Kültür-Sanat

Kapitalizmin maddi bedeni - II: Şehirler, ticaret ve ilkel sermaye...

Kapitalizmin iskeleti coğrafyadır. Denize yakınlık, ülkenin hangi enlem ve boylamlarda yer aldığı, iklim vb. Ama bir bedeni oluşturan sadece iskelet değildir, damar ve sinir sistemi ile organlar da gereklidir. İşte bugün kapitalizmin damar ve sinir sistemini oluşturan ticaret yolları ile hayati organlarını oluşturan şehirleri inceleyeceğiz.1.GİRİŞ

Prof. Dr. D. Murat Demiröz

Kusur

Mükemmellik iddiasıyla yaşamak ne zordur. Hayat bir tamamlanma sürecidir. Eksiğimiz muhakkak olacak. Bunu bilip tamamlamak insanın içine yerleşen kutsal görevdir. Kusurumuz olacak ama kusurlu yaşamayı tercih etmeyeceğiz. "Eksiklik, noksanlık, sakatlık, hatâ" gibi anlamlara gelen kusur, insana mahsustur. Kimimiz doğuştan, kimimiz sonradan kusurlu olabiliriz. Hayatın

Ali Bal

Türkleri nasıl arkadan vurduk

Türkleri nasıl arkadan vurdukİDRİS GÜNAYDIN Bundan önce yazdığım "Arapları nasıl arkadan vurduk"makaleme gelen yorumlarda neyi kast ettiğim anlaşılmamış olacak ki çalakalem döktürmüşler. Olsun. "İmali fikir" her zaman iyidir. Ben o makalemde Yavuz Sultan Selim'in

İdris Günaydın

Şapka deyip geçmeyin (59)

"Şapka Deyip Geçmeyin" başlığı altında işlediğimiz, "hizmet içi eğitim" mahiyetindeki yazılarımız, hitâma ermek üzere.Diziye başlarken, bazı kardeşlerimiz "Hoca, bu konuda ne yazacak ki bir 'seri' olsun" diye taaccüp etmişlerdi. Sorular, sataşmalar, itirazlar ve serbest çağrışımlarla şumûlünün genişleyeceğini tahmin ediyordum, ama mevzuun bu kadar velûd olacağını düşünmemiştim.

Nahit Topaloğlu

Vahdet-i vücûd meselesi (6)

Bu yazıdan itibaren vahdet-i vücûda yönelik eleştirilerin değerlendirmesini yapmaya çalışacağım. Birinci adımda sadece eleştirilerin genel çerçevesindeki farklılığı belirginleştireceğim. Öncelikle eleştiri ve değerlendirmelerin yapılacağı zemini belirginleştirmek için bir hususa dikkat çekeyim. Genel olarak düşünce tarihinde üç temel katmandan bahsedebiliriz. Birincisi,

Ömer Türker

Lastiğin çekim gücü

Lastiğin çekim gücüAHMET TALİB ÇELEN Biz taşra çocuklarıyız. Çoğumuz memleketin ücrâ bir köşesinde derme çatma bir kulübede dünyâya açarız gözlerimizi. Çilekeş bir annenin ve dertli bir babanın sevgisi ve şefkati en mühim gıdâmızdır. Maddî gıdâlarımızın yetersizliğini bu sevgi ve şefkat doldurmuştur da gürbüzlüğümüzün

Ahmet Tâlib Çelen

Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Kültürü ve Medeniyeti Üzerine...

Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Kültürü ve Medeniyeti Üzerine DüşüncelerHÜSEYİN ÖZTÜRK Bu hafta tanıtmaya gayret edeceğimiz kitap, Ötüken Neşriyattan çıkan, Prof. Dr. Ruhi Ersoy'un kaleme aldığı; "Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Kültürü ve Medeniyeti Üzerine Düşünceler"

Hüseyin Öztürk

Yol çeşitlemesi

Bizden öncekiler, hayatı öğreten bir şey olarak bakardı yollara. Yol boyu yaşanan tecrübeler paha biçilemez hayat dersleriydi. Yollar ve yol tecrübeleri üzerine sadece seyahatnameler yazılmadı; nice şiirler, hikayeler, romanlar yazıldı. Çünkü yola çıkanlar, kendi dar gerçekliğinden geniş alanlara çıkar, başka gerçeklikleri tecrübe ederek görüşlerini hem geliştirir hem zenginleştirirdi. Her

Gökhan Özcan

Çocuklar çetelerin elinden kurtarılmalı!

