Teknolojik ilerleme, kurumlar ve coğrafya kadar, bir toplumun "ruh iklimi" de önemlidir. Geçen yazıda Joel Mokyr ile Sabri Ülgener'in fikirlerini ele aldık, bu yazıda ise Douglas North ve Daron Acemoğlu'nun görüşlerini de ekleyerek kendi görüşlerimi ve sentezimi açıklayacağım. Ruh İklimi nedir1.GİRİŞ: DOUGLAS NORTH VE ESERLERİ: KURUMLARIN ÖNEMİ VE TANIMI
15
Anayasa Mahkemesinin Kamal Atatürk'e hakaret davası hakkında kararı İDRİS GÜNAYDIN Önce şunu söyleyeyim. Ölmüş bir insana, kendini savunmaktan aciz bir insana hakaret etmek en hafif tabiriyle acizliktir. Kim olursa olsun. Ama ister yaşasın ister ölü, bir kimse hakkında belgeli bilgiler yayına sokuluyor veya orada burada dile getiriliyorsa bu hakaret değildir.
14
Aşık Veysel, dünyayı 'iki kapılı bir han'a benzetmişti. İnsanoğlu, anne rahminden iki kapılı hana konduğu anda; uzun ince bir yolda, ağalaya güle, gece gündüz menzile varmaya çalışır. Dünya bir misafirhane, insan dünyanın misafiri.Ya da insanoğlu bir misafirhane yaşadığı her şey onun misafiri. Kah çıkar yeryüzüne seyreder misafirhaneyi kah iner yeryüzüne misafir halini seyreder.
13
Halktan fedâkârlık istemenin şartı AHMET TALİB ÇELEN Yönetici halktan biri gibi yaşarsa halk da sıkıntılar karşısında fedâkâr olur. Hz. Peygamber baş örnek. O, hiçbir zaman bir kral gibi yaşamadı. Halk arasında, halktan biri gibiydi. Dışarıdan bakan birisi onu halkından ayıramazdı. Hattâ sıkıntılara katlanmada halktan da ileri idi. Birkaç misâl:
12
Kelimelerin Seyir Defteri HÜSEYİN ÖZTÜRK Bu hafta tanıtmaya çalışacağımız eserin adı, "Kelimelerin Seyir Defteri". Müellifi ise Dilimize ömrünü hibe etmiş olan Türkiye Yazarlar Birliği Kurucu ve Şeref Başkanı D. Mehmet Doğan. Kitaba geçmeden
12
Vahdet-i vücûda yönelik eleştiriler temelde iki noktada toplanır. Bunlardan birincisi ve en çok dikkat çekeni, varlık olmak bakımından varlığın Hak olduğu ilkesine yöneliktir. İkincisi ise ayân-ı sâbitenin (eşyanın hakikatlerinin) ezelî olduğu ilkesidir. İbn Teymiyye, Adüdiddin el-Îcî, Teftâzânî, İmam Rabbânî ve Şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi gibi farklı geleneklere mensup düşünürler ortaklaşa bu iki ilkeyi eleştirir.
11
Yıl 1949... ABD Merkezi İstihbarat Örgütü (CIA), Suriye'nin başına Amerikan yanlısı bir albayı, Adib Sishaklı'yı getirmişti. Fakat, albayın iktidarı dört yıl sonra Baas'çılar tarafından devrildi. Suriye, ABD ve İngiltere'nin bölgedeki çıkarlarına karşı daha bağımsız ve Sovyetler'e yakın bir çizgiye yönelmişti.
