Kültür-Sanat

Kapitalizmin ruh iklimi: Mokyr, Ülgener ve biz - I

Teknolojik ilerleme, kurumlar ve coğrafya kadar, bir toplumun "ruh iklimi" de önemlidir. Joel Mokyr ile Sabri Ülgener'in fikirleri, Türkiye'nin kendi özgün kapitalizmini neden üretemediğini anlamak için güçlü bir çerçeve sunuyor.1.GİRİŞ: KÂĞIT ÜZERİNDE KAPİTALİST BİR ÜLKE MİYİZBugün Türkiye'de kimle konuşsanız, kelimeler değişse de şikâyet benzer:

Prof. Dr. D. Murat Demiröz

Nicedir bu kadar fetihlerin sebebi!

Nicedir bu kadar fetihlerin sebebi! HÜSEYİN ÖZTÜRK Yazının başlığına şu tarihi vakıa ile başlayalım. Diyeceklerimize sonrasına ekleriz. Fatih Sultan Mehmet Han, Trabzon Rum İmparatorluğu üzerine sefere çıkmıştı. Şehre arkadan ulaşmak için dağlık ve ormanlık bir araziden geçiliyordu. Bazen baltacılar

Hüseyin Öztürk

Allah'a inanmayanlar hikmete de inanmazlar

Allah'a inanmayanlar hikmete de inanmazlar İDRİS GÜNAYDIN Biz Müslümanlar her işin bir görünen yüzü bir de hikmet tarafının olduğuna inanırız. Hikmet tarafını sadece Allah bilir ve O'nun acelesi yoktur. Yağmur yağar, mevsim değişir, bahar gelir, güz gelir bir de bakmışsınız ki dün mazluma attığınız taş gelmiş sizi bulmuş.

İdris Günaydın

Artık o kahkaha beni neşelendirmez

Filmleriyle eskiden yeniye tüm nesillere dokunan usta oyuncu Adile Naşit'in hayatından kesitleri beyaz perdeye aktaran "Adile" filmine beklenti büyüktü. Sonuçta yönetmen Çağan Irmak'tı...Yönetmenliğini Çağan Irmak'ın yaptığı, senaryosunu Nermin Yıldırım'ın yazdığı BKM yapımı "Adile" filmi bugün (5 Aralık) vizyonda.

Sema Sezen

Özcan Ünlü'nün Otuzüç Mesel'i üzerine

Otuz üç rakamı size neyi çağrıştırıyor diye bir soru sorsam pek çoğunuz tesbihat dersiniz değil mi Bendeki çağrı da bu yönde… Namaz sonrası otuz üçer kere çektiğimiz "Subhanallah, Elhamdülillah ve Allahuekber" zikirleri. Özcan Ünlü'nün "Otuzüç Mesel" ismini verdiği ve ilk baskısı 2017 yılında yapılan şiir kitabının ikinci baskısı bu yıl Şubat ayında

Halit Yıldırım

Sinemanın hayatımızdaki yeri

SİNEMA üzerine yayımlanan kitapları kaç seyirci okumuştur, bu konuda yapılacak incelemeyi doğrusu merak ediyorum.Özellikle kitaplardan sinemaya aktarılan film ve dizileri merak edenlerin sayısı incelenmeye değer.Televizyonda Binbir Gece Masalları'ndan esinlenen dizinin gösterildiği dönemde kitabı alınıp okunmuştu hatta müziğini bile arayanlar olmuştu.

