New York ABD'nin en büyük kenti olduğu gibi, dünyanın da en büyük kentlerinden birisidir. New York aynı zamanda ABD'nin hem finans ve sermaye merkezi hem de kültür-sanat merkezidir. New York Üniversitesi, Columbia Üniversitesi, Modern Sanat Müzesi, Metropolitan Sanat Müzesi, Gugenheim Müzesi gibi önemli eğitim, kültür ve sanat kurumlarına ev sahipliği yapan New York, aynı zamanda dünyanın
5
Kartal tarafından işkence gören Prometheus (siyah figürlü kyliks, MÖ 560-550, Vatikan Müzeleri ) Tarih, yalnızca geçmişin kaydı değildir; insanın kendini anlamaya çalıştığı derin bir aynadır. Her çağ, geçmişe farklı bir gözle bakar; bu bakış, çoğu zaman bir yankı gibidir. Bu yazı, tarih bilincinin metaforik kökenlerine, Türk
5
ABD Başkanı Donald Trump, Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmet Şara'yı 10 Kasım'da Beyaz Saray'da "ağırlamaya" hazırlanıyor. Kuşkusuz Beyaz Saray'a kabul edilmek, ağır taleplerin masada olduğu anlamına geliyor. Nitekim aynı gün Washington'da İsrail-Suriye güvenlik görüşmelerinin
4
Ancak aile içinden, dönem çalışanlarının içeriden tanıklıkları ile bilinenlerin içinde, ünlü ressamımız, arşiv müdürlüğü ile öne çıkmış Elif Naci ile sevgili kuzeni Ümit Alemdaroğlu arasındaki yakın duygusal bağlarla kurulmuş işbirliği bilinir. Elif Naci dönemine damga vurduğu ressam, arşivci, tarihçi kimlikleriyle, kendisine kişilik
4
1293 gündür hapiste olan Tayfun Kahraman'la ilgili Anayasa Mahkemesi'yle İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi arasındaki asimetrik çatışma Türkiye'nin hukuksuzlukta geldiği noktanın yeni bir ivmesi oldu. Bundan kötüsü olmaz, demek de mümkün değil. Bu düzen içinde olur! Tayfun'un sözlük anlamı kısaca şu:
4
Sayıştay'ın 2024 yılı mahalli idareler denetim raporları yayımlandı. Toplamda 245 idare, 211 belediye, 31 bağlı idare ve 3 mahalli idare birliği mercek altına alındı. Her yıl olduğu gibi bu yıl da benzer manzaralarla karşılaştık. Denetim raporlarında yazılan bulgular, bir önceki yılın, hatta on yıl öncesinin aynısı. Kurumlar aynı hataları tekrarlıyor, hiçbir şey değişmiyor.
4
Baştan söyleyeyim: Bugün yaşadıklarımız hiç kimseyi mazur göstermez. Ama "Adalet" kavramı Osmanlı dönemi başta olmak üzere en büyük baskıyı -belki de en büyüğünü- Türkiye'yi yönetenlerden görmüştür. Osmanlı'nın son dönemlerindeki en meşhur yargıç cüppeli cellat Nemrut Mustafa olarak bilinen "Kürt Mustafa"dır ve önce Boğazlıyan Kaymakamı
4
Saray'ın şahin takımından Mehmet Uçum, "Türkiye'nin bekası olan Cumhur İttifakı ile oynamayın, tutmaz" diyor. Cumhur İttifakı milliymiş, dahası kurucu ittifakmış. Kurucu ittifak... ok iddialı bir laf: 1923 Devrimi yıkılmış, Saray ve saz arkadaşları yeniden cumhuriyet kuruyorlar! Ağızlarına pelesenk ettikleri "Yeni Türkiye yüzyılı" dediklerini oturtuyorlar yani.
