Şehirlerin üzerindekikargaşadan korkuluyor

Kısaca eVTOL diye adlandırılan insanlı, insansız hava taksiler çok farklı şirketler tarafından hızla imal ediliyor. Henüz tam olarak kullanılmasa da Dron teknolojisinin ürünü bu uçan taksiler hem maliyetlerinin düşüklüğü hem de kent trafiklerine takılmamaları nedeniyle şimdiden çok cazip görünüyor. Ama kentler üzerindeki trafik nasıl yönetilecek Bir kargaşa olur mu Bunlar cevabı aranan ana sorular.Uçantaksilerin gelecek 3 yıl içinde belki de yüzlercesi havada olacak. Özellikle başlangıçta Dubai, New York ya da yaygın geniş alanlı yerleşimi ile Los Angeles gibi kentlerde uçan taksi kullanımının sayısal olarak 10 bini geçeceği sanılıyor. Yapılan araştırmalardan ortaya çıkan sonuca göre yaklaşık 250 milyar dolarlık bir pazar doğuyor. Uçan taksi pazarı için imalatçı şirketler özellikle pandemi sonrası sertifika alabilmek için adeta yarışa girdiler. Bu şirketlerin hem Amerikan Sivil Havacılık Otoritesi hem de Avrupa Sivil Havacılık Emniyeti Ajansı EASA'ya çok sayıda başvuruları var. Otoriteler başvuruları büyük titizlikle inceliyorlar. Çünkü bu araçlar yerleşim yerlerinin üzerinde uçacaklar. Bir terslik anında düştüğünde yerde büyük can kaybı ve zarara yol açabilirler. Araçlar elektrikli olduğu için düştükleri yerlerde patlama ya da büyük yangın riski görülmüyor.Ama çoğunun yeterli süzülme açıları yok. Bu yüzden düşme anında bir kütle halinde çakılabilirler.Haberin DevamıUçan taksilerin çoğu bir pilot tarafından kullanılmayacak. Otonom sistemler bir yer merkezinden yönetilecek. Kentlerde yapılacak planlamalarla çok sayıda park yerleri olacak.eVTol istasyonları elbette önemli bir şarj merkezi de olacak.Öte yandan uygulama üzerinden hizmet veren taksi şirketleri Uber ve InDrive şimdiden uçan taksilerle ilgilenmeye başladılar. Hatta yatırım için harekete geçtikleri de söyleniyor. Ama hangi modellerle ve kaç kişilik uçan taksilerle ilgilendikleri bilinmiyor. Yine de sızan haberlere göre en az 4-6 yolcu kapasiteli olan uçan taksilerin onlar için cazip olabileceği ve sürücüsüz modellerin tercih edileceği söyleniyor.İLK BAŞARILI HAVA TAKSİKısaca eVTOL diye adlandırılan ve değişik versiyonları olan bu araçlar dikine kalkıp, uçak gibi yol alıyorlar ve yine dikine inebiliyorlar. Vertical take of and landing (VTOL) denilen eletrikli sistemler aslında hepsi dronların gelişiminin yarattığı ürünler. Çok sayıda elektrik motoru ile çalışan sistemler hava taksi olarak 2-4 ve 6 kişilik olarak planlandı. Ama şimdi 40 kişilik bir hava taksi için de harekete geçildi. Elektrik şarjı ile çalıştıkları ve aküler ağır olduğu için bu araçlar çok da uzun havada kalamıyorlar. Yine de yeni nesil akülerle menzilleri bin kilometreye kadar çıkacak gibi. Çünkü akü teknolojisi elektrik araçların yaygınlaşması ile birlikte daha hızlı gelişim göstermeye başladılar. Lityum ağırlıklı pillerde oluşan akülerden 1000 kilometre menzilli bir çalışma Çin'de ortaya çıktı.Hemen bir yıl içinde olmasa da çok uzun sürmeyecek bir araştırma döneminden ve testlerden sonra devreye girecekleri düşünülüyor. Hava taksiler genellikle 13-15 metre uzunlukta ve 3-4 metre genişlikte projelendiriliyorlar. Biraz tombul bir kuş gibi kentlerin üzerini saracaklar. O gün ne gündür bilinmez ama çok da uzak görünmüyor.Haberin DevamıDUBAİ ÖNCELİK ALIYORHava taksi için en istekli yer Dubai. Hatta geçtiğimiz haftalarda Çinli XPeng şirketinin elektrikli uçan taksisi test edildi. Maksimum 380 metreye kadar çıkabilen bu uçan taksi Dubai'deki uçuşlarında belirlenen 91 metrenin üzerine çıkmayacak.130 kilometre hıza ve 35 dakika havada kalma süresine sahip XPeng'in hedefi 2025 yılında servise girmesi. Bütün testlerin tamamlanması ve sertifika alınmasından sonra bu aracın otonom yani insansız ve bir merkezden kumanda ile uçacağı belirtiliyor.'UÇAN OTOMOBİL'DE LİDER OLDUSlovak tasarımcı Stefan Klein'in yaptığı Klein Vision adlı uçan otomobil test uçuşlarının çoğunu tamamlayarak ülkede uçuş sertifikasını aldı. Şimdi sırada Avrupa'nın havacılık otoritesi EASA'nın sertifikası gerekiyor.Dört büyük tekerleği ve iki koltuğu olan bu uçan otomobil saatte neredeyse 200 kilometre hız yapabiliyor. Ve sadece otomobilden uçağa dönüşümü 2-3 dakika içinde gerçekleşiyor. Henüz otoritelerce tam açıklanmamış olsa da uçan otomobilin menzili tam 1000 km. Uçuş sırasında 4 bin metreden biraz fazla yükseğe çıkabiliyor. Uçan otomobil gücünü, otomobil benzini ile çalışan ve 104 kilovat (139 hp) sağlayan 1.6 litrelik bir BMW yol otomobili motorundan alıyor. Toplam ağırlığı 1100 kg bulan uçan otomobil Mercedes Sedan S sınıfı bir otomobil büyüklüğüne sahip. Saatte 120 kilometre hıza ulaştığında havalanan Klein Vision AirCar'ın şimdi ikincisi daha da geliştirilerek yapılıyor.İkinci prototip'in uçar hale gelmesinden sonra uzun uçuş testleri de yapılacak.Uçak otomobil konusunda dünyada 200'den fazla denenen tasarım var. Ama Slovak tasarımcınınki şimdilerde öne geçmiş ve gerçeğe en yakın yolculuğa başlamış gibi görünüyor. Ayrıca hızı ve uçuş mesafesi gibi konularda da diğer deneysel ürünlere fark atıyor. Katlanır kanatları, fazla yakıt harcamayan motoru ve güvenirlilik kazanmış ürünlerle oluşturulan yapısı Klein Vision'ın seri imalat ve geniş kullanım