Birkaç asırlık talihsiz ve onursuz perişanlığın ve zilletin sebepleri çoktur. Açıklanması gereken çok sebep vardır. Biz burada çok önemlilerini açıklayacağız.

Şimdi bunu açıkça anlatmaya ve anlamaya çalışalım. Bugün müslüman sorumluların Kur'an ile ilgileri pek olumlu değildir. Özellikle müslümanların Kur'an'ın ilk emri "oku" ilkesine çok yabancı kaldılar. İ'tikadî alanda Kur'an ve sünnet ilkelerine itina göstermemektedirler. "Halis Din" anlayışından habersizdirler.

Tevhid sistemine yaklaşım sıkıntı psikozu müptelasıdırlar. Beşeri münasebetler alanında Kur'an ve sünnet esaslarını kabul etmiyorlar. Müslümanlar zilletten arınıp izzet gibi yüksek değeri sahiplenmeyi ve gündemlerine almayı akıllarına getirmiyorlar.

Bu ciddi mesele ile ilgili konuyu Rabbimiz Allah Teâlâ mümin kullarına telkin edip anlatmaktadır; O münafıklar, müminleri bırakıp kâfirleri dost edinenlerdir. Müslümanlar izzeti (üstünlük ve kudreti) onların yanında mı arıyorlar Gerçekten izzet Allah'ındır. (Nisa:4139) Rabbimiz Allah Teâlâ her türlü üstünlük ve kudretin kendi katında olduğunu bildiriyor. Kullarını ısrarla uyarıyor ve bilgilendiriyor.

Yeryüzünde de başta Peygamberinin ve inanmış kullarının bunu üstlenmeleri emrini veriyor. O münafıklar, "Eğer Medine'ye dönersek, en aziz olanımız en zelil olanı muhakkak oradan çıkaracaktır" diyorlardı. Halbuki izzet ancak Allah'ındır, Resûlünün ve müminlerindir. Fakat münafıklar bunu bilmez ve anlamazlar. (Munafikûn:638) Ayette görüldüğü gibi Rabbimiz, müslümanlara değil, müminlere görev veriyor. Onları yücelterek ve itibar sahibi yapacak ilkeyi veriyor.

Rabbimiz muvahhid mümin olmayan müslümanları her devirde uyarmaktadır. Dün olduğu gibi bugünki Müslümanları da uyarmaktadır: Peygamber, Rabbinize iman etmeniz için sizi davet ettiği halde, size ne oluyor ki, Allah'a iman etmiyor ve güvenmiyorsunuz Oysa O, sizden kesin teminat da almıştı. Eğer gerçekten müminler iseniz! Bunu anlamalısınız. (Hadid:578) Şu dozu yüksek bu uyarıya bakar mısınız Size ne oluyor ki, Allah'a güvenecek kadar imanı etmiyorsunuz

Bundan sonra da Rabbimiz uyarıya devam ediyor; Biz ancak peygamberleri, rahmetimizin müjdecileri ve azabımızın habercileri olarak gönderiyoruz. Kim onlara inanır, kendini ıslah ederse, onlara hiç korku yoktur. Onlar mahzun da olmayacaklardır. (En'am:648) Allah'a, Onun Resûllerine ve Kitaplarına inanıp ilimle canlananlar hizmet ehlidirler. Bunlar irfan düzeyinde ibadet edenlerdir.