4
İktidar, "Demokratik Laik ve Sosyal Hukuk Devleti"ni tanımlayan Anayasa'ya Cumhuriyet rejimine aykırı ve birbirlerine ters birkaç operasyonu aynı anda yapıyor ve böylece zaten düşmekte olan seçmen desteğini iyice kaybediyor. Bu operasyonları şöyle özetlemek olanaklı: 1) Yolsuzluk,
11
Kendisini "demokratik sosyalist ve Müslüman" olarak niteleyen Uganda asıllı 34 yaşındaki Zohran Mamdani'nin New York Belediye başkanlığına seçilmesi hakkındaki bazı yorumlar, birkaç yılda bir yinelemem gereken gerçekleri hatırlattı. The Economist dergisi, "Y Kuşağı Sosyalizmi" başlıklı bir değerlendirmeyi kapağına taşıdığında, genç politikacı
11
DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, Devlet Bahçeli'nin "terörsüz Türkiye" süreciyle ilgili olarak düşüncelerini eleştiriyor. Devlet Bahçeli'nin "Maksimalist taleplerden kaçınmalıyız" demesine karşı çıkıyor. Maksimalist, "en aşırı, en üst düzeyde" anlamına gelir.
10
New York'un yeni belediye başkanı Zohran Mamdani, yalnızca Amerika'daki Demokratlar için değil, tüm dünya için bir mesaj verdi: "Değişim hâlâ mümkün." 34 yaşındaki bu genç, Müslüman ve Güney Asya kökenli siyasetçi; yıllardır gerileyen sol değerler adına, küresel ölçekte yankı uyandıran bir zafer kazandı. Uganda doğumlu,
9
Futbolda, yasa dışı bahis skandalı için "Düğmeye devlet bastı" yorumunu yaptık geçen hafta. Peki, bunca yıldır, üstelik ortam da -en azından futbolda- sakinken niçin futbol ve belki de basketbol, hatta voleyboldaki yasa dışı bahis ve onunla bağlantılı anlaşmalı maç işinin peşine düşüldü. Biraz geriye gidelim, hani şu AnkaraNazilli maçı
21
Euroleague'de heyecan sürüyor. Yavaş yavaş tablo ortaya çıkmaya başladı. Geçen sezon Fenerbahçe Beko'nun dörtlü finalin en büyük adayı olduğunu yazmıştım. Ama bu sene aynı şeyleri söyleyemeyeceğim. Bizleri çok sevindiren bir şampiyonluğun ardından takımın önemli parçalarından Davis, Guduric, Pierre, Sertaç, McCollum başka takımlara gitti. Oyuna yön verebilen,
33
Beşiktaş'ın son mali kongresi kulüpte işlerin hangi noktalara vardığının bir göstergesi maalesef. Dertleri sadece Beşiktaş üzerinden çıkar sağlamak olan birtakım gruplar, kongreleri kaosa çeviriyor. Serdal Adalı son açıklamasında bunlara değindi ama artık bu kesimlerin adlarını ve faaliyetlerini somut olarak ifşa etme zamanı gelmedi mi Baştan
40
Beşiktaş derbiye hızlı girdi, bir anda 2-0'ı buldu. Fenerbahçe son dönemdeki temposundan uzaktı. Yenen iki gol savunmanın yerleşim hatasından. Beşiktaş, Orkun'un çok doğru bir kararla kırmızı kart gördüğü ana kadar sezonun en iyi oyununu sergiledi. Ancak Orkun seviyesindeki bir oyuncunun takımı 2-0 öndeyken rakibine böyle girmesi kabul edilemez.
