyasi nitelikli davalarda yargı süreci başlamadan önce kamuoyuna sistematik bilgi sızdırılır. Amaç, "hukuki yargıdan önce toplumsal yargıyı oluşturmak"tır. Kişi ya da kişiler daha mahkemeye çıkmadan kamuoyu nezdinde suçlu ilan edilir. Uzmanlar buna "önyargısal linç" veya "ön mahkûmiyet stratejisi" diyor. Hedefte olan kişiler önce kamuoyunda itibarsızlaştırılmaya çalışılır. Kamuoyuna "Gördünüz mü, bu kişiler böyle" mesajı verilir.
7
Gerçeğini ararsanız Berin Nadi, İlhan Selçuk, Sami Karaören, Oktay Kurtböke gibi Cumhuriyet gazetesinin o dönemlerinde ağırlıkları, katkıları çok önde isimleri de katmadan olmuyor. Az konuşan, çok koşturan, çok atak ancak depremden çok korkan sevgili arkadaşım, uzaktan izleyebildiğim kadarı ile yaşam biçimini hiç değiştirmemiş. Emeklilik yıllarında öncelikleri
7
Güney yelpazemizde birbirinden farklıymış gibi seyreden gelişmeleri birleştirince ortaya Türkiye'nin etrafını saran bir yay çıkıyor. Kuzeydoğumuzdan aşağı inip güneybatımıza doğru kuş-ku bakışı şöyle görünüyor: Azerbaycan, İsrail'le ilişkilerini stratejik düzeye çıkardı, alçalmadan ilerliyor. Trump'ın geçen ağustos ayında devreye girmesiyle ABD'de gerçekleşen
7
Küresel kapitalizmin neden olduğu ve otoriter siyaset anlayışlarının daha da ağırlaştırdığı iktisadi ve siyasal bunalımlar, bütün dünyada katmerlenerek devam ediyor. Haksızlık, hukuksuzluk, adaletsizlik ve gelir dengesizlikleri artıyor. Sınıfsal, sosyal ve kültürel ayrışmalar derinleşiyor. Dar gelirli, yoksul ve mağdur geniş toplumsal kesimler, sorunlarına çözüm arıyorlar.
7
Ukrayna'nın Karadeniz'deki liman şehri (ve de üçüncü büyük şehri) Odesa'yı görenler bilir: Bir zamanlar Osmanlı'nın Hacıbey Kalesi'nin olduğu fakat 1700'lerin sonunda Ruslar tarafından ele geçirildikten sonra tamamen yıkılıp yeni baştan inşa edilen Odesa'nın simgesi, limandan yukarı çıkan Potemkin Merdivenleri'dir. Bu merdivenlerin sağ tarafındaki alan, zamanında
7
İnsanlık bir arada yaşamaya başladığı andan itibaren sosyalleşme doğal bir gereksinim olarak ortaya çıkmıştır. Bu sosyal ortam içinde sağlıklı ve huzurlu bir yaşam sürdürebilmek için insanlar arasında bir bağ kurma ve iletişim geliştirme zorunluluğu doğmuştur. Sosyal bir varlık olan insanın temel sosyal gereksiniminin ilk sırasında iletişim yer alır. Bir insanın sosyal ortam içerisindeki konumunu
7
1914-1918 Birinci Paylaşım Savaşı'nda İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan işgaline uğrayan Anadolu; Mustafa Kemal önderliğinde başlatılan Milli Mücadele ve Kurtuluş Savaşı döneminde, ardında yayılmacı sömürgecilerin ve Saray'ın durduğu ihanet dolu bir sürece sahne oldu. Bunda büyük payı olan son Osmanlı Padişahı Vahdettin, 17 Kasım 1922'de bir İngiliz zırhlısına binerek ülkeden kaçtı.
6
İran-Siyaset ve Uluslararası alışmalar Enstitüsü'nün (IPIS) düzenlediği "Saldırı Altında Uluslararası Hukuk" konferansı nedeniyle Yeni Dünya Araştırmaları Merkezi (YDAM) koordinatörü ve Cumhuriyet gazetesi yazarı olarak Tahran'dayım. İlk kez geldiğim Tahran'da iki zorlukla karşılaştım: Birincisi sabahın 5'indeki trafik nedeniyle otele 1.5 saatte ulaşmam, ikincisi de otelde karşılaştığım pasaport kuralı!
