Hastalar Risalesi'ni Anlamaya Doğru - 2: İkinci deva

"Ey sabırsız hasta! Sabret, belki şükret. Senin bu hastalığın, ömür dakikalarını birer saat ibadet hükmüne getirebilir. ()Diğeri menfi ibadetlerdir ki; hastalıklar, musibetler vasıtasıyla musibetzede, aczini, zaafını hisseder. Hâlık-ı Rahîm'ine iltica eder, yalvarır. Halis, riyasız manevî bir ibadete mazhar olur." İkinci deva'da kullanılan anahtar kelime "MENFÎ İBADETLER" terimidir. Namaz, oruç gibi müspet ibadetlerin yanında, insana zorluk ve sıkıntı yaşatan hastalıklar, yangın, deprem ve suda boğulmalar gibi musibetlerin diliyle, yaşanan uyarılar, menfi ibadet sayılmaktadır. Yaşamın bu şifreleriyle, insana zayıflık ve güçsüzlüğü hatırlatılarak, nefis kontrolü sağlanmış olur. Ağrılı ve sancılı uyaranlarla, sıkıntı yaşayan insan, sabır içinde şükürle davranışlarını sürdürdüğünde, biriken günahlardan arındırılarak rıza-ı İlâhî derecesine ulaştırılır. Hayatını güzel amellerle süsleyen salih insanların manevî derecelerinin yükseltilmesi sırrıyla, rahmetin müjdecisi olarak hastalık ve musibetler, ihsan-ı ilâhî'nin bir imtihan halidir. Menfî ibadetler, Cenâb-ı Hakk'ın (c.c.) kullarını affetmek için vesileler yarattığını anlamanın sevinciyle, günahlardan arındıran acz içindeki halis ibadetlerdir. Namaz, oruç, hac, zekât, sadaka gibi ibadetlerin temizleyemediği günah kirlerini, musibet ve hastalıkların ateşiyle arındırılarak, İlâhî affa hazır hale getirilir. Kur'an-ı Kerim'de, "Andolsun ki, sizi biraz korku ve açlıkla, bir de mallar, canlar ve ürünlerden eksilterek imtihan ederiz. SABREDENLERİ MÜJDELE." (Bakara 155). İmtihanın sevindirici sonucu açıklanırken, Peygamber Efendi'miz (a.s.m.) huzur ve ümit kaynağı olan hadis-i şeriflerinde, "Allah buyurdu ki: "Mümin kullarımdan birine, bir belâ ve hastalık verdiğimde, bana hamd eder ve verdiğim belâ ve hastalığa isyan etmeyip sabır gösterirse, yatağından kalktığında annesinden doğduğu günkü gibi, günahlarından temizlenmiş olarak kalkar. Allah, hafaza meleklerine şöyle buyurur: "Ben bu kulumu yatağa esir ettim ve ona belâ verdim. O halde, ondan önce sıhhatteyken kendisine yazmış olduğunuz sevapları, yazmaya devam edin." (Buharî) buyurmuşlardır. Ümit kaynağı başka bir hadis-i şeriflerinde de, "Kıyamet günü