68
Dört büyüklerin kendi arasında derbi oynadıkları hafta zirveden uzaklaşan Fenerbahçe ve Beşiktaş için adeta yarışa dönüş şansıydı. Beşiktaş, seyircisinin desteğiyle maça önde başladı ve bu özgüvenle farkı ikiye çıkardı. Ancak Orkun'un görmüş olduğu kırmızı kartla durum tersine döndü ve Fenerbahçe ilk yarı bitmeden beraberliği yakaladı. Beşiktaş'ın Sergen Yalçın döneminde birçok maça
26
Süper Ligin zirvesindeki iki takımın mücadelesinde Galatasaray, hem oyuncu kalitesi ve derinliği hem de saha-seyirci açısından avantajlıydı. İki teknik adamın da taktik savaşı verdiği maçta Fatih Tekke, dersine iyi çalışmış. Galatasaray'ın baskısını kıran Trabzonspor; önce oyuna ortak oldu, sonra geliştirdiği ataklarla zirve yarışında "Ben de varım"
43
Tıpkı, arılar gibi, iki takım da vızır vızır... Her iki taraf da hızlı olmaya, rakibinin oyununu bozmaya, sahaya hâkim olmaya çalışıyor. Hem ikisi de başarıyor hem ikisi de başaramıyor! Fatih Tekke, takımına iyi çalıştırdığı taktikle Galatasaray'ın oyun akışını orta sahada tıkıyor, top geçirtmiyor, pas hatasına zorluyor. G.Saray'da Okan Buruk'un pres ve pas üzerine kurduğu; artık
24
1-2 şey yazmak farz oldu.Milli takım ilk maçını 1923'te oynadı.102 yaşında.Cumhuriyet'le aynı yaşta. Euro 2024'te Avusturya'yı yendik.MSÜ rektörü Erhan Afyoncu hocamızın aklına 'Kızılelma' geldi.
88
5510 sayılı kanuna çeşitli yasalarla eklenen geçici 17, 63, 76, 83 ve 84. maddelerle; bu maddelerin yürürlüğe girdiği tarihte belirli sürelere ilişkin prim borcu bulunan Bağ-Kur sigortalılarının, yasalarda belirtilen sürelerde primlerini ödememeleri halinde sigortalılıklarının durdurulmasına, talep halinde durdurulan sigortalılık sürelerine ait primlerin ihya edilerek yeniden kazanılmasına imkân verilmiştir.
40
Trump'ın başkanlığından hoşnut olmayanların oranı yüzde 60'ı geçti. Seçmen de bu eğilimi ülkenin en büyük kenti New York'un belediye başkanlığına çarşamba günü bir demokratik sosyalisti, Zohran Mamdani'yi (34) seçerek kanıtladı. Demokrat Parti adaylarının aynı gece Virginia ve New Jersey
30
Başlık Halkın Haberi renkli sunucusu Ekrem Açıkel'den esinleme; ama fikir Montaigne "Halk doğru olan çok şeyi bilmemeli; yanlış olan çok şeye inanmalıdır". Bireyin, rasyonel, ussal akıllıca davranması, karar alabilmesi için yeterli, doğru bilgileri alması gerekir. İktisat, tam rekabet piyasası bireyin
30
Türkiye'de kendini sadece öğretici değil, aynı zamanda topluma karşı sorumlu hisseden ekonomistler uzun zamandan beri yapısal değişimin gerekliliğini vurguluyor. Ekonomik yapının iyileştirilmesi, değişen dışsal koşullara uyumu ve teknolojik gelişmelerin toplumsal refahı yukarılara taşıması için bir altyapı niteliğindeki yapısal değişimin zorunluluğunu tartışıyorlar çoktan beri...
32
Pestisit, kalıntı, tağşiş... Türkiye, gıda güvenliği açısından belki de en kötü dönemlerinden birini yaşıyor. Zehir soframıza kadar sızmış durumda. Denetim mi Kâğıt üzerinde var ama kovanın, tarlanın, sofranın gerçekliği bambaşka. Bal, sahtekârlığın en yoğun yaşandığı ürünlerden biri. Sektörün en büyük markalarından Balparmak'ın yönetim kurulu başkanı Özen Altıparmak'ın sözleri, aslında hem balın hem de gıda güvenliğinin geldiği noktayı özetliyor:
114
Birinci sanayi devriminin belirleyici teknolojisi; makineler, buhar gücü ve fabrika sisteminin oluşmasıydı (1760-1840). İkinci sanayi devriminin belirleyici teknolojisi; elektrik enerjisi, seri üretim, kimya sanayi, montaj hatlarıydı (1870-1914). Üçüncü sanayi devriminin belirleyici teknolojisi; bilgisayarlar, internet, mikro çipler, robot teknolojisi, otomasyon oldu (1970'e kadar). Günümüzde
82
Mevsimin son yazısı ile bu diziyi noktalayalım. Yazdıklarımı yinelemeyeyim. İleride satırbaşı olacaklar varsa onlara dikkat çekeyim. Kapitalizmdeyiz ve onu konuşuyoruz. Onu kavramalıyız. KISA BİLGİ İki yüzyılı aşkın süredir gelişip kurumlarını oluşturmuş kapitalizm, 1970'lerde, sermaye sınıfının "servet"e doğru yol alacağı bir rotaya yöneliyor. İnsana değil,
107
"Bir insanın neler yapabileceğini gösteren 20. yüzyılın olağanüstü lideri" olarak tanımlanan Atatürk için Fransız tarihçi Jean Paul Roux şöyle diyor: "...İnanıyorum ki bütün tarihçiler, Atatürk olmasaydı ve bilinen eylemini yapmasaydı, ortada Türkiye diye bir şey olmayacağını kabul etmektedirler... ağdaş dünyada Mustafa Kemal kadar önemli ve derin toplumsal etkilerde bulunmuş başka bir kişilik tanımıyorum".