14
İddianamede Eylem 13 başlığı altında çok ciddi bir iddia var: 3.7 milyon yurttaşın İstanbul Senin uygulamasında toplanan verilerin, üstelik coğrafi konumları ve CHP'nin verdiği seçmen sandık bilgileriyle birleştirilmesi, büyükşehrin bu verilerden ihtiyacı olan bilgilerin çıkartılması amacıyla yurtdışında dört şirkete gönderilmesi...
14
Adalet davası uzaktaki bir çığlığı duymakla başlar. Geçen hafta bu köşede İstanbul'daki bir okulda yaşananları okudunuz. Eğitimin halinin acı resmiydi. O yazıdan sonra Türkiye'nin çok sayıda okulundan mesaj aldım. Ancak biri var ki açık bir yara gibi kanıyor. Karşımda Şırnak Cizre Merkez Anadolu Lisesi'nde İngilizce öğretmenliği ve müdür yardımcılığı yapmış Burak Ercan
12
Futbolda, hakemler üzerinden başlayıp futbolculara, oradan başkanlara uzanan bahis skandalı; İstanbul Başsavcılığı'nın önceki gece sabaha karşı yaptığı, "kapsam genişliyor" açıklamasıyla aslında buzdağının altındaki büyüklüğü ortaya koyuyor. ünkü Türkiye'deki yasa dışı bahis, şike ve kara para ayağı tahmin edilenin de ötesinde. Geçen hafta yasa
21
Mehmet Ali Yılmaz sezonunda zirve mücadelesi yapan Trabzonspor, lider Galatasaray karşısında İstanbul'da hem oyun hem mücadele hem de skor olarak istediğini alarak kente döndü. Karadeniz ekibi, etkisiz oyunuyla Alanyaspor karşısında ise tam bir hayal kırıklığı yarattı ve yaşattı. Savunmanın göbeğinde kaptan Savic ve Batagov'un yokluğu bir takımı bu kadar mı etkiler Alanya maçında zorunlu olarak oynatılan
42
Baksanıza adalete olan inancımızın her gün daha da azaldığı şu kirlenmiş futbol ortamını birileri bahis üzerinden temizleme kararı almış. TFF Başkanı İbrahim Hacıosmanoğlu'nun açıklamaları bu yönde: Bahis işlerine karışan futbol camiası içindeki isimleri bu yüzden açıklıyor. Peki şimdi sevinmeli ve "Oh nihayet" mi demeliyiz
51
Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün aziz hatırası önünde saygıyla eğiliyorum, ruhu şad olsun... Cumhuriyeti sonsuza kadar yaşatacağız... Kadıköy'deki 10 Kasım anmasında tüylerimiz diken diken oldu. Dönelim maça; G.Saray'ın kaybetmesi sonrası Sarı-Lacivertliler bayram havasında sahaya çıktı. F.Bahçe gole kadar topa sahip oldu, acele etmedi, pasla çıktı.