Doğan Hızlan

Almanya - Hollanda Seyahati - 2

Önceki hafta 5 günlük leziz bir Avrupa turu yaptık. Bu seyahatimizi MTO Samsun Temsilcimiz ve MTO yönetim ekibinizden Muharrem Kartancı hocamız kaleme aldı. Zihin açıcı okumalar…İSLÂM MEDENİYETİ OLMASAYDI, AVRUPA TARİHE GİREMEZDİ…Hamburg UİD programında Yusuf Kaplan hocamıza kulak veriyoruz kısa kısa öne çıkan notlarla:

Yusuf Kaplan

Geçmişi güncel kılmak

Can Yayınları Sait Faik Abasıyanık'ın öykü kitaplarını yeniden yayımlamaya başladı. Köy Enstitüsünde okurken onun dergilerde çıkan öyküleriyle yazın dünyasına girdiğimi anımsıyorum. O öykülerden öyle etkilenmiş olmalıyım ki öğretmen olduktan sonra da öğrencilerime onun öykülerini önerdim. Bendeki bu köklü alışkanlığın temelinde Sait Faik'in anlatı rahatlığının etkisi olmalı.

Adnan Binyazar

Yapay zekâya kızan millete 'Sakin ol şampiyon' demek işe yaramaz

Türkücü Aydın Aydın... Yapay zekânın müzik dünyasına etkisini protesto etmek amacıyla UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Nemrut Dağı'ndaki heykellerin üzerinde sazını kırmış. Bundan iki şey zarar görmüş, tarihi yapı ve kendisine ait sazı. Bir de kendisi, hakkında soruşturma başlatılmış çünkü. Yapay zekânın bundan haberi var mıdır, vardır.

İpek Özbey-Korkusuz

"Atatürk ve Çallı'nın Tehlikeli Bir Tablosu"

*İbrahim allı 20 Mayıs 1928 günü Afgan Kralı Amanullah Han Ankara'ya resmi bir ziyarette bulunur. Amanullah Han, devlet başkanı olarak Türkiye Cumhuriyeti'ni ziyaret eden ilk isimdir. Afgan Kral, seyahatinde Ankara'dan ve Gazi'nin devrimlerden son derece etkilenir. Ailesiyle birlikte Hipodrom ve Orman iftliği gibi özel yerlere ve de bir

Tolga Aydoğan

Kültür savaşları: İngilizce müzik gerilerken

Avustralya'da müzik gelirleri 2021-2024 arasında yüzde 28 oranında büyümüş. Avustralya dünyanın ilk on müzik pazarı içinde yer alıyor. Hem tüketim açısından nüfusuna oranla çok fazla müzik dinleyen bir ülke, hem de üretim, sanatçı ihracı açısından önemli bir ülke. Bu pazarda olan biten diğer pazarlarda neler olduğuna dair ışık tutar yani.Her neyse pazar büyümüş, gelirler

Mehmet Tez

Dijital hukuk

Dijital bağımlılık zirvede. Siber güvenlik milyarlarca dolarlık askeri yatırımlardan çok daha önemli hale geldi.Peki süper devletlerin, dünya markası devasa şirketlerin ve bankacılık sektörünün bile kendilerini güvende hissetmediği günümüzde bireysel haklarımızı, hukukumuzu ve en önemlisi de çocuklarımızı, paramızı, itibarımızı ve kişisel verilerimizi nasıl koruyacağız Son

Abbas Güçlü

İdealist öğretmenin izinde yürüyenler

İdealist öğretmenin izinde yürüyenler ALİ ERKAN KAVAKLI Peygamberimiz (sav) öğretmendi, 23 sene gibi kısa bir sürede bir kıta dolusu insanı eğitti, cahilleri bilgili, kötüleri iyi, zalimleri merhametli, deve çobanlarını dünyayı fetheden kahramanlara dönüştürdü. Hz. Muhammed (sav) davası olan bir öğretmendi, Allah'a anlatmak ve sevdirmek, iyi insan yetiştirmek için ömrünü verdi.