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ açıkladı. Sadece uyuşturucudan dolayı denetimli serbestlikle birikmiş dosya sayısı 800 bin. 2023 itibariyle cezaevlerinde bulunan 291 bin 380 tutuklu ve mahkûmun 98 bin 355'i yani üçte biri uyuşturucu suçlarından dolayı içeride. Ülkemizde uyuşturucu kullanım yaşı 15 yaşın altında.

İpek Özbey-Korkusuz

Zikzaklar ülkesi

Türkiye'nin son yirmi yıldaki dış politika yolculuğu, pusulası bozulmuş bir gemi misali... Bir gün ABD'ye doğru yol alırken, ertesi gün Rusya'ya demirleyen... Dün "kardeşim" dediğini, bugün "düşman" ilan eden bir ülke... Başınız döner... ★★★

Naim Babüroğlu

Dergâh'ın İrfanımıza Kazandırdıkları

Yayın dünyamızın köklü kuruluşlarından Dergâh, irfan dünyamıza seçkin eserleri kazandırmaya devam ediyor. Yarım yüzyıllık tarihiyle ilim, sanat, irfan ve edebiyatımıza en çok hizmet eden kuruluşlar arasında bulunan Dergâh Yayınları, neşrettiği birbirinden seçkin eserlerle kültür hayatımıza katkıda bulunmaya devam ediyor. Sadece kitap yayıncılığı

Mehmet Nuri Yardım

Eğitim sisteminin en büyük eksiği

Eğitim sisteminin en büyük eksiği Ali Erkan Kavaklı İstanbul Erkek Lisesi'ndeki cinsel taciz skandalından sonra Haber Türk televizyonundaki taciz, pazarlama, uyuşturucu skandalı patlak verdi. Ekranın ünlüleri boğazlarına kadar pisliğe batmışlar.

Ali Erkan Kavaklı

Dermanı dertte arayan ses

Bazı sözler vardır, insanın içinden değil, içini aşan bir yerden gelir.Bir sır gibi iner gönle."Derman arardım derdime, derdim bana derman imiş" diyen o ses…Niyâzî-i Mısrî'nin sesidir.17. yüzyıl Malatya'sında doğan Mısrî, medrese ilimleriyle yoğruldu. Öğrendiklerinin ardında hep daha derin bir hakikat aradı; kendi içini aşan o sese tutunarak yürüdü.

Bekir Fuat

Oflu Mandal Hoca

M. Akif Ersoy'un Asım şiirinde önemli şahsiyetler geçiyor. Hocazâde, Köse İmam, Köse İmam'ın oğlu Âsım ve Hocazade'nin oğlu Emin'in yanında 563.sayfada Oflu Hoca geçer. Oflu Hoca'nın tam ismi Oflu Mandal Hoca'dır. M. Akif kendisi gibi düşüncelere sahip olan Oflu Mandal Hocayı çok sever. Şair, "Millete onun imanı gibi sağlam iman gerektiğini,

Eyyüp Azlal

104 yaşında türbana saygı duymayı öğrenen kadın profesör

104 yaşında türbana saygı duymayı öğrenen kadın profesör Mustafa Armağan Tam başka bir mevzuda yazacakken değerli yayın yönetmenimiz Ali İhsan Karahasanoğlu'nun 'tviti' düşüverdi önüme. Aynen şöyle yazıyordu: "Prof. Dr. Nermin Abadan Unat 104 yaşında vefat etmiş.. Neyle anacaktım.. Başörtü

Mustafa Armağan

Işığı hiç sönmeyecek

O, Nermin Abadan Unat. Neden mi ona minnet borcumuz var Başta kadın hakları, insan hakları olmak üzere hukuktan siyasete, iletişimden bilim insanlığına ve kadın olmaya uzanan; yaşamın her alanında örnek oluşturduğu için... Öncü olduğu için... Emeğini savunduğu ilkeler ve insanlık uğrana cömertçe sunduğu için... Birkaç kuşağın rol modeli olduğu için dik ve onurlu duruşundan asla ödün vermediği için...

Zeynep Oral

Atsız'ın bozduğu ''tahliye'' oyunu

Geçen sene Nihal Atsız'ın vefâtının 49. yıldönümü vesîlesiyle kaleme aldığım yazıda şöyle bir kısım vardı:"Çanakkale'de ölen İngiliz gençlerine ağıt yakan 'Tell England' filmini seyredip seyretmediğini bilmiyorum. Tek bildiğim, Çanakkale yürüyüşü başlatarak bu filmin de içinde olduğu bir oyunu bozduğudur. (Bu, ayrı bir yazı konusu)"

Kerime Yıldız

Dijital emperyalizm çağı: Algı'nın aklı çarmıha gerdiği ve mutlak...