59
İki Galatasaray var, Kocelispor deplasmanında. İlk yarıda "Ne de olsa sınıf birincisiyim. alışmadan geçerim" rahatlığıyla çıkıyor sahaya. abalamıyor, konsantre olmuyor... Belki 4-4-2'ye dönen (ama sahaya öyle yansımayan) taktiğin etkisi var. Ama çokça "çalışkanın" seyircisi ve teknik ekibiyle Kocaelispor olmasından
47
Euroleague'de heyecan sürüyor. Yavaş yavaş tablo ortaya çıkmaya başladı. Geçen sezon Fenerbahçe Beko'nun dörtlü finalin en büyük adayı olduğunu yazmıştım. Ama bu sene aynı şeyleri söyleyemeyeceğim. Bizleri çok sevindiren bir şampiyonluğun ardından takımın önemli parçalarından Davis, Guduric, Pierre, Sertaç, McCollum başka takımlara gitti. Oyuna yön verebilen,
59
Dört büyüklerin kendi arasında derbi oynadıkları hafta zirveden uzaklaşan Fenerbahçe ve Beşiktaş için adeta yarışa dönüş şansıydı. Beşiktaş, seyircisinin desteğiyle maça önde başladı ve bu özgüvenle farkı ikiye çıkardı. Ancak Orkun'un görmüş olduğu kırmızı kartla durum tersine döndü ve Fenerbahçe ilk yarı bitmeden beraberliği yakaladı. Beşiktaş'ın Sergen Yalçın döneminde birçok maça
36
1-2 şey yazmak farz oldu.Milli takım ilk maçını 1923'te oynadı.102 yaşında.Cumhuriyet'le aynı yaşta. Euro 2024'te Avusturya'yı yendik.MSÜ rektörü Erhan Afyoncu hocamızın aklına 'Kızılelma' geldi.
93
in bugünlerde tıpkı insan gibi yürüyen robotunu tanıttı dünyaya. O kadar hızlı ilerliyor ki teknoloji, ev işlerinde, yaşlı bakımında kullanılacak yeni nesil insansı robotlar için artık gün sayılıyor. Tarih de veriyorlar, en geç 2027 yılında çok uygun fiyatlarla bu robotlara sahip olmamız mümkün. Fabrikalarda robot kolları çoktandır insanın yerini almaya
38
Küresel Organize Suç Endeksi'nin 2025 raporu açıklandı. Türkiye 2020'de 6.9 puanla 12. sıradayken bugün 7.2 ile 10. sıraya yükselmiş. Küresel ortalama 5.08. Bu endeks, sadece mafyanın gücünü ya da kaçakçılık hatlarını
30
Bir ülke adının veya devletin önüne sıfat koyup onu tanımlarken çok dikkatli olmak gerekir. Bu dikkat özellikle karar verici düzeyinde olanlarda daha da keskinleşmelidir. Aksi takdirde, önüne demokratik, hukuk, laik ve yargı gibi sıfat gelen devletlerin tanımlarında süreç karmaşaya yol açabilir. Son günlerde özellikle yargı devleti yaklaşımı belki de bilinçli olarak sık
37
Kanun teklifinin 20. maddesiyle 2026 yılı ocak ayı başı itibarıyla, mevcut durumda yüzde 20 (yüzde 9 sigortalı, yüzde 11 işveren payı) olarak uygulanan malullük, yaşlılık ve ölüm (MYÖ) sigortaları prim oranı işveren payının yüzde 1 artırılması sonucu yüzde 21'e yükseltilmiştir. Yine aynı maddede 2026 yılı ocak ayı başından itibaren dört puanlık sigorta prim teşvikinin, imalat sektörü hariç iki puana indirilmesi öngörülmüştür.
55
Ödemeler dengesinde "net hata noksan" kalemi, gerçekte cari işlemler hesabının düzelticisi olmasına karşın cari işlemler dengesinin eyletimi, manipülatörü olarak kullanılmakta, yanıltıcı tutum Özal döneminden itibaren sürmektedir. Ödemeler dengesi bilançosu içeriğinin açıklanmasıyla "net hata noksan" kaleminin kaynağı, bilançonun hangi bölümünde yer alması gerektiği ortaya konulabilir.