Ali Erkan Kavaklı

Avrupa'ya giden 'Osmanlı Topları'nın Sırrı

Osmanlı İmparatorluğu'nun savaş meydanlarında zaferler kazandıran görkemli topçuluk geleneği, zamanla siyasî bir jest ve kültürel bir miras hâline geldi. Gürleyen tunç toplar, sadece fetihlerin simgesi olmakla kalmadı, aynı zamanda imparatorluğun diplomatik gücünü de yansıttı. Üretilen dev topların bir kısmı, imparatorluğun

Fahri Sarrafoğlu

Fatih'in ölümü üzerine Papa bayram etmişti

Fatih'in ölümü üzerinePapa bayram etmişti MUSTAFA ARMAĞAN Papa V. Leo'nun Türkiye ziyareti şaşırtıcı bir tepki zincirine yol açtı, daha doğrusu bir öfke patlamasına sebebiyet verdi. Eskiden Müslüman, milliyetçi ve muhafazakâr kesimler tepki verirdi normalde ama bu defa seküler, Kemalist ve 'ulusalcı' cemaatler de saldırdı.

Mustafa Armağan

Çözüm mü, intihar mı

Temmuz 2009... Dönemin İçişleri Bakanı Beşir Atalay'dı... Büyük bir coşkuyla, "Demokratik Açılım Süreci"nin başladığını ilan etti. ★★★ 10 Mart 2009'da dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, İran'a gidiyordu. "Açılım"

Naim Babüroğlu

Kendi zamanımızın sanatı hakkında başımızı ağrıtan kelimeler

Yaratılmış her şey anlamında varlık bir(er) ayetten ibarettir. Bu manada kainat (âlem, kozmos) ve insan da genel ve özel planda önce birer ayettir. Ayete kelime denmesine de bağlı olarak bu hakikatin, kelime olan insana verilen kelimelerin maddi ya da manevi, akli ya da zihni tüm tutumlarında, eylemlerinde ve bilkuvve yönelimlerimde belirleyici olduğunu bilmemiz ise sarsıcı

Ömer Lekesiz

Arpacı kumruları

Bir şeylerin anlamını hazır alma eğilimdeyiz artık çoğumuz, hiçbir düşünme ve anlamlandırma yükünün altına girmek istemiyoruz. Bu kolaycı tutumumuz ister istemez bir şekilde yaygınlaşmış algıların yerleşik hale gelmesine, zihinsel kanallarımızın daralmasına sebebiyet veriyor. Bunun sonucunda doğal olarak 'şeyler' hakkında insanlara yeni açılımlar kazandıracak özgün fikirler ortaya çıkmaz, çıksa da dikkat çekmez oluyor.

Gökhan Özcan

Papa Hazretleri hoş gelmedi

Yaşadığımız devirde iki merkezin hareketleri bütün dünyanın dikkatini peşinde sürükler. Birincisi Papa ziyaretleridir. Siyaset, din ve magazinin iç içe geçtiği seyahatlerdir. İkincisi, dünya saray sosyetesinde özel ve tek denecek örnek, İngiliz kraliyet ailesinin, özellikle kraliçenin hareket ve seyahatleridir. Bizim saltanat düşmanları ve dine mesafeli alacalılarımız her ikisinden açık-örtülü imrenerek bahsederler.

A. Yağmur Tunalı

Livaneli'den geç gelen itiraf!

Sultan II. Abdülhamid'i Zülfü Livaneli'den okumak, doğrusu, bana doğru bir tercih gibi görünmüyor. Onca tarafsız ve saygın tarihçi varken, Osmanlı tarihine ve millî değerlere farklı bir pencereden bakan bir kalemden tarih sosyolojisi öğrenmenin isabetli olmayacağını düşünüyorum. Kaldı ki her ne kadar siyasi romanlar kaleme almış olsa da, kendisinin siyasi değerlendirmelerinin sağlam ve tutarlı olduğu kanaatinde de değilim.