10
Bu devirde dilimizden düşürmediğimiz kalıp cümlelerden biri de, "Hiç zamanım yok!" cümlesi... Neredeyse hepimiz hiçbir şeye yetişemiyormuş hissiyle yaşıyoruz. Gerçekten yapmak istediğimiz şeylere vaktimiz yetmiyor mu Yoksa boş meşguliyetler elimizden aldığı için mi bu vakitsizliği yaşıyoruz Dürüst olmak gerekirse, ki elbette gerekir, ikinci halin birinciyi doğurduğunu kabul etmemiz
10
İstanbul Vakfı'nın çıkardığı "İlham Veren Adımlar: 40 Yazardan 40 İlham Veren Kadın Hikâyesi" kitabını merakla okuyorum. Prof. Dr. Nermin Abadan Unat'ın hayranı olduğum için Nebil Özgentürk'ün kaleme aldığı bölümden bazı satırları paylaşmak istedim sizinle. Bugünün insanıyla geçmişin idealistleri arasındaki farkı o kadar iyi anlatıyor ki.
2
Sevgili İlhan Selçuk 2004'te bir dergi kataloğu armağan etmişti. Değerli ressamımız Bilge Alkor'un kargalarıyla böyle tanıştım. Daha sonra tanışıklık, "Meleklerin ve Şeytanların Aynası" (2011) ile derinleşti. Uzunca bir süredir başucumda duran, dönüp dönüp baktığım, sonra "Belki bir gün" diyerek tekrar kenara
2
H. MUHARREM OKUR - ARDA BİLİKBediüzzaman Said Nursî Hazretleri, âlem-i İslâm'ın maddî-manevî geri kalmışlığının sebeplerinden olan hastalıkları Hutbe-i Şamiye eserinde sıralar. Bu hastalıkların ilk sırasında ise ümitsizliğin bulunduğunu belirtir. (1) Dolayısıyla ümitsizlik hissi, üzerinde ciddiyetle durulması ve bir hastalık olarak ele alınması gereken kritik bir durum. ünkü ümitsizlik
26
Masum Aydın'ın uzun zamandan beri beklenen eseri İslam Halifeleri'nin ilk cildi yayımlandı. Eserde örnek hayatları okuyoruz. Seviyeli, etkileyici, faydalı ve hayırlı eserler ortaya kolay çıkmıyor. Yıllardan beri hasretle beklediğimiz bir eser nihayet vücut buldu. Masum Aydın'ın büyük emeklerle hazırladığı ve üç ciltten meydana geleceği
26
Şikâyet etmeyen öğretmenin izinde Ali Erkan Kavaklı Dünkü gazetelere baktım, bir dizi moral bozucu haber: "İstanbul Erkek Lisesi'nde kız yüzünden öğrenciler birbiriyle kavga etti." Soru: Erkek lisesine kız öğrencileri kim aldı Metin Bostancıoğlu adındaki DSP'li bakanı tanıyan var mı
25
Her adım ardımızda bir iz bırakır. Bir yoldayız. Uzun, inişli çıkışlı. Zaman zaman ıssız, kimi vakit kalabalık.Bazen dümdüz bir patika gibi akar önümüzden, bazense kıvrıla kıvrıla sarar benliğimizi. İnsan bu yolculukta attığı her adımın, yaşadığı her ânın bir anlam taşımasını ister.Ne gariptir ki çoğu zaman yaşadıklarımızın kıymetini ancak onlar gelip geçtikten sonra anlarız.
25
Asıl bağış sebebi neydi Ne var ki, İnönü, uzun seneler sonra, Hâtırât'ında, 12 Haziran 1937'de TBMM'de îrâd ettiği nutku yok farzederek, başka telden çalacak, hâdisenin içyüzünü o zamân ifşâ edecekdir. Hâtırât'ındaki îzâhatına nazaran, "Tek Adam"ın ilk niyeti, çiftlikleri Zirâat Vekâletine satmakmış.