Dijital emperyalizm, arkasındaki gizli el, dişini göstermeye başladı...Önce şunu bilelim: Adına ayartıcı bir şekilde "sosyal medya" denen ama gerçekte tastamam "a-sosyal medya" olarak işlev gören Twitter / X, Facebook, Instagram gibi mecralar, sosyal çatışmaları körüklemek, ekonomik ve siyasî kaos çıkarmak için icat edildi.Batı'da

Yusuf Kaplan

Meşhur Balıkçı Kahraman'dan lezzet tüyoları: Kalkan assolist...

İSTANBUL'un kuzey girişinde, dev metropolün hengamesinden uzakta adeta tablo gibi bir manzarayla karşı karşıyayız…Hâlâ 'balıkçı köyü' vasfını koruyan Rumeli Kavağı'nda üç kuşaktır balıkçılık yapan bir ailenin çocuğu, İstanbul'un en meşhur mekânlarından birinin sahibi 'Balıkçı Kahraman' ile beraberiz. Söze, "İnanır mısınız aylardan beridir ilk defa deniz kıyısına

Zeynep Bilgehan

Mustafa Kemâl'in uydurma şecereleri ve hakîkî mensûbiyeti (196)

(TBMM Albümü, 1. Cilt: 1920-1950, Ankara: TBMM Yl., Haziran 2010, s. 422) Solda, Vâli Zühtü Durukan'ın (İzmir, 1888 – İstanbul, 11.1.1964) Erzurum'daki "Şapka Fâciâsı" yıllarında çekilmiş bir resmi (resim altı yazısı: "Konya Meb'ûsu Zühdü Bey")… (https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/21914; 19.9.2025) Erzurum'daki

Yesevizade Alparslan Yasa

Dünyanın ilk manyetik saati: Breguet Experimentale No. 1

Breguet, 1 Aralık 2025'te 250. yılı kutlamaları kapsamında deneysel bir saat duyurdu: Experimentale No. 1. Bu saat, manyetik alanı bir düşman değil, mekanizmanın bir dostu hâline getirerek saatçilikte yeni bir sayfa açıyor.Breguet markasının kurucusu Abraham-Louis Breguet'nin saatçilik tarihine yön veren tourbillon gibi icatları ya da mavi renkli vida ve

Mehmet Çelik

Dünya değişiyor roller hep aynı!..

Son yüzyıldaki değişim daha önceki 20 yüzyıl ve ondan da önceki binlerce yıllık değişimin toplamından çok daha fazla!Değişim süreçleri eskiden daha yavaş ve çok uzun döneme yayıldığı için hazmı ve yaşam biçimi haline gelmesi daha az sancılı oluyordu. Günümüzde ise yarattığı sosyolojik travmalar adeta insanlığın ve özellikle de eğitimin, öğrencilerin, öğretmenlerin, velilerin,

Abbas Güçlü

"Ermiş'i sensiz yazamazdım"

Tüm dünyada milyonlarca okura ulaşan "Ermiş" adlı kitabıyla insanlara hayatın karmaşası içinde kendilerini nasıl keşfedeceklerini anlatan Halil Cibran, aşkı Mary Haskell ile keşfeder. Bir hayırsever ve sanat hamisi olan Haskell ile bir arkadaşının atölyesinde tanışır Cibran. Kendisi 21, Mary ise 31 yaşındadır. Kısa sürede yakın arkadaş olurlar. Resim eğitimi almak için Paris'e

Filiz Aygündüz

Gerçek ne kadar gerçek

Alkan Avcıoğlu'nun yapay zekâ ile ürettiği ve bu alanda bir ilk olan "Gerçek Ötesi / Post Truth" isimli belgesel filmin müzikleri, CD ve plak formatında basılarak sınırlı sayıda satışa sunulacak. Bunu fırsat bilerek daha önce bahsettiğim bu filmin müzikleri hakkında da bir iki laf etmek isterimBir defa soundtrack en az filmin kendisi kadar ilgi çekici

