Nahit Topaloğlu

Yeni Asya

Siyasî tövbe

"…kelâmın tabakaları, ulviyet ve kuvvet ve hüsn-ü cemâl cihetinden dört menbaı var: Biri mütekellim, biri muhatap, biri maksat, biri makamdır. Ediplerin, yanlış olarak yalnız makam gösterdikleri gibi değildir. Öyle ise, sözde kim söylemiş, kime söylemiş, niçin söylemiş, ne makamda söylemiş ise bak. Yalnız söze bakıp durma."25.SözCMK md.58–5726 SK.

Mantık hatâları (2)

Şapka Deyip Geçmeyin-58 - Anlatım Bozuklukları-39Uygun kelime kullanmamak, aynı zamanda mantık hatasını da netice vermektedir: * "ok sevinçliydi. Adeta etekleri tutuşmuştu." Etekleri zil çalsa, tutuşmazdı böyle! * "Yazar, gelecekle ilgili anılarını yazacakmış." Mâziyle ilgili hâtıraları dedem de yazar, mârifet istikbaldekini önceden yazabilmek! * "

Mantık hatâları (1)

Şapka Deyip Geçmeyin-57 - Anlatım Bozuklukları-38Bir cümlede, iletilmek istenen mesajın sıhhati için mantık son derece önemlidir. Mantık tutarsızlıkları, cümlede dil bilgisi kaidelerine aykırı başka bir pürüz olmasa bile mesajın eksiksiz iletilmesine engel olur. Mantık hatasına dayalı misalleri, birkaçı müstesna kendi yazarlarımızdan değil, hâriçt

Hâl eklerini kullanmada hatâ (3)

Şapka Deyip Geçmeyin-55 - Anlatım Bozuklukları-36*"Bir kızı olmalı insanın. Unutulmayı yüz tutmuş eski dostları hatırlatan..." "Bir kızı olmalı insanın. UnutulmayA yüz tutmuş eski dostları hatırlatan..." *" Test edilince okunanların hakikat olduğunu anlaşılır" Cümlede belirtme hal eki (-i hâli) fazla. " Test edilince okunanların hakikat OLDUĞU anl

Hâl eklerini kullanmada hata (4)

Şapka Deyip Geçmeyin-56 - Anlatım Bozuklukları-37*"Namık Kemal'in hürriyeti destanlaştıran "Hürriyet Kasidesi" şiiriyLE "Rüya" başlıklı makalesi, Üstad Bediüzzaman'ın "Hürriyete Hitap" nutukları arasında da muazzam bir mana ve muhteva paralelliği bulunmaktadır." Vâsıta hâli (şiiriyLE) gereksiz kullanılmış sanarak cümleyi not etmiştim. Vasıta hâli s

Hâl eklerini kullanmada hata (2)

Şapka Deyip Geçmeyin-54 - Anlatım Bozuklukları-35* "Araştırıp bulabildiğimiz bu "hakikat davasının" detaylarını belli başlı ve kategorize edip birlikte anlamaya çalışalım." okluk ve vasıta hâlleri ekleri eksik. "...detaylarını belli başlıkLARLA ve kategorize edip birlikte anlamaya çalışalım." *" Malûmdur ki, kale dışarıdan yapılan müdahaleler ve iç

Hâl eklerini kullanmada hata (1)

Şapka Deyip Geçmeyin-53 - Anlatım Bozuklukları-34Adam sahnede türkü söylüyor: "Bitlis'tee üç minâreee" diye âvâzını salmışken sesini kısarak "bir rivâyete göre beş" demiş ve devam etmiş: "Beri gel ağam beri geel!" Hâl ekleri, ilk mektebe göre beş (yalın, -i,-e,-de,-den); liselere göre ilgi hâli (-in,-nin) ilâvesiyle altı; üniversitede ise vasıta hâ

Nurlarda şu cümle bozuk mu (3)

Şapka Deyip Geçmeyin-52 - Anlatım Bozuklukları-33Türkiye Türkçesinde Üstada kadar, çıkma hâliyle öbekleşen "... ehl-i dünyaya riyakârlıklarımDAN İİN beni sıkıyor." şeklinde kullanıma rastlamamıştım. Alışılagelmiş bir kullanım olmadığından ilk karşılaşmada yadırgatıyor. Kusurlu gibi görünüyor. Hamdi Aktaş kardeşimizin suali de zaten bu sebeptendi. T

Nurlarda şu cümle bozuk mu (2)

Şapka Deyip Geçmeyin-51 - Anlatım Bozuklukları-32"İçin" edattır. Edatların bir kısmı yalın hâldeki sözler, bir kısmı belirtme (-i ) hâlindeki sözler, bazısı da çıkma (-den) ve ilgi (-in) hâlindeki kelimelerle öbekleşerek farklı manâları ifâde için sıfat veya zarf göreviyle kullanılırlar: Yalın haldeki sözlerle öbekleşme: lokum gibi, iş için, dost d

Nurlarda şu cümle bozuk mu (1)

Şapka Deyip Geçmeyin-50 - Anlatım Bozuklukları-31Hamdi Aktaş kardeşimiz yazmıştı: "... On altıncı Mektub'un Zeyli Altıncı Sebepteki bu cümlede bir anlatım bozukluğu var gibi geldi bana. Farklı birkaç kitaptan baktım cümle hep aynı bu şekilde geçiyor. Bir de size sorayım dedim..." "Kader ise, benim diyanette ve ihlâsta noksâniyetim var, ara sıra eh