Mantık hatâları (1)

Şapka Deyip Geçmeyin-57 - Anlatım Bozuklukları-38

Bir cümlede, iletilmek istenen mesajın sıhhati için mantık son derece önemlidir. Mantık tutarsızlıkları, cümlede dil bilgisi kaidelerine aykırı başka bir pürüz olmasa bile mesajın eksiksiz iletilmesine engel olur.

Mantık hatasına dayalı misalleri, birkaçı müstesna kendi yazarlarımızdan değil, hâriçten derledik.

*"Yorgun yüz hatları gevşedi, rehâvet havası dağıldı."

Rehâvet, "gevşeklik, kendini koyuverme, ağırlık, tembellik" mânâlarına gelmekte.

Zaten yorgun olan yüz hatları gevşiyor ise, rehâvet dağılmaz, katmerlenir.

*"Zenginlik, fakirlik; körlük, topallık vb. bedenî engellere sahip olmak gibi farklılıklar, hikmetin bir gereği olarak var edilmiştir."

Zenginlik ve fakirlik, yazarımızca "bedenî" engeller arasına dâhil edilmiş.

*" (Zekâtın) terki ise, namazdan sonra, en büyük günahlardan biri olarak kabul edilmektedir."

Yazarımız, namazı en büyük günahlar arasına soktuğunu fark etmemiş; maalesef tetkik eden arkadaşlarımız da.

*"Şahıslar ne kadar karizmatik, becerikli, kabiliyetli olsalar da hatadan hâlî olmamak, nefis taşıyor olmak, her an dış tesirlerin etkisi altında kalabilecek olmak, kişisel zaaflarından faydalanılma tehlikelerinin bulunması vb. sebeplerle hizmetlerin merkezinde olmaktansa bir şahs-ı manevînin a'zâları hükmünde olmaları iman hizmetinin sağlığı açısından çok kritik."

"...bir şahs-ı manevînin a'zâları hükmünde olmaları iman hizmetinin sağlığı açısından çok KRİTİK."

Kritik:Hassas, tehlikeli, endîşe veren (durum).

"Endişe veren bir durum" şahs-ı mânevînin merkezinde olmak değil, şahs-ı mâneviye dahil olamamaktır.

*"Kaan soruyu sorar sormaz göz ucuyla salonu taradı."

Taramak: Baştan sona dikkatle aramak demektir. Göz ucuyla olmaz.

*"Var olan şey ya yaratılmıştır ya da yoktur. Hiçlik âlemindedir."

Yorumu size bırakıyorum!

* "Yıldızlar ve güneş HER ZAMAN aynı parlaklıkta parıldarlar, ışık verirler ve batarlar... Ama BAZEN yıldızlar da, güneş de farklı parıldar, ışık ışık aydınlık verirler ve batarlar ..."

*"(Dünya) Fânilerin fenâya kavuştuğu bir nesildir!"

"Nesil" lafzının, Dünya için kullanılabileceğine cevaz veren bir lügat var mı

Biraz da dışarıdan misaller:

*"ıkacağımız geziyle ilgili izlenimlerimizi paylaştık."

ıkılmamış bir gezinin izlenimleri(!)