Salih Cenap Baydar

Karar

Kültürel gecikme dijital uçuruma dönüşürken

William Ogburn'un ortaya attığı "Kültürel Gecikme" kavramı, nesiller arasında açılan uçurumu anlamlandırma çabamızda işe yarayabilir.Tam adıyla William Fielding Ogburn (1886-1959), 20. yüzyılın önemli ve etkili Amerikalı sosyologlarından biri. Özellikle sosyal değişme teorileri ve teknolojinin toplum üzerindeki etkileri üzerine yaptığı araştırmalar

Emojiler, oyunlar ve isyan: Yeni kuşağın şifreleri

Netflix'in "Adolescence" isimli dizisinde, son derece sıradan bir İngiliz ailesinin daha 13 yaşında katil olan oğullarının hikayesi anlatılıyor.Dizide çocukları için canla başla çalışan, onları seven, koruyan, kollayan bir baba ve sevgi dolu, neşeli bir anne görüyoruz.Bu anne babanın oğullarından başka bir de 18 yaşında kızları var. Kızları ile ili

Vicdanın sesini boğmak

"Kafamızdaki Sesler" başlıklı yazıma sığdıramadığım bazı düşüncelerimi fikircografyasi.com platformunda yayınladığım "Kafamızdaki Sesler Susunca İçimizde Bir Canavar Uyanır" başlıklı ikinci bir yazıya döktüm. O yazının başından ve sonundan iki bölümü küçük değişikliklerle iktibas edeceğim:Kafasındaki sorgulayan, şüphe eden, itirazda bulunan sesleri

Kafamızdaki sesler

Tekil, tutarlı ve bütüncül bir benliğe sahip olduğumuza inanırız.Bilincimizi, hadiseler karşısında istikameti tek başına belirleyen bir kaptan gibi hayal ederiz.Her şeyi ölçüp biçerek nihai kararı veren tekil bir irademiz yahut şuurumuz varmış gibi gelir bize.Fakat bu algımızın doğruluğu epeyce şüphelidir.Kafamızda her şeye karar veren tek bir ses

Otoriterlikle kalkınmak mümkün mü

Halkı açlıkla pençeleşen Kuzey Kore, Venezuela, Zimbabve, Eritre, Sudan gibi diktatörlerce yönetilen ülkelerin perişan halleri ortadayken aklı başında hiç kimse diktatörlüğün otomatik olarak kalkınmayı sağlayacağını iddia edemez.Ama Güney Kore ve Singapur'a bakarak en azından "Otoriter rejimler kalkınmanın önünde engel değil!" iddiasını ileri süren

Herkesi cüceleştirerek dev olunur mu

Büyüklük-küçüklük, güçlülük-zayıflık, zenginlik-fakirlik çoğu zaman mukayese meselesidir.Mesela tüm arkadaşlarını bilek güreşinde yenebilen bir çocuk kendini çok güçlü sayabilir.Yahut yüz milyonlarca dolar serveti olan biri, milyarderler kulübünde fakir muamelesi görebilir.Ortalama boyları 1,5 m civarında olan pigmelerin arasında 1,80'lik biri dev

Aradığınız kurtuluş reçetesine ulaşılamıyor!

Hem ekonomik hem sosyal açıdan dehşetli bir sıkışmışlık hali yaşıyoruz.Krizi fırsata çeviren belli bir azınlığın dışında kalan herkes az ya da çok zarar görüyor.Çoğu kimse, bu boğucu atmosferde nefesini yeterince uzun tutabilirse selamet sahiline ulaşacağı ümidine tutunuyor.İnsanlar bunaldıkça, epeydir içinde yol aldığımız tünelin ucunda bir ışık g

Birbirimizin gözünü oymadığımız bir gelecek mümkün!

Çoğumuz, artan eşitsizlikler, kutuplaşma ve ekolojik krizler karşısında umutsuzluğa kapılıyoruz.Tıpkı 1980'lerde SSCB halklarının, değişimin imkânsız olduğuna inanması gibi, biz de 'böyle gelmiş böyle gider' diyerek kaderimize razı olmaya meyilliyiz.Oysa tarih, hiçbir adaletsiz nizamın sonsuza dek sürmediğini gösteriyor.Devlet-i ebed müddet diye bi

Sıfır toplamlı oyun: Squid Game

Netflix'in izlenme rekorları kıran dizisi Squid Game, yaşamakta olduğumuz ahlaki, siyasi, içtimai ve iktisadi krizlere göndermeleriyle dikkat çekiyor.Dizi, borç batağındaki çaresiz insanların, hayatta kalmak için ölümcül oyunlar oynamak zorunda bırakıldığı distopik bir kurgu sunuyor.Leviathan kitabının müellifi Hobbes'un tasavvur ettiği "doğa hâlin

Zorbalığa karşı çıkamayanları anlama kılavuzu

Hayatım boyunca insanların hadiseler karşısında iradi bir tutum aldıklarına, yani hangi safta duracaklarına hür iradeleri ile karar verdiklerine inandım.Sevdiğim saydığım dostlarımın, yakınlarımın ahlaki, vicdani, insani açılardan çok yanlış pozisyonlar aldıklarını gördüğümde, onları uyarmaya çalıştım.Zannettim ki yaşananları görüp anlamalarını sağ