24
Yaz aylarının yemyeşil tabiat örtüsü üzerine kümelenmiş çiçekleri, tarihî ve turistlik gezileri, güneşin en cömert yüzünü deniz ve kumla buluşturduğu tadına doyulmaz seyirleri yanında kitaplara tutunabilmek yüksek bir iradeyi gerektirir ve bu irade kudreti güzeldir. Kışın kitap okumak ise sıcak kahve dumanı eşliğinde bir battaniyeye sarılırcasına kendiliğinden gelişen bir eylemdir. Yağmuru,
24
Çaldıran ve Yavuz Sultan Selim tartışması Mustafa Armağan Siyasetin tarih üzerinde belirleyici olduğu bir dönemden geçiyoruz. Nitekim eski Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in bir TV programında sarf ettiği "1514 yılında Çaldıran'da birlikte mücadele etmişiz…" sözü
22
Dünyanın dört bir yanından gelen haber bültenleri, sosyal medya akışları ve günlük yaşamın içindekigözlemlerimiz, şiddetin farklı biçimlerde -fiziksel, psikolojik, ekonomik, siber- endişe verici biryaygınlıkla var olduğunu gösteriyor. Sokakta, okulda, işte, evin en mahrem köşesinde ve sanaldünyada karşımıza çıkan bu olgu, "Şiddet neden arttı" sorusunu zihnimize kazıyor. Bu artışı tek bir
21
Dünyanın en büyük sahnelerini dolduran, sayısız hit sahibi şarkıcı Ed Sheeran, Brad Pitt'in başrolünde oynadığı "F1 Filmi"nin şarkısınıyaptı. "Bu projede de konfor alanımın dışına çıktım" diyen şarkıcıyla Los Angeles'ta bir araya geldim. Ed Sheeran ile yaratıcılık sürecini, pop-up konserlerini, koleksiyon merakını ve ilham kaynaklarını konuştuk.◊ Farklı
10
Sinan Aktürk Bey kardeşimin Frankfurt'taki Bischofheim'da düzenlediği Kitap Fuarı dolayısıyla Almanya ve Hollanda›ya yaptığımız seyahatler ve verdiğim konferansları Samsun temsilcimiz ve MTO yönetim ekibimizden Muharrem Hocamızın kaleminden aktarmaya devam ediyorum. Güzel, ruh dolu, leziz bir pazar yazısı oldu. Zihin açıcı okumalar…***Uzun bir gecenin sabahında Amsterdam'a yolculuk için hazırız.
9
Norveçli Anna of The North'un yeni albümü "Girl in a Bottle", Kylie Minogue'un prodüktörü Starsmith ve Avicii'nin prodüktörü Sebastian Furrer'in katkısıyla hazırlanmış bir dream-pop manifestosuAnna of The North (Amma Lutterud), Norveç doğumlu bir besteci ve şarkıcı. Her ne kadar 'kuzeyden gelen' desek de aslında mesleki açıdan güneyden
9
O kadar güzeldi ki tadı damağımda kalmıştı. Dayanamadım yeniden izlemeye gittim. Daha kapıdan adımımı atarken o koca kamusal mabedin -AKM'nin- fuayelerinde her yaştan genç kalabalığa karıştığımda, İstanbul'un ve ülkemin tüm yaraları, tüm yanlışları, tüm yokluğu ve yoksulluğu, tüm kaosu sanki dışarıda kalmıştı. İçeriye yalnızca "insanın kırılganlığı" sızmıştı. ünkü sahnede birazdan yaşanacak olan, yalnızca
8
Yazmalar Kütüphanesi, yapımına 1749 yılında başlanmış, 1755 yılında tamamlanmıştır. 18. yüzyılın en zengin kütüphanesidir. Kütüphane restore edilmesine rağmen altındaki dükkânların pespaye hali herkesin dikkatini çekmektedir. Burası her şeye rağmen İstanbul'un, devletin, milletin ve belediyenin olmalıdır. Selimiye'nin kubbesiyle uğraşacağınıza, belki dönüp buraya bir bakarsınız. Belki bir şeyler getirmezsiniz de hiç değilse götürülmesine engel olursunuz.