Bedir Acar

Büyüyen Türkiye'nin Güçlü Sesi TRT

Türkiye, son 20 yılda tüm alanlarda büyük bir dönüşüm yaşamış, eğitimden sağlığa, ulaştırmadan altyapıya ve savunma sanayine kadar tüm alanlarda eksikliklerini hızla tamamlayarak yeni bir bakış açısıyla oluşturduğu yeni bir dille geleceğe emin adımlarla ilerlemektedir. Bu dönemin iki temel karakteristiği bulunmaktadır. Birincisi, uzun yıllar çeperde duran ve toplumsal hizmetlere erişimi son

Prof. Dr. Mahmut Özer

Dinliyoruz ama fark etmiyoruz

Deezer, geçen hafta önemli bir araştırma yayınladı. 8 ülkede 9 bin kişiyle yapılan bu çalışma, müzik ve yapay zekâ ilişkisinin geldiği noktayı tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. Araştırma diyor ki, "Dinleyici yapay zekâ üretimi şarkıları dinliyor ama fark etmiyor".Müzik dinleme platformu Deezer'ın araştırmasına ABD, Kanada, Brezilya, Birleşik Krallık, Fransa, Hollanda, Almanya

Sinem Vural

Mustafa Kemâl'in uydurma şecereleri ve hakîkî mensûbiyeti (189)

Hiçbir "Cumhûr Reîsi"nin maaşı, "Ebedî Şef"in dudak uçuklatan maaşının yanına dahi yaklaşamamış ve "Cumhûr Reîsleri" umûmiyetle "fakîrleşme" temâyülüne tâbî olmuşlardır… Halkın bir nebze dahi sözünün geçtiği bir memlekette, üstelik o halk sefâlet içinde sürünüyor iken, "Ebedî" ve "Millî Şefler"inki ölçüsünde maaşlar mümkün olabilir miydi

Yesevizade Alparslan Yasa

Şehre Dair Düşünceler/Şehir Kültürdür, Kültür ise Medeniyettir.

İnsanoğlunun, içine doğduğu tabiatı hiç değiştirmeden, onun bir parçası olarak yaşama şansı yoktur. Barınma, beslenme ve korunma gibi temel ihtiyaçların çoğu tabiatın yardımıyla ve tabiatın imkânlarından yararlanılarak giderilerek karşılanır. Bu durum aynı zamanda, tabiatın olumsuzluklarını gidermeye ve çevreyi değiştirmeye yönelik mücadele kültürüne de ortaya çıkarır. Kültürel bir çevre oluşturma

İsmail Bingöl

Yok etmek/Yaratıcılık

Bir yanımda yaratıcılık, bir yanımda yok edicilik. İkisi de çekiştirip duruyor iki kolumdan. Arada parçalanmamak çok zor! Mücadeleden yorgun düşüyorum. Yıldız Teknik Üniversitesi Davutpaşa Kampüsü'nde "Yıldızlı Ağaç" diye bilinen ağaç, gençler tarafından yılbaşı yaklaşırken süslenir. Kış soğuğunda bir yılbaşı ağacının ışıklarıyla neşelenmekten daha doğal ne olabilir ki Bir güruh cihatçı, o ağacın dibine

Zeynep Oral

Ceplerinde kalem, boyunlarındaysa steteskop...

Levent Ümit'in Cerrahpaşa'daki hocalarından biri İhsan Ünlüer'di, hocasının kızı Ayda ise sınıf arkadaşıydı. İhsan Ünlüer benim tanıdığım ilk edebiyatçı doktordur, ortaokuldaydım, İhsan Ünlüer'in Cumhuriyet gazetesindeki yazılarını kesip, bir Harita Metot defterine yapıştırıyordum. Bir gün babam İhsan Ünlüer ile buluşacağını söylemez mi, hemen peşine takıldığımı anımsıyorum.

Taner Ay

Suça sürüklenen çocuklar!..

