Bediüzzaman'ın Hayatı'ndan Tesbitler (201)Medresetü'z Zehrâ projesinin gecikmesini Vali Tahsin Bey'in telgraf ve mektuplarından anlıyoruz. Bu önemli iki belgeyi paylaşıyoruz. Van Vâlisi Tahsin Bey'den gelen son telgraf daha da önemlidir ve bu Medrese projesinin gerçekleştirilmemesinden dolayı Kürd halkının hayal kırıklığı içinde olduğu belirtilmektedir. Bâb-ı Âli - Dâire-i Sadâret - Şifre Kalemi Van'dan gelen şifre telgrafnâmenin hallidir. 20 Haziran sene 329 telgrafla inşâsına müsâ'ade buyurulan medrese hakkında henüz bir şey yapılmamış ve bu hâl beyne'l-Ekrâd pek fenâ te'sir hâsıl etmişdir. Vilâyet bu teşebbüsü pek esaslı görmüş umûm ruesâya tebşirâtda bulunmuş idi. Şimdiye kadar bu gibi teşebbüsâtın işâ'asından başka bir netice görmeyen halk medrese mes'elesini bu sûretle telakki etmiş ve mes'ele âdetâ şâyân-ı nazar-ı (dikkat) bir mâhiyet kesbeylemişdir. İki ay evvel karar verilen bir emr-i hayrın bu güne kadar te'hiri doğrusu hükûmet için de mûcib-i fahr olsa gerekdir ve halk telakkisinde cidden haklıdır. İrâde-i fahimânelerine muntazırım fi 27 Temmuz sene 329 Van Valisi Tahsin Bey'in mektubu. Vâli Tahsin1 Tahsin Paşa'nın Arkadaşına Yazdığı Bir Mektup (29 Ocak 1914) "Aziz kardeşim Celal, Mektubunuzu aldım. Pek acı hatırât bırakan mazi-i elim şöyle gözümün önünden geçti. Çok metin bir adam olduğuma kani idim. Gözyaşım pek ender idi. Fakat Rumeli felâketleri bana çok gözyaşı döktürdü. Bari intibâh, bâri hamiyet ve hiss-i intikam doğursak. Van hakkındaki hüsn-i nazar-ı umûmiye teşekkürden başka diyeceğim yoktur. Gördüğünü korkunç bir vaziyette görenler ve gösterenler hain-i vatan veyahut abtal heriflerdir. Kürdlük korkulacak değil acınacak bir haldedir. Ne yol, ne mekteb, ne hayat-ı siyâsiye ve içtimâiye hiçbiri yok, asayiş o derece takarrür etti ki tarif edemem. Üç aydır beş yüz bin nüfuslu vilâyette dört adi katl var. İhtimâl Üsküdâr'a bir ayda bunun beş misli olur. Arazi meselesini de korkunç görürler, temastan kaçarlardı. Kimseyi tehdid etmeden şu mühim meseleyi de yüzde seksen neticelendirdim. İslâm'ı da Ermeni'si de memnun, şu halde bu mesele neden dolayı senelerce uzatıldı Ne için bir defa halline teşebbüs edildi İşte anlaşılmayacak muammilar... Evkâf Nâzırı Hayri Beyefendi'nin himmetleriyle Van'da Medrese-i Zehrâ-yı