8
Bundan sekiz yıl önce Türk kadınların Zanzibar'ın kültürel dokusu içinde kurduğu Assalam Vakfı, PEACE modeliyle yalnızca bir eğitim merkezi değil; permakültürü, sürdürülebilir kalkınmayı, yerel sanatları ve toplumsal dayanışmayı aynı çatı altında buluşturan özgün bir ekoköy. Ada halkının dönüşüm hikâyesine yakından bakıyoruzToprağın konuştuğu bir model: Permakültür
8
İlk mekanik saatler icat edildiğinden beri saatçiler manyetik alan etkisiyle mücadele ediyor. Ancak 21. yüzyılda bu sorun çözülmediği gibi saatler için yeni görünmez tehlikeler var. Nedeni basit, çevremizdeki hemen her şey manyetik alan barındırıyor: akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar, tablet kılıflarının mıknatısları, el çantalarının klipsleri, Hi-Fi ses sistemleri, hoparlörler, buzdolabı
8
BESTECİLERİN besteleriyle hayatları arasındaki etkileşim dinleyici için özgün yorumları getirir.Sevdiğiniz, dinlediğiniz önemli bir bestecinin serüveni klasik müzik tutkunları için okunacak bir kitaptır.Şostakoviç Elli Yıl Sonra- Bilsay KuruçİçindekilerÖnsözGirişDinlerken
7
Eğitimde binlerce yıldır devam eden gelenek sona mı eriyor Okul, öğretmen, öğrenci, sınıf, kitap, defter, ödev, sınav, yüz yüze eğitim gibi değişmeyen ritüeller ve roller, yapay zekanın daha da aktif hale gelmesiyle birlikte yerle bir mi olacak Gidişat sanki o yönde. Yakın bir gelecekte pek çok alanda olduğu gibi eğitimde de şaşırtıcı hem de çok şaşırtıcı gelişmeler yaşanırsa hiçbiri tesadüfi
7
Mutlu ve huzurlu bir yaşamın köyde olduğuna inanan, şehirdeki evi barkı kapatıp köye yerleşen ne çok insana şahit olduk, değil mi Bir köye, mümkünse bir Ege köyüne gidip domates, biber ekip, ekmeğini yaparak mesut olacaklardı. Şehir hayatının insanı depresyona sokan geriliminden kurtulacaklardı. Sosyal medyadan da paylaştılar yeni yaşam pratiklerini. Peki şimdi ne yapıyorlar Niye biz köyde
7
Güzel nedir Nerede bulunur Sanat hayatındaki 65. yılını geride bırakan ressam, heykeltıraş, yazar ve sanat tarihçisi Gürol Sözen'e göre bu sorunun cevabı çok basit: Doğada… Atölyesinde eski albümleri karıştırırken bir yandan kendi hikâyesini dinledik bir yandan başta Anadolu'dakiler olmak üzere uygarlıklar tarihinde bir yolculuğa çıktık, güzeli ve güzeli arayış çabalarını konuştuk.
7
İnsan derin düşündükçe sosyal pili azalır, mânevi pili yükselir. Çevresi küçülür, içi genişler. Çünkü insanın olgunlaşma, olma, yanma, pişme yolu bir tür piramide benzer. İlk basamak nispeten kolay ama basamakları çıktıkça insan zorlanır. Önce bir kalabalık içindesinizdir, sonra etraf tenhalaşır. Piramit'in tepesine çıkmak için nefes gerek, sabır, metânet gerek. Çoğu
0
1963'ten itibaren ABD ve Batı ülkeleri devreye girerek nüfus artış hızını düşürücü politikaların Türkiye'de uygulanmasını sağlayacak zemini oluşturdular. 1965 yılında uygulanmaya başlanan nüfus planlaması, dış kaynaklı bir projeydi. Rockefeller'in kurucusu olduğu Population Council'in 1963'te hazırladığı rapor ve Türkiye'deki faaliyetleri, nüfus planlamasının başlatılması ve uygulanmasında önemli rol oynadı
0
Mexico City'de, yüksek duvarlar, tel örgüler ve kameralarla çevrilmiş bir site. Kameralardan birisi arızalanınca üç fakir genç, hırsızlık yapmak için sitenin tel örgülerini aşarlar. Site sakinleri, güvenliklerini tehdit eden bu gençler için kendi adâletlerini, kendi kânûnlarını uygulamak adına site içinde sürek avına çıkarlar.2007 yapımı La Zona (Yasak Bölge) filminin
0
İnsanlar idrak gücünde ortaktır ama idrakin oran, usul ve esasında ortak değildir; zira idrak her insana, topluma, medeniyete; dile, inanca, ahlaka, siyasete, faydaya vb. göre farklılaşır. Nitekim sûret kelimesine sözlük esasında Arapça gibi Semitik bir dil olan İbranca'dan baktığımıza da idrak cihetinden aynı sonuç ortaya çıkmaktadır. Örneğin Maimonides, tamuna: şekil
33
Mektubuma başlarken... diye başlayan mektuplar; öldü.Bir samimiyet, bir ihlas, bir mahremiyet vardı o beyaz zarflarda. Bayram tebrik kartlarında... Bir içimiz vardı. Bir içim su gibi dostluklarımız... Sonra masum, çevirmeli telefonlar... Az katlı evler... Birdenbire yıkıldı yüzlerce yılın birikimleri.