7
12 Mart'ın hemen sonrası. Menderes döneminde adı Hilton'a çıkmış 10. Koğuş. Muzaffer Erdost ve Vahap Erdoğdu birlikte kalıyor orada. Bir sonbahar günü Kartal–Maltepe Cezaevi'nden getirilen babamı koyuyorlar yanlarına. Muzaffer İlhan Erdost şöyle anlatıyor o günleri: "Koğuşta
5
Cumhuriyet okuru, gazeteyi okumakla kalmaz, edindiği izlenimleri yazarlara da aktarır. Ressam, yazar, heykeltıraş, sanat tarihçisi Gürol Sözen, okuduklarından edindiği izlenimleri mektuplarla yazara da aktarır. Bu yönüyle o kendini kültürle, sanatla donatan okurlardan biridir. Dosyamı karıştırırken gözüme çarpan, 21 Eylül 2018 günkü yazıma yanıt olarak gönderdiği mektubunda görüşlerini bildiriyor:
23
"Ve sonunda Joan Baez hastalığı yendi, sağlığına kavuştu!" Başlık buydu. Fotoğrafta bembeyaz bir hastane odası. Bembeyaz bir yatakta burnunda hortumlar, kolunda serumlar, yaşlı mı yaşlı bir Joan Baez, gözleri yarı açık yarı kapalı bize bakıyor. İkinci bir fotoğrafta tekerlekli sandalyede hastaneden çıkmakta. Altında da müjdeli haber: "Uzun bir kayboluştan sonra J. Baez artık sahnelere dönüyor!"
20
Esenyurt'un tutuklu belediye başkanı Prof. Dr. ve yazar sayın Ahmet Özer'in kızı ve avukatı sayın Seraf Özer'in 31.10.2025 tarihindeki Aile Dayanışma Ağı'ndaki konuşmasında söylediklerini bir ölçüde özetleyerek de olsa okurlarımla paylaşmak istedim: "30 Ekim 2024. Bundan tam 1 yıl önce ben, tam
21
Erdal İnönü geçen hafta ölümünün 18. yıldönümünde mezarı başında anıldı. Artık günümüzde Erdal İnönü benzeri, kültürlü ve nazik politikacılar kalmadı. Babası İsmet İnönü de dünya tarihine imza atmış aydın bir siyasetçiydi. İsmet İnönü, Ankara'da eşi Mevhibe Hanım ile CSO'nun neredeyse tüm konserlerini izlermiş. Kendisi de 50 yaşındayken
17
"Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir." (M. Kemal Atatürk) Cumhuriyetimizin 102. yıl dönümünü ulusça çok büyük bir coşkuyla kutladık. Köylerden kentlere taşan Cumhuriyet coşkusu Cumhuriyetimize yaraşır çeşitli etkinliklerle renklendi. Bu etkinlikler arasında bazı dans gösterileri de vardı. Cumhuriyet
17
Tiyatro tarihi ve oyun inceleme/ dramaturji derslerini verdiğim uzun yıllar boyunca, "tiyatro" konusunu zorunlu ya da seçmeli ders olarak alan çeşitli bölümlerden üniversite öğrencileriyle doğru iletişim kurabilmek için, ders verdiğim grubun konumuna göre yerli ve yabancı kaynaklardan seçtiğim bilgileri kendi birikimimle harmanlayarak onlarca kez ders notu hazırlamıştım. Harcadığım
42
COVID-19 pandemisi artık çok uzak bir anı gibi geliyor. 2020 başlarından 2022 sonuna dek uzayan süreç, hepimizin yaşamını – en azından bir süreliğine – kökten değiştirmişti. Daha önce yalnızca bilimkurgu filmlerinde rastlayabileceğimiz bir distopyayı bu kez bizzat deneyimledik. Hem korkutucu hem de tuhaf biçimde büyüleyici bir gerçeklikti bu.