42
Birinci sanayi devriminin belirleyici teknolojisi; makineler, buhar gücü ve fabrika sisteminin oluşmasıydı (1760-1840). İkinci sanayi devriminin belirleyici teknolojisi; elektrik enerjisi, seri üretim, kimya sanayi, montaj hatlarıydı (1870-1914). Üçüncü sanayi devriminin belirleyici teknolojisi; bilgisayarlar, internet, mikro çipler, robot teknolojisi, otomasyon oldu (1970'e kadar). Günümüzde
87
Mevsimin son yazısı ile bu diziyi noktalayalım. Yazdıklarımı yinelemeyeyim. İleride satırbaşı olacaklar varsa onlara dikkat çekeyim. Kapitalizmdeyiz ve onu konuşuyoruz. Onu kavramalıyız. KISA BİLGİ İki yüzyılı aşkın süredir gelişip kurumlarını oluşturmuş kapitalizm, 1970'lerde, sermaye sınıfının "servet"e doğru yol alacağı bir rotaya yöneliyor. İnsana değil,
111
Takviminize not edin. 27 Kasım-31 Ocak tarihleri arasında İstanbul Depo'da tiyatro mirasımızın arşivleri sergileniyor. Tophane'deki bu sanat uzamının tam adresi: Depo/Tütün Deposu, Lüleci Hendek Caddesi No. 12 (E-posta adresi: depo@depoistanbul.net Telefon: 90 (212) 2923956) Sergi süresi içinde İstanbul'daysanız, Türkiye Tiyatro Vakfı'nın aylar süren bir
22
Neredeyse 30 yıldır Hakan Erdoğan Prodüksiyon "Bach İstanbul'da" başlığıyla klasik müzik konserleri düzenler. Nicedir aklına koymuştu, bu konserleri Diyarbakır'da da düzenleyecekti. Diyarbakır konseri gerçekleşti. Bu konseri izleme şansını buldum. Hayatımın en güzel deneyimlerinden biriydi. Önceleri kuşkuluydum. Memleketin bunca derdi
15
Bilim, eğitim, siyaset, ekonomi, basın, spor, kısacası yaşamın her alanındaki yaşanmışlıklar birbiriyle iç içedir. Her yaşam birbirine bağlanır yani. Yaşamları birbirine bağlayan yaşamöykülerinin her edebiyat yapıtında izleri vardır. Edebiyatın olmazsa olmazı yaşamöykülerinde olanca çıplaklığıyla görürüz bu gerçeği. TARİHE YOLCULUK
25
Gülten Akın "Evler" şiirinde dediği, "Odaları şarkı tutan ev/ biri mistik biri güncel biri öyle eski/ pancursuz, yeşile gizli, çekilmiş yarışmalardan, melâli hüzünden ayıran ev/ işte o ev"di bizim ev de... Bestekâr Sokak'ta giriş katında mini minicik, iki odalı bir daire. Orası çocukluğumun sıcacık anılarının geçtiği, bir zamanlar hayatımın
23
Siz bakmayın enflasyonun yüzde 60'larda seyretmesine. Aslında bedavadan yaşayıp gidiyoruz. Ekmek pahalı, et, yumurta ve süt de. Ama alın teri bedava. Alın terinden daha ucuz şeyler de var bu memlekette. Canlar bedava yahu. Oturduğumuz bina, bindiğimiz araba, geçtiğimiz köprü kadar bile değeri yok insanlarımızın. Nüfusumuz kalabalık, ondan mı acaba Can
21
1950 senesinin soğuk bir Ankara gecesi... Karanlıkta ayak sesleri... Hırıltılı bir nefes... Yalpalar bir sağa bir sola... Adeta bir gemi gibi... Yolunu bulmaya çalışarak yürür. Nereye gittiği meçhul. Sonra belirir gözleri karanlıkta. Bir çift göz bir açılır, bir kapanır, geceyi aydınlatır. Nereye gittiği meçhul... Kolunun altında sıkıştırılmış bir tiyatro metni; Moliere'in Saygılı Yosma
49
Atatürk'ün Dolmabahçe Sarayı'nda yattığı odanın pencereleri boğaza bakıyor. Güneşli bir gün değil. Boğaz, kapalı günlerde bile bir yerlerden aydınlıklar devşirir. Hasta rahatsız olmasın diye bütün perdeler örtük. Gene de boğazın güleğen aydınlığı, perdenin kuşgözü kadar açık aralığından bile sızıp hastanın yüzüne vuruyor.
