Ege Cansen

Sözcü

Büyürken küçülmek

Türkiye İstatistik Kurumu, geçen hafta 2023 yılı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ölçüm sonuçlarını açıkladı. Hesapladıklarına göre GSYİH'miz 2023 yılında bir yıl öncesine, yani 2022'ye göre, 4.5 büyümüş. Bu büyüme oranı 2009 GSYİH'si 100 kabulü üzerine kurulu "zincirlenmiş hacim endeksi"ne göre hesaplanmış. On binlerce kalem nihai mal ve hizmetin

Zararsız enflasyon

İnsanlar, zararı faydasından çok olduğuna inandıkları şeylerden kurtulmak ister. Ama faydasının zararından çok olduğunu sandıkları şeylerden vazgeçmez. Yukarıdaki cümlelerde "insanlar" öznesi yerine bireyler ve toplumlar yazılabilir. Meşhur hikayedir: Adam, bana zevk veren şeyler, ya gayriahlaki ya sağlığıma dokunuyor ya da kesemde delik açıyor dem

Enflasyonla yaşamayı öğrenmek

"Enflasyonu indiremiyorsan, onunla yaşamasını öğren" ifadesini bundan 50 yıl önce duymuştum. Söyleyenler Brezilyalı iktisatçılardı. Halk, enflasyon paranın satın alma gücünü de aşındırdığı için, tasarruflarını ulusal parada tutmak istemez. Cari açık veren ülkelerde döviz fiyatının artacağı beklentisi de bitmez. Halkı, bankada ulusal parayla tasarru

Ödemeler dengesi dengededir

Bu başlık biraz tuhaf oldu. Mantıkta bu tarz ifadelere totoloji (aynı şeyi farklı bir şey söylüyormuş gibi tekrar etmek) deniyor galiba. "Ödemeler Dengesi" (Balance of Payments) eğer bir bilanço ise zaten dengede demektir. Bizim İtalyancadan ödünç aldığımız bilanço (bilancio) sözcüğünün İngilizcesi "Balance Sheet"dir. Yani "Denge Tablosu"dur. Aktif

Yeraltı zenginliği yeraltında kalsın (mı)

Erzincan'ın İliç ilçesi Çöpler mevkindeki altın madeninde feci bir kaza meydana geldi. İlk tespitlere göre 9 kişi döküm tepesi kayınca toprak altında kaldı. Bunun üzerine, gerek doğayı, gerek çalışanları korumaya yönelik önlemler alınıncaya kadar işletme kapatıldı. Çalışma hayatımın beş yılında maden mühendisleriyle birlikteydim. Birkaç heyelan yaş

Akıl yapaydır

Yapay zekayı, doğal zeka yaratmıştır. İnsanlarda doğal zeka olmasaydı, yapay zeka diye bir şey geliştirilemezdi. Yapay zeka, doğal zekanın yapamadığı birçok şeyi yapabiliyor. Tabiri caizse, sonradan çıkan boynuz, kulağı geçti. Peki, "doğal zeka" var da "doğal akıl" diye şey yok mu Doğal akılla, yapay akıl geliştirilemez mi Daha ileri gitmeden zeka

Jön ekonomistler

Vakti zamanında, ülkemizde Con Ahmet diye gerçek mi sanal mı olduğunu bilmediğim mucit bir kişi yaşamıştır. Benim Türkçeye "Nerede ısı varsa, orada hareket; nerede hareket varsa orada ısı vardır" diye çevirdiğim (İngilizcesi where there is heat, there is movement; where there is movement, there is heat) olan termodinamiğin birincisi yasası, kapalı

Çiftçiler ayaklandı

Avrupa'da gıda maddesi fiyatları düşüyor ve ardından çiftçiler ayaklanıyor. Bundan doğal ne olabilir Gıda fiyatlarının düşmesi, çiftçilerin gelirlerinin azalması demektir. Onlar da gelirleri azalmasın diye hükümete baskı yapıyorlar. Son tahlilde bu baskının muhatabı hükümet değil, tüketicilerdir. Basın, bazen bu gösterilere çiftçi grevi diyor. Bu,

Alev Alatlı

ODTÜ'nün en üretken mezunlarından biri de yazar Alev Alatlı'dır. Alev'in cenazesi geçen hafta sonu Eyüp Sultan Camii'nden adeta devlet töreniyle kaldırıldı. Daha da ilginci naaşı Mihrişah Valide Sultan Haziresi'ne defnedildi. Hazireye, yani bir caminin bahçesindeki özel bir mezarlığa gömülmek, her laik kula nasip olmaz. Alev'i ODTÜ'de tanıdım. Ölün

Gini mi, cin mi

Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ait "Gelir Dağılımı İstatistikleri"ni yayımladı. Göze çarpan ilk sonuç GINI katsayısının bir yıl içinde 1.2 puan artarak O.445'e yükselmiş olmasıdır. GINI katsayısı "0"a yaklaştıkça gelir dağılımı daha eşitlikçi, "1"e yaklaştıkça daha az eşitlikçi anlamına gelen bir ölçme yöntemidir. 2023 yılında nüfusun en yü