3
Bir çıyanı kınayamam. Doğada yeri olduğuna göre değeri de vardır. Peki, aklı olan bir canlıyı neden kınarız, eleştiririz, örseleriz kimi zaman Elbette bizi tepkisiz bırakmayan yaptığı eylemin verdiği zararlar, açtığı yaralar, getirdiği yıkımlardır... Şu da var ki çağımız soysuzluğun önünü ha bire açıyor. Küresel kapitalizm, hayatı yağmaladığı
11
PARTHENON Denizden 150 metre yukarıda, Akropolis'in kayalık tepesinde yükselen sütunlar... Her sabah güneş, Parthenon'un mermerleri üzerinde yeniden doğar. Işık, yüzyılların tozunu aralayıp taşların yüzeyinde gezinirken, sanki içlerinde hâlâ bir nabız atar gibidir. Bir tapınaktan fazlasıdır Parthenon. İnancın taşta vücut bulmuş hali ya da taşa kazınmış bir inanç hikâyesi...
11
Diyabet, tüm dünyada giderek artan bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre diyabetli birey sayısı 500 milyonu aşmış durumda ve bu sayının 2030'a kadar %25 oranında artması bekleniyor. Değişen yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları ve obezite oranlarındaki yükseliş, bu artışın temel nedenleri arasında gösteriliyor.
23
Genel kanı, çocukların fiziksel, sosyal ve psikolojik gelişimlerinde annenin daha etkin olduğu yolundadır. Bu kanı gerek toplumda gerekse konuyla ilgili bilim insanları arasında yaygındır. Bu bakış tarzının tamamen doğru olmadığı, çocukların gelişimlerinde anneler kadar babaların da etkili olduğu artık daha sık telaffuz ediliyor. GELENEKSEL BABA ROLÜ Geleneksel baba rolü
25
Kırk yaş, rastgele bir yaş değildir. Hatta rastgide bir yaş da olmayıp insanı göz açıp kapayıncaya kadar elliye dayanan bir merdivenin başına taşır. Zaten kadın olsun, erkek olsun tüm insanların ortak korkusu, elliye dayanan merdivenlerdir. Aslında merdiven, ister istemez tırmanacağımız ve kaç katlı olduğunu boşluğa düşen son adımda anlayacağımız ömür binasına, doğduğumuz gün dayanır. Ama ilk basamaklarda bir merdiven çıkıldığı fark edilmez!
19
Sevgili okurlarım tarih bize, ülkelerin çökmesine en çok yardım edenlerin kraldan çok kralcılar olduğunu gösterir. Bunlar çocukluk travmalarının intikamını almak, kişisel kıskançlıklarını (aslında sınıfsal kinlerini) göstermek için can atarlar. Külçe altınları kucaklamayı özlemle beklerler. Herhangi bir mevkiye gelmek (bu tuvalet bekçiliği de olabilir, bir holdingin CEO'su da) onlar için
13
Yaz kalabalıkları çekilmiş, plaj şezlonglarının sesi kesilmiş ama deniz hâlâ davetkâr... Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarında eylül ve ekim aylarında yaşanan "sarı yaz", hem doğanın hem de insanın nefes aldığı en dingin mevsim. Güneş ışığının altın tonlara döndüğü bu dönemde, deniz suyu hâlâ ılık, rüzgâr yumuşak, zaman ise sanki ağırdan akar.
33
© 2025