Geçenlerde Muğla'da öğretmenlik yapan bir arkadaşın anlattığı olay beni derin bir hüzne boğdu. Anlattığına göre akıllı ve zeki bir öğrencisi okulu bırakıp bir sokak çetesine katılmış. Öğretmen, çocuğu geri kazanabilmek için defalarca girişimde bulunsa da çocuğun verdiği bir cevap karşısında pes etmek zorunda kalmış.13-14 yaşındaki çocuk öğretmenine: "Hocam, ben

Şenol Kaluç

Köy Hatıraları

Büyük bir medeniyet kurmuş olan yüksek karakterli aziz bir milletin evladıyız. Tarih boyunca üç kıtada adaletle hüküm sürmüş şanlı ecdadın torunlarıyız, hamdolsun. Elbette büyük hayallerimiz, destanlarımız, fikirlerimiz ve hatıralarımız olacaktır. Bunları kayda geçirmek, gelecek nesillere emanet etmek en birinci görevimizdir. Daha önce bu sütunda söylediğim "60 yaşını

Mehmet Nuri Yardım

İstanbul Lale Müzesi

İstanbul denince akla, çok çeşnili bir kültür mozaiği gelir... Bu şehrin saray bahçelerinde yükselen minyatür kubbeler kadar, taş sokaklarında açan çiçekler de tarih boyunca kendinden söz ettirmiştir. İşte bu çiçeklerden belki de en meşhuru ve gözdesi laledir desek abartmış olmayız.Nitekim lale Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uzanan süreçte hafızanın ve kültürel kimliğin

Mete Gök

Ortak doğum gününde ortak sergi

PERFORMANS sanatının öncü ve efsaneleşmiş sanatçı ikilisi Ulay ve Marina Abramoviç'i yıllar sonraya bir araya getiren sergi Slovenya'nın başkenti Lübliyana'da açıldı.İkilinin 1976–1988 yılları arasındaki on iki yıllık ortak sanat hayatını ve performanslarını derinlemesine bir bakış sunan sergi her iki sanatçının da ortak doğum günü olan 30 Kasım'da ziyarete açıldı. Eski bir şeker fabrikasından sanat merkezine dönüştürülen Cukrarna Gallery'deki açılışa

İhsan Yılmaz

En Derin'den rap dünyasını sarsan sürpriz

Türk rap müziğinin dikkat çekici isimlerinden En Derin, dünya çapında ün kazanmış Amerikalı rapçi ve Guinness Rekorlar Kitabı'na 'en hızlı rapçi' unvanıyla girmiş Twista ile güçlerini birleştirdi. İkili, tüm dijital platformlarda yayınlanan yeni şarkıları 'Aman Tanrım' ile sektörde büyük bir heyecan yarattı. 'Aman Tanrım', yalnızca bir müzik projesi olmanın

Hakan Uç

Ümmet

Haftada bir kez yazmanın "trajedi"si, sizin yazmayı tasarladığınız güncel bir konunun sizden önce başka yazarlarca yazılması oluyor. "Ümmet" konusu da böyle oldu. İşaret fişeğini çok değerli Zülâl Kalkandelen patlattı. Ben onun yazısından edindiğim İmralı konulu bilgilerden yola çıkarak zihnimde kendi yazımı kurgularken aynı konuda sevgili

Ataol Behramoğlu

Aya İrini: İKSV Festivali'nin tanığı

Aya İrini 1973-2019 yılları arasında 47 yıl, İstanbul Müzik Festivali boyunca, kentin en görkemli, bir o kadar da gizemli noktasında müzikseverlere kapılarını açmıştı. İstanbul'a ilkyazın geldiğini bu festivalin başlamasıyla anlardık. Erken gidip Topkapı Sarayı'nın ön bahçesinde konser öncesi yapılan konuşmaları dinler, nice dostla sohbet ederdik. Sarayın bahçesindeki heybetli çınarlar