33
İçinde 969 kez "Hatırladığım kadarıyla", 774 kez "Bilmiyorum", 691 kez "-mışlar, -mişler, -muşlar" gibi ifadelerin geçtiği yaklaşık 3800 sayfalık bir metin okuyacağınız söyleniyor. Ne tür bir metin okumayı beklersiniz Kuşkusuz, bu denli yoğun belirsizlik ve
34
Geçtiğimiz hafta Ortaköy'de, sokak lezzetlerinden sonra bir ailenin hayatını kaybettiğini duyduk. ok çok üzücü bir olay, ne desek boş, yetersiz. Daha sonra besin zehirlenmesi olmadığı, böcek ilacı olduğu düşünüldü ve şu anda bununla ilgili araştırmalar devam ediyor. Hepimiz bu olaydan çok etkilendik. Konu Ortaköy ve yemek olunca ben de yazmak istedim. Umarım bir daha kimse böyle bir acıyı yaşamaz. Biz besin zehirlenmesi konusunda biraz konuşalım.
7
Hayhuy arasında kaynadı gitti: Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin ısrarlı baskılarıyla, Türkiye SAFE'ye alınmadı. SAFE'nin açılımı Security Action for Europe, yani Avrupa ülkelerinin kendi ordularıyla kurduğu Avrupa Güvenlik Eylemi. NATO'dan bağımsız bir yapılanma. Avrupa Birliği'nin ortak bir güvenlik çatısı altında toplanması,
19
Sevgili okurlarım bir an kendimi bir reklam şirketinde çalışırken buldum. Az sonra bir parfüm şirketi yetkililerine sunum yapacağım. Daha önce animasyon olarak çizdirmişim, kısa bir film, on üç yaşlarında bir kız çocuğu elinde bir parfüm şişesi, yoğun bir sisin içinde ilerliyor. Birden karşısına kara peleriniyle yüzünü gizleyen, elinde keskin tırpanıyla Azrail çıkıyor ve kızın elindeki parfümü
17
Bilim insanları arasında ve toplumda genel kanı erkeklerin empatik becerilerinin kadınlara oranla daha düşük olduğu ve erkeklerin çeşitli duygularını fark ve ifade etmek konusunda güçlük yaşadıkları şeklindedir. Ben bu görüşe tam olarak katılmıyorum. Erkeklerin de derin duygularının bulunduğu konusunda yeni şahit olduğum bir olayı sizlerle paylaşmak istiyorum. LÖSEMİLİ OCUKLARIN BABALARI
11
Bir toplumun neye güven duyar Akla mı, yoksa itaate mi Bu tercih, bir milletin kaderini sessizce çizer... Liyakat, insanın bir işi bilgiyle, emekle, hakkıyla yapabilme kudretidir. Kişinin değerini soyundan, kimliğinden, elinde tuttuğu kartvizitten, "bağlılığından" değil; yeteneğinden, ahlakından ve adalet anlayışından alan bir sistemdir. Her
20
COVID-19 pandemisi artık çok uzak bir anı gibi geliyor. 2020 başlarından 2022 sonuna dek uzayan süreç, hepimizin yaşamını – en azından bir süreliğine – kökten değiştirmişti. Daha önce yalnızca bilimkurgu filmlerinde rastlayabileceğimiz bir distopyayı bu kez bizzat deneyimledik. Hem korkutucu hem de tuhaf biçimde büyüleyici bir gerçeklikti bu.
36
Bir çıyanı kınayamam. Doğada yeri olduğuna göre değeri de vardır. Peki, aklı olan bir canlıyı neden kınarız, eleştiririz, örseleriz kimi zaman Elbette bizi tepkisiz bırakmayan yaptığı eylemin verdiği zararlar, açtığı yaralar, getirdiği yıkımlardır... Şu da var ki çağımız soysuzluğun önünü ha bire açıyor. Küresel kapitalizm, hayatı yağmaladığı
28
Yaz kalabalıkları çekilmiş, plaj şezlonglarının sesi kesilmiş ama deniz hâlâ davetkâr... Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında eylül ve ekim aylarında yaşanan "sarı yaz", hem doğanın hem de insanın nefes aldığı en dingin mevsim. Güneş ışığının altın tonlara döndüğü bu dönemde, deniz suyu hâlâ ılık, rüzgâr yumuşak, zaman ise sanki ağırdan akar.
38
© 2025
