Salih Cenap Baydar

Karar

Yağmacı sadece yıkar. Yapamaz!

Mümtazer Türköne 31 Mayıs 2025'te medyascope sitesinde ilginç bir yazı yayınladı.Türköne önce çeşitli somut örneklerle -tarihteki bütün göçebe toplumlar gibi- bizim de bir zamanlar yağmacı bir toplum olduğumuzu hatırlatıyor.Ama yayıldığımız topraklarda uzun süre hüküm sürebilmiş olmamızı, yağmacılık enerjisini dizginleyen ve düzenleyen âdil bir akl

Sevdiğinin yalanından incinmek

Özdemir Asaf'ın meşhur "Lavinia" şiirinden mısralar takıldı aklıma:Yalanlar istiyorsan yalanlar söyleyeyim İncinirsinÖzellikle "yalanlar istiyorsan" ve "incinirsin" kısımları.Kendisine yalan söylenmesini bizzat kendisi isteyen biri, o yalanlardan incinir miŞair sevdiğine "incinirsin" dese de, bu tespitten ziyade bir temenni gibi.İnsanlar yalan, ka

Andor: Zulme isyanın hikayesi

Bir film ya da dizinin içindeki yan karakterlerden yahut olaylardan birine odaklanarak çekilen yeni yapımlara "spin-off" deniyor.Andor, Star Wars evrenine farklı bir açıdan bakan, karanlık ve politik derinliği olan bir "spin-off".2022 yılında yayınlanmaya başlayan dizi, George Lucas'ın 1977 yılında yarattığı galaksiler arası destanın çok öncesine,

Laf salatası değil, yol haritası

Ülke olarak içinden geçtiğimiz siyasi ve ekonomik kriz sadece bir yönetim krizi değil; aynı zamanda bir vizyon, bir çözüm üretme ve bu çözümleri topluma açıklama krizi.Yıllardır aynı kısır döngüye sıkışmış boş vaatleri dinlemekten yorgunuz.Toplumun önüne çıkan her siyasetçi elinde bir reçete varmış gibi yapıyor.Somut adımlar, net hedefler ve hesap

Krizden milliyetçilikle çıkamayız

Yaşadığımız büyük krizden Kemalizm ya da İslamcılık ideolojileriyle neden çıkamayacağımızı önceki yazılarımda ele almıştım.Ülkemizde insanların kurtuluş için ümit bağladığı diğer bir ideoloji de milliyetçilik.Fakat milliyetçilik de bugünün karmaşık ve küresel krizlerini çözebilecek bir ideoloji değil.Tam aksine, bu krizleri daha da derinleştiren, e

Krizden İslamcılık ile çıkamayız

Yaşadığımız büyük krizden, Kemalizm ideolojisi ile neden çıkamayacağımızı bir önceki yazımda izah etmeye çalışmıştım.Bazı kimselerin krizden bir çıkış yolu sunabileceğini sandığı diğer bir ideoloji de İslamcılık.Ancak İslamcılığın da bugünün dertlerine çare olması mümkün değil.Öncelikle şunu netleştirelim: İslamcılık modern bir ideoloji; İslam ise

Krizden Kemalizm ile çıkamayız

Türkiye, ekonomik, siyasal ve toplumsal alanlarda iç içe geçmiş derin krizler yaşıyor.Bu karmaşık tablonun içinden çıkmak için yeni fikirler üretmekte zorlandıkça, çareyi geçmişte arıyoruz.Toplumlar, belirsizlik ve kriz dönemlerinde, tarihsel referanslara tutunma eğilimi gösterirler. Bu durum, kolektif hafızada romantize edilmiş bir geçmiş tasavvur

Yanlış şarkılar, yanlış fikirler

Bazen, bazı mecralarda çok "yanlış şarkılar" çalınır.Yanlış şarkı olur mu Olur! Müzik bir iletişim aracıdır ve her şarkı, güftesiyle, bestesiyle bir mesaj taşır.Bir ortamda çalınan şarkıyı yanlış yapan, o şarkının ilettiği mesajla, çalındığı bağlamın uyumsuzluğudur.Çok mu soyut oldu Somutlaştıralım.Mesela şıkır şıkır giyinmiş bezenmiş genç gelin ve

Sürüyü sorgulamak

Vahşi doğada bir antilop sürüsünü ya da gökyüzünde ahenkle uçan bir kuş katarını izlerken hissettiğimiz hayranlığı düşünelim. Bu kusursuz uyum, hayatta kalma içgüdüsünün bir tezahürüdür: Bir sürünün parçası olmak, sürü mensubunu yırtıcılardan korurken kaynaklara ulaşımını da kolaylaştırır.Peki ya biz insanlar Şehir meydanlarında toplanan kalabalıkl

Kültürel gecikme dijital uçuruma dönüşürken

William Ogburn'un ortaya attığı "Kültürel Gecikme" kavramı, nesiller arasında açılan uçurumu anlamlandırma çabamızda işe yarayabilir.Tam adıyla William Fielding Ogburn (1886-1959), 20. yüzyılın önemli ve etkili Amerikalı sosyologlarından biri. Özellikle sosyal değişme teorileri ve teknolojinin toplum üzerindeki etkileri üzerine yaptığı araştırmalar