Mehmet Tez

Çağlar boyunca zamanın izinde

Takvimler sadece günleri gösteren çizelgeler değildir; bir toplumun gökyüzü bilgisi, dini geleneği, ekonomik yapısı, tarımsal düzeni ve kültürel alışkanlıklarının aynasıdır. Her takvim, onu kullanan medeniyetin dünyayı nasıl algıladığını gösterir.Aralık ayındayız… Bir yılın daha son günleri yaklaşıyor. Ajandalar kapanıyor, planlar yenileniyor,

Hasan Mert Kaya

Ödül peşinde koşmuyorum

Teksas'ın uçsuz bucaksız topraklarında geçen "Landman" dizisi, petrol dünyasının gerçeklerini merkezine alıyor; sektörün perde arkasını, güç dengelerini ve bu dünyanın insan hayatları üzerindeki etkisini anlatıyor. İkinci sezonuyla seyirciyle buluşan "Landman"i oyuncuları Billy Bob Thornton ve Sam Elliott ile konuştuk.◊ Oyunculuğunuzun yanında müzisyen kimliğiniz de var. Bir karaktere hazırlanırken müzikten faydalanıyor musunuz

Barbaros Tapan

İstanbul

Biz, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra doğan nesiller, başka bir İstanbul'da büyüdük. Ulaşım dertleri vardı ama daha insani yapıdaydı. Tramvayda sarkıntılık vakaları anlatılırdı ama bugünkü gibi büyük bir problem hâline gelmemişti. Suyun çok daha az olduğu İstanbul'da bu kadar pislik görülmedi. Hiç güzel bir 200. yıl yaşayacağımızı zannetmiyorum. Hâlbuki aldığımız emaneti en güzel şekilde gelecek nesillere bırakmak isterdik.

İlber Ortaylı

Para kazanmak için resim yapılmaz - İLKER GEZİCİ let baseAssetSrv...

2025 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibi 81 yaşındaki usta ressam Yalçın Gökçebağ, bugün birçok genç sanatçının para kazanma baskısıyla üretim yapmaya çalıştığını belirterek, "Tuvale para kaygısıyla oturulmaz. Ben resim yapmak için para kazandım, şimdi ise resim para için yapılıyor" diyor Renkleriyle Anadolu'nun hafızasını kuran, çocukluk anılarından beslenen

İlker Gezici

Cahide, bu koşu nereye - CEM SANCAR let baseAssetSrv = { uri:...

Yağmur birden başlayınca kaçtım, bir kafenin çardağına sığındım. Yanımdaki masada orta boylu, gümüş sakallı zarif bir zat vardı. Yan yana masalara oturduk, kaçışan insanları seyrettik. İri damlalar taş zemine vurup havaya sıçrıyor sonra binlerce küçük damlaya bölünüyordu. Hayat gibi diye düşündüm, her şey bölünüp dağılıyor. Saçlarını

Cem Sancar

Amerika kıtası benim arka bahçemdir - ERHAN AFYONCU let baseAssetSrv...

Yeni yayınlanan ABD Ulusal Güvenlik Stratejisi Belgesi'yle Monroe Doktrini tekrar gündeme geldi. ABD Başkanı James Monroe tarafından 202 yıl önce tesis edilen doktrin, 94 yıl Amerika'nın siyasetini belirledi. Bu doktrinle diğer güçler Amerika'dan uzaklaştırılırken kıtada ABD hâkimiyeti tesis edildi. Trump, şimdi bu doktrini kendi üslubuyla yeniden canlandırmaya çalışıyor Amerika

Erhan Afyoncu

15 Aralık Orhun Kitâbelerinin okunması, "Dünya Türk Dili Günü"...

15 Aralık Orhun Kitâbelerinin okunması, "Dünya Türk Dili Günü" ilânı HALİT KANAK 1226 Horasan doğumlu Alaaddin Ata Melik Cüveyni, Moğol prenslerinden Emir Argun Ata ile geldiği Moğol Başkenti Karakurum'da devletin tarihini yazma konusundaki teklifi kabûl eder. Zâten dedesi Celaleddin Harzemşâh'ın,

Halit Kanak

Netflix & Paramount savaşı

Netflix ve Paramount arasındaki savaşın, Warner Bros. Satın alma mücadelesiyle kesiştiği ve Donald Trump'ın da perde arkasında yer aldığı iddia edilen bu senaryo, aslında birkaç farklı gerçek dünya olayının birleştirilmiş kurgusal bir spekülasyonudur. Bu karmaşık senaryoyu detaylandıralım.SAVAŞIN ANA CEPHESİ: STREAMING (YAYIN) SAVAŞLARI