33
Fâtih'in Papa'yı titreten Roma hamlesi HALİT KANAK Fâtih Sûltân Mehmed Hân'ın 200 bin askerle Adriyatik Denizinin girişinde Otranto Boğazının Arnavutluk tarafına Avlonya'ya gelişi İtalya'yı titretmişti. Kasım sonu, ya da Aralık başında Pulya ve Sicilya'ya çıkacağı söylentileri; İtalya'nın
33
Hüzün çağının felaketi AHMET CAN KARAHASANOĞLU Tolstoy mutsuzluğu tek cümlede özetlemişti: "İnsan, başkalarının gözünde iyi görünmek için kendinden ödün verir; işte mutsuzluğun kaynağı buradadır." Olgunlaşmamış insan fıtratı işte böyle muazzam bir ifadeyle özetlenir.
31
Milli (!) Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in öve öve bitiremediği Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ni, yüksek mahkeme Danıştay da "Milli" bulmadı. Bakan her ne kadar, din referanslı hayallerini süsleyen modelini, "İdraki gelişmiş şahsiyet sahibi, manevi değerleri olan, milli ve yerli..." diye anlatsa da maarif modeli eğitimcilerden sonra şimdi
30
Nicedir trafiğe çıkmamaya ve araba kullanmamaya özen gösteriyorum. Vapur, tramvay, metro, otobüs veya metrobüs hangisi uygunsa ona yöneliyorum. Türkiye'de ister şehirlerarası yollarda isterse şehir içinde araç kullanın birdenbire insanların davranışlarının agresifleştiğini, şiddete meylettiğini gözlemlersiniz. Bu sebepten kendinizi değil diğer sürücüleri de gözlemek zorundasınızdır sürekli.
30
'Adile Naşit' filmi Yeşilçam'ın büyülü dünyası içinden süzülen, star sisteminin klişelerini kıran, 'Hababam Sınıfı'nın Hafize Ana'sı, 'Uykudan Önce'nin Adile Teyze'si unvanlarının sahibinin, aynı zamanda evladını kaybetmiş bir annenin dramını anlatıyor. Çağan Irmak imzalı yapımda Adile Naşit'i Meltem Kaptan canlandırıyor.Tuluat ustası Naşit Bey (Özcan)
14
Sam Shepard'ın yazdığı "Aç Sınıfın Laneti" vahşi Amerikan rüyasının çöküşünü bir çiftlikte yaşayan dört kişilik ailenin hikâyesi üzerinden anlatır bize. Babanın ağır alkolizmi, annenin boşvermişliği, oğulun gitme hevesi ve kızın şiddeti içselleştiren asiliği ile aslında ailenin ölümü çoktan gerçekleşmiş, yaşanan yoksulluk ve yoksunluk ile hayal kırıklıkları
13
© 2025
