Er-Râzî'nin yaşadığı kısa dünya hayatının yarısına sığdırdığı efsanevî eserlerinin tanıtılmasına çalışmak ve birkaç yazıya sığdırılabilmesi mümkün değildir.

Dünya tıp tarihinin şaheserlerinden olan el-Havî fit'tıb adlı eseri bir tıp ansiklopedisi olup, 24 cilt olarak basılmış, ayrıca İslâm tıbbının bir hazinesi olan Tıbbu'l Mülûkî adlı eseri de yayınlanmıştır. Elimizdeki bu kaynaktan faydalanılması gayesiyle, değerli bulduğumuz kısa bilgileri takdim etmeye çalışacağız.

Er-Râzî'nin hastalıkları tedavi sistematiğinde, hekim hastalığı gıda ile tedavi edebileceğini ön plâna almalı, farklı bir kanaate varırsa ilaçla tedaviye geçmelidir. Bu temel prensip çerçevesinde, hastalıklara fayda veren gıdaları veya zararlı olabilecek olanları tanıtmaya çalışacağız.

Günümüzün problemleri olan zihin, idrak ve hafıza merkezlerine zarar verenler, fazla kişniş tüketimi, ekşi elma, süt çeşitleri, şekere devam edilmesi, uzun süre sırtüstü uyumak, üzüntü, sıkıntı ve yoğun stres durumu, sindirimi zorlayacak miktarda mideyi yemekle doldurmaktır. Faydalı olup güçlendirenler ise, huzurlu dinlenme hali, karabiber ve kündür alınması, fazla yemekten kaçınmak, okuma ve ezberleme faaliyeti zihin fonksiyonlarını güçlendirir. Ayrıca duyulara pozitif enerji veren ve zihni güçlendiren başka gıdalar ise, turp, tavuk eti (O zaman GDO tahribatı yoktu. Şimdi serbest gezen tavuk üreticileri bulunmalıdır. F.E.) beyin dokusunu, cevherini ve fonksiyonlarını güçlendirir. ZENCEFİL zihni terbiye eder. Hindistan cevizi, hafıza kapasitesini genişleterek, güçlendirir. TOPALAK da hafızayı güçlendiren bir kök bitkisidir.

Çağımızda toplumu geniş çapta etkileyen ümitsizlik, karamsarlık ve üzüntünün hakim olduğu, psikolojik kuruntu hallerinin yaşandığı psikiyatrik bir tablo olan MELANKOLİ halinde, Çöpleme veya KARAOT olarak bilinen bitkiden 1.5 veya 3 gram alınarak, balla karıştırıldıktan sonra yenir. İKŞÛT (cinsaçı) bitkisinden 1280 gramı 1600 gram ev sirkesine karıştırılarak, bir gün bir gece bekletildikten sonra kaynatılarak, süzülür. İki misli balla karıştırılarak, bir yemek kaşığı miktarı yenir. Melankoli için ferahlatan macun (el-Macun-ul mufrah) tarifi ise şöyle verilmiştir: Beyaz haşhaş, kuru kişniş, kavun çekirdeği, gül yaprakları, sığır dili bitkisi karıştırılıp toz haline getirildikten sonra, balla karıştırılarak, sabah-akşam birer tatlı kaşığı miktarı yenir.

Kalp çarpıntılarında rahatlatıcı bir tonik olarak, ELMA ŞURUBU, özellikle elma olmak üzere ekşi meyveler, TURUNÇ EKŞİSİ, inek yoğurdundan yapılan ayran ve pişirilen yemeklere kuru kişniş ilave edilmesi faydalıdır. Gülün balda bekletilmesiyle elde edilen GÛLENCEBİN macunu da destek sağlar.