Berk Mühürdaroğlu

Avustralya'nın derdi ne

Avustralya bize mesafe olarak çok uzak. Gidip gelmesi desen uçakla şu kadar saat, hatta gün. Bu sebepten en az vatandaşımızın yaşadığı yerlerden biri belki de. Televizyonlar, gazeteler, sosyal medya olmasa orada ne olup bittiğinden asla haberimiz olmaz. Uzaklığı tarif etmek için en uygun ülkedir sanki burası. İngilizlerin varlığı ise sır değil. Güney Yarımküre'nin yüzölçümü en geniş ülkelerinden

Ömer Erdem

Gazetecilerin Ellerinin Arasındaki Hayatlar

Erzurum Devlet Tiyatrosu salonunda Peter Ustınov"un "Ellerimin Arasındaki Hayat" adlı oyununu seyrediyoruz. Gazetecilerle ilgili noktalar çoğunlukta olan oyun, bir kıza tecavüz ederek öldüren (daha doğrusu, gazetecinin iddiasına göre, kalbindeki rahatsızlıktan ölen) bir gencin idam mahkumiyetini hafifletmek için çabalayan bir gazeteciyle, bundan

İsmail Bingöl

Mutlu hayat yoktur!

Mutlu hayat yoktur! AHMET CAN KARAHASANOĞLU Zamanı durma noktasına getiren uzun suskunlukların müntesipleri, içinde bulundukları ânı doğru okuyamaz; çünkü zaman, onların elinde ucu görünmeyen bir makaraya dönüşür. Oysa ömür kırılmış bir vazonun masada unutulmuş parçaları gibidir.

Ahmet Can Karahasanoğlu

Ruhban okuluna formül bulundu

Doğum yeri, Gökçeada yerine 'İmveros' diye Yunanca adını yazdı. 2000 yıllık kilisenin 270'inci başpiskoposu. İtalya-Roma Papalık Doğu Enstitüsü, İsviçre Ekümenik Enstitüsü, Almanya-Münih Üniversitesi'nde yüksek lisans derken Yunanistan Atina Üniversitesi'nde kilise hukuku doktorası da yaptı. Katolik, Anglikan ve Ortodoks kiliselerindeki üç yüksek

Sultan Uçar

Aydınlık ormanı

İnsanlığın özgürlük arayışında yüz akımız olan, dünyaya kattıklarıyla geleceğimizi güzelleştiren, örnek yaşamlarıyla namuslu olmanın ve namuslu kalmanın erdemini öğreten, ömürlerince doludizgin bir uzun koşuya çıkan değerlerimiz var. Onlar, "insan" olduğumuzu anımsattı, duyumsattı; "insan" olmaya çağırdı insanları. Onlar, ne yazık ki "hâlâ kahramanlara gereksinmesi olan" bir toplumun aydınlarıdır.

Öner Yağcı

Özel televizyonlar çıktı meslek bozuldu

Eski Türkiye'de bir yılda yaşayacağımız olaylar silsilesini bir haftada yaşadık. ok övünülen yeni Türkiye bu mu Kalsın almayalım. Biz eski Türkiye'de de çok mutlu ve umutlu değildik ama en azından ne kurumlarımız ne de insanlarımız bu kadar kokuşmuş ve çürümüştü. Biz ne hale geldik böyle. En acısı bizim sektörde yaşananlar.

Miyase İlknur

Derin bir acının izlerinde...

'Üzgünüm, Bebeğim' birkaç yıl önce tez danışmanı tarafından cinsel saldırıya uğrayan ve bu travmanın yüküyle yaşamaya çalışan genç akademisyen Agnes'ın hikâyesini anlatıyor. Eva Victor'un yazıp yönettiği ve aynı zamanda ana karakterine de hayat verdiği film, yılın en etkileyici yapıtlarından biri.New England'da üniversite okumuş ve sonradan yolları ayrılmış iki arkadaş.

Uğur Vardan

İstanbul'un çınar ağaçları

Ağaç da olsa, ölümü böylesine teşhir eden başka bir kültür var mıMuhtemelen Sultan Abdülaziz'in saltanatının son dönemlerinde veya Sultan II. Abdülhamid'in saltanatının ilk yıllarında, Dolmabahçe Sarayı ile Çırağan Sarayı arasındaki yolun iki yanına çınar ağaçları dikilir. O günden

Sinan Genim