Salih Cenap Baydar

Karar

Dijital Sömürgeciler ve Ağ Toplumunun Madenleri

19 Temmuz 2024 günü, Crowdstrike firmasının hatalı bir güncellemesi, kendilerinden hizmet alan firmaların Windows işletim sistemi kullanan bilgisayarlarını çökertince hastanelerde, hava meydanlarında, bankalarda hayatın akışını kesintiye uğratan problemler yaşandı.CrowdStrike, 2011 yılında Austin, Teksas'ta kurulan ve bulut tabanlı yazılımlar üzeri

Neoliberalizmin üçüncü ayağı: Finansallaşma

Pek çok kimse, bugün yaşadığımız hemen her problemin ana sebebi olarak neoliberal politikaları gösterse de ülkemizde neoliberal politikaların gerçekte hiç uygulanmamış olduğunu " Hayır! Neoliberalizm Yüzünden Bu Halde Değiliz " başlıklı yazımda anlatmıştım.Neoliberal politikalar hakkında daha bilgi temelli, itidalli ve incelikli bir bakış geliştire

Neoliberalizmin ikinci ayağı: Serbest ticaret

Dünyada son yarım asra damgasını vuran neoliberal politikalar, özelleştirme, serbest ticaret ve finansallaşma üçlemesiyle ekonomik düzenin yapı taşlarını yeniden şekillendirdi.Özelleştirmeyi bir önceki yazımda ele almıştım.Bu yazıda, neoliberal politikaların diğer bir önemli bileşeni olan "serbest ticarete" göz atmak istiyorum.Serbest ticaret , neo

Özelleştirme şeytani bir şey mi

Neoliberalizmin öncü uygulamalarından biri olan özelleştirme, elektrik, su, ulaşım ve sağlık gibi temel kamu hizmetlerinin devletin tekelinden çıkarılarak özel sektöre devredilmesini öngörür.Bu tercihin arkasındaki gerekçe son derece basittir: Gerçek bir rekabetin olmadığı yerde atalet, hantallık, verimsizlik kaçınılmaz hale gelir.Eğer rekabete açı

Hayır! Neoliberalizm yüzünden bu halde değiliz!

Hızla derinleşen bir ekonomik krizin ortasındayız. Dünyada enflasyonun en yüksek olduğu ülkelerden birisiyiz.Şu an fiilen savaşta olan ülkelerin enflasyonu bile bizimkisinin yanında hiçbir şey.Neredeyse her yeni güne yeni bir zam haberi ile başlıyoruz.Gıda, giyinme, barınma, ulaşım, iletişim Her alanda çıldıran fiyatlar el yakıyor.Paramız pul oluyo

Neoliberalizmin yükselişi ve çöküşü

Dünya, 1970'lerin ortalarından itibaren neoliberalizmin yükselişine şahitlik etti.Devletçi, merkezi planlamacı, Keynesyen ekonomi politikalarının başarısızlığına bir tepki olarak yükselen neoliberalizm, 20. asrın son çeyreğinde küresel ekonomik düzenin yapı taşlarını yeniden şekillendiren ideoloji oldu.Özelleştirme, serbest piyasalar, küreselleşme

Eşitsizliğin gölgesinde hür irade

Isaiah Berlin negatif özgürlüğü, "dış müdahalelerden özgürlük", pozitif özgürlüğü kişinin "kendi iradesiyle hareket etme özgürlüğü" olarak tanımlar.Aynı şeyin farklı kelimelerle ifadesi gibi görünse de, bu iki tanım arasında mühim bir fark vardır.Negatif özgürlük sahibi olan kişi "kimsenin kölesi değilim" diyen kişiyken, pozitif özgürlük sahibi ola

Hür iradenin zincirleri

Modern felsefenin en mühim isimlerinden biri olan ve özellikle bilgi teorisi, etik ve metafizik alanlarındaki çalışmalarıyla tanınan Alman felsefeci Immanuel Kant'a (1724 1804) göre, ahlâki sorumluluk sadece kendi başına rasyonel düşünme ve özgür iradesi ile karar verme yeteneğine sahip varlıklara atfedilir.Kant'a göre, bir eylemin ahlâki değeri,

Kimden medet umuyorsan tanrın odur

İngiltere'yi 1979'dan 1990'a kadar yönetmiş olan muhafazakâr başbakan Margaret Thatcher bir konuşmasında şöyle demiş:"İster faşist ister komünist olsun, bir diktatörlükle, özgür bir toplum arasındaki ayırt edici işaret, bizimki gibi özgür bir toplumun değerlerinin devletten değil dinden gelmesidir. Elbette ki Hıristiyanlık mesajının kalbinde, her i

Antropomorfizm ve iktidar: Tanrıyı insanlaştırmak, insanı Tanrılaştırır

İslamiyet, antropomorfik (insan biçimci) tanrı tasavvurunu reddetmesiyle diğer semavi dinler olan Yahudilik ve Hristiyanlıktan ayrışır.Antropomorfizm ya da insan biçimcilik, Tanrıya ya da bir takım başka varlıklara insanî niteliklerin atfedilmesidir.Tevrat'ta anlatılan tanrı, "yorulup dinlenen", "cennette gezinen", "insanların yaptıklarına bakmak i