Uzun süre İstanbul'dan ayrı kalmış, dönüyorsunuzdur. Bir seher vakti otobüsün ışıkları yanar. Açarsınız gözünüzü tanıdık bildik binalar Aaa ne zaman gelmişiz ya İstanbul'a Otobüs Selimiye kışlasını sağına almış inmektedir aşşa. Arkada Haydapaşa Lisesi, karşıda Sarayburnu Sultanahmet, Ayasofya Derin bir nefes alırsın. Deniz kokusu. Yosun desen değil, balık desen hiç değil, ferahlatıcı ama... Sahi şunun parfümünü neden yapmazlar acaba Soğuk bir Anadolu şehrinden binmiş, karlı dağlar aşmışsındır sıra sıra. İstanbul ılık gelir sana. Özlediğinden mi yoksa Vapurda üst kata çıkarsın garson "çay, çay, çay" diye dolaşmaktadır askıyla, sormaz bile bardağı uzatır, alacağından emin bir edayla. Bir de simit istersin, yarısını yersin, yarısını martılara YENİ ÇIKTI FIRINDAN ESKİŞEHİR UNUNDAN Bilir misiniz bu simit fırınları nasıl kokar Meşe odunu, susam ve pekmeze bandırılmış halkalar. Tereyağlı çatal, mahlepli açma, çörek otlu galeta... Seyyarlar yüz simidi tablaya dizer, kafalarında taşırlar. Tepsiye dökülen susamlar tıfıllara açıktır. Minikler teklifsizce gelecek, avuçlayacaktır gün boyunca. Ekmek fırınları erkencidir, somunları küfelere doldurur, telaşla koştururlar bakkallara. Fırıncılar Ramazan-ı şerifte sultan olur. Sabahları güveç atar, akşamları pide yaparlar. İyi geçinirseniz, susam serper, yumurta kırarlar. Mısır Çarşısı'nda her adım ayrı koku, kuruyemiş, şekerleme, ıtriyat, baharat Karanfil, kekik, kimyon, kakule, yeni bahar, sumak. Peynir tenekeleri, zeytin seleleri, sucuk kangalları, deri tulumlar. Kuru patlıcanlar, kuru biberler, minik minik bamyalar. Hacı Bekir'de tarçınlı "akide şekeri" güllü lokum, demirhindi şerbeti, badem ezme, limonata. Kurukahveci Han'da İhsan Bey'in halefleri, dibek başında... Kakaolar, Seylan çayları Bu nasıl koku, binbir gece masallarından çıkma. Pazarların da kokusu vardır, balıkçılara ve turşuculara yaklaştıkça artar. BURUN HAKKI Eski aşçılar döner tezgâhını, kebap mangalını kapı önüne koymaz, öyle ya, alan vaaar, alamayan var. Yaşlılar pazara zembille ya da kapaklı sepetle çıkar, transparan file kullananlara mücrim gözüyle bakarlar. Kurabiyecide, muhallebicide ürün vitrine konmaz. Ha un, yağ, süt, şeker kokusu dışarı taşar, yapacak şey yok ona. Koku reklamın büyüğü, sen akşam üzeri bi leblebi kavur, gör bak nasıl takılacaklar. Aç karnına Eminönü'ne düşmüşsün, haydi balık ekmekçiyi es geç sıkıysa. O zamanlar böyle İzlanda uskumrusu değil çingene palamudu (biraz daha küçüktür) atarlar tavaya, İstanbul hali Eminönü'ndedir, birkaç meyve kasası kırar, alev alev yakarlar. Amcam beyaz muşamba kaplı seyyar sandığından buharı tüten lahmacunları çıkarır, arasına marul, maydanoz, kırmızı soğan koyar, inceden domates doğrar. Sadece 50 kuruş, gel de sardırma. Ünlü kebapçılarda da yedim ama o tadı bulamadım bir daha. Salatalık evinizde de vardır lakin seyyarda başka kokar. Senin kaynattığın mısır, dışarıdakini tutmaz asla. Esnaf mevsime ayak uydurur, ne bileyim kışın salep satarsa, yazın dondurma. ÜÇ YAP BİRİ AÇIK! Mercan, Yeşildirek ve Mahmutpaşa'da mermer girişli iş hanları vardır. Eşikten adımını atarsın tam karşında çay ocağı. O nasıl bi koku abi, davlumbazdan taşan buruk buhar davetiye çıkarır âdeta. Şimdi tiryaki nasıl çökmesin hasır oturaklara. Bardak ufacık, keyif kucakla. "Çaylar filiz ..." Askıcı damarınıza basar inadına. Eski taksiler ve minibüsler kül tablası gibidir, şehirler arası otobüslerde tütsülenirsin âdeta. Saçın başın izmarit kokar. Düşünebiliyor musun tayyarelere bile küllük koymuşlar. Nargile içen Olur tabii ama böyle elmalı vanilyalı değil ve hem taşmazlar kaldırımlara Balat eskiden cüruf metal duman kokardı, demirciler, dökümcüler, tekne artıkları, hurdacılar is pas... Şimdi çay, kahve, kurabiye rayihaları yayılıyor. Topkapı mis gibi çikolata gofret kokar. Evet Ülker tesisleri. Aynı kokuyu Eskişehir'den tanırım ETİ bisküvi, cici şekerleme civarında. Kokoreci yiyen olur yemeyen olur ama kokusundan kaçanı duymadım daha. Pamuk şeker, patlamış mısır, koz helva kim itiraz edebilir ki bunlara. EVİMİN KOKUSU Bazı apartmanlara girersiniz, kenarda bezler kovalar. Mayi sabun, çamaşır suyu, Vim, Fay. Ortalık ovulmuş taş kokar. Hımmm titiz anam bunnar. Çamurlu ayakkabılarınla lap lap basamaz döner silersin bi taraflarda. Her hanenin kendine mahsus bir kokusu vardır. Elin evinde yabancı kalmamız biraz da ondan... Eskiden semtlerin kokusu farklıydı. Fatih Eyüp başka, Ada, Moda bambaşka. Yan yanadırlar ama dağlar vardı Kadıköy'le, Üsküdar arasında. Miş diyelim, artık her yerde zincir marketler, bildik mağazalar... Yani birinde nöbet şekeri, lati lokum, öbüründe franbuazlı pasta Yok öyle bir şey, ikisi de, ikisinde de bulunur icabında. Eskiden muhacirler Rumeli yemekleri yapardı, Güneydoğulular kebap, Karadenizliler mısır, hamsi, lahana Şimdi herkes her şeyi pişiriyor ve herkes her şeyi yiyor iştahla. Kahve içmek için evden çıkıyorlar. Üşenmiyorlar da... İstanbul'un havasına güven olmaz, sabah burnunuza fırtına kokusu gelir, öğlen montu çıkarıp