Eren Aysan

Aya İrini: İKSV Festivali'nin tanığı

Aya İrini 1973-2019 yılları arasında 47 yıl, İstanbul Müzik Festivali boyunca, kentin en görkemli, bir o kadar da gizemli noktasında müzikseverlere kapılarını açmıştı. İstanbul'a ilkyazın geldiğini bu festivalin başlamasıyla anlardık. Erken gidip Topkapı Sarayı'nın ön bahçesinde konser öncesi yapılan konuşmaları dinler, nice dostla sohbet ederdik. Sarayın bahçesindeki heybetli çınarlar

Evin İlyasoğlu

Atatürk'ün ders kitabında 'Demokrasi ve Kadın Hakları'

"Özetle kadın, seçmek ve seçilmek hakkını elde etmelidir. ünkü demokrasinin mantığı bunu gerektirir. ünkü kadının savunacağı menfaatler vardır. ünkü kadının topluma karşı yerine getireceği görevler vardır. ünkü kadının siyasi haklarını uygulaması kendisi için faydalıdır." (Vatandaş İçin Medeni Bilgiler, 1930) Türkiye'de,

Sinan Meydan

Türkiye'nin uluslararası öğrenci hedefi

Amerika Birleşik Devletleri hâlâ 1.1 milyon uluslararası öğrenciyle dünya lideri ancak Türkiye'nin hızla yükselen grafiği artık küresel dengeleri değiştiriyor.Amerika Birleşik Devletleri, OpenDoors/IIE'nin 2024–2025 verilerine göre 1.1 milyon uluslararası öğrenciyle uzun yıllardır olduğu gibi dünya liderliğini sürdürürken, Türkiye'nin son yıllardaki performansı dikkat çekici bir

Ebru Doğdu

28. Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali noktalandı

Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali'nin ilki 1996'da yapıldığında pek çok kişi bu etkinliğin uzun süreli olamayacağını düşünüyordu. Toplumsal Araştırmalar Kültür ve Sanat için Vakıf (TAKSAV) adlı Ankara kökenli kuruluşun bu etkinliği, yönetmeni Yener Aksu, festival ekibi ve gönüllülerin katkısıyla başlatıldı. Festival yeni bin yıla ulaşmakla kalmadı, 2025 yılına da "Merhaba" dedi.

Ayşegül Yüksel

Güzel İşler, Güzel İnsanlar

Etkileyici her eserin ustası da muhakkak farklıdır, özgündür. Birkaç gündür İstanbul'da gördüğüm, içinde bulunduğum güzellikleri anlatacağım. Emek, özveri, fedakârlık, samimiyet ve iyi niyet varsa orada güzellik bir güneş gibi doğuyor. EBS İstanbul 8 Nolu Üniversiteler Şubesinin davetlisi olarak Yıldız Teknik Üniversitesinde "Bir Sanatkâr Olarak Öğretmen" konulu

Ali Bal

Edebiyatı ne yapalım ya da edebiyatla ne yapalım

Son birkaç on yıl edebiyatla ne yapalım sorusunun değil edebiyatı ne yapalım görüntüsünün içinde geçmiştir çoklukla Türkiye'de. Adına ister batılılaşma ister çağdaşlaşma isterse de yenileşme dediğimiz dönemin kurucu aktörü edebiyat/ edebiyatçılar olduğu halde nasıl olup bu kısılmanın içine sıkışıp kalınmıştır inceden inceye düşünmeye değer. Bugün ülkemizde ilk fırsatta günah keçisi ilan

Ömer Erdem

Dakikalar İçinde Cengiz Han

Kronik Kitap'ın ilgiyle takip edilen "Dakikalar İçinde" serisi bu kez tarihin en güçlü hükümdarlarından birine odaklanıyor."Dakikalar İçinde Cengiz Han ve Dünyası", 1155 yılında doğan Temüçin'in Moğol ve Türk boylarını birleştirerek kurduğu imparatorluğun hikâyesini Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu'nun akıcı anlatımıyla sunuyor.Cengiz Han'ın çocukluğundan

Sayım Çınar