Rusya'nın havayolu uçaklarının neredeyse yüzde 80'i kiralık. Bu uçakları kiraya veren batılı ve Japon leasing şirketleri ciddi bir sıkıntı içindeler. Ödemeleri uzun süre alamayacaklarını ve açılacak davaların uzun süreceğini tahmin ediyorlar. Kiralık uçaklara el konulacağını düşünen Rus havayolu şirketleri bu uçakların çoğunu yere indirdiler. Havalimanlarında bekletilen uçaklar günlük masrafları ile de borç yükünü arttırıyor.UKRAYNA savaşının ardından ağır yaptırımlarla karşılaşan Rusya'nın havayolları sektörü tam bir bataklığa saplandı. Ülkeler birbiri ardına hava sahalarını Rus bayraklı uçaklara kapatırken başta Aeroflot gibi birçok Rus havayolu şirketi uluslararası uçuşlarını iptal etti. Onlarca Rus uçağı yere indirildi. Ülkedeki birçok havalimanı park pozisyonuna alınmış uçaklarla dolu. Toplam 515'i yabancı havacılık firmalarından olmak üzere Rusya'nın toplam 980 yolcu uçağı var. Bu uçaklardan tam 777'si kiralık. Dublin merkezli dünyanın en büyük uçak kiralayan şirketi olan AerCap, Rus havayolları tarafından kiralanan 149 uçağın gerçek sahibi. Bir finansal kiralama şirketi olan SMBC'nin de 34 uçağı Rus bayraklı olarak uçuyordu. Rusya'ya kiralanan İrlanda'ya ait uçaklar Rusya'ya yaptırımlar arttıkça sahipleri tarafından geri çağrılmaya başlandı. AerCap ve SMBC Aviation dahil olmak üzere büyük havacılık kiralayanlarının Rusya'daki yüzlerce uçağı geri çağırması ile birlikte Rusya'nın havayolu yapısı tam anlamıyla çökmeye başladı. Yaptırımların başlangıcının son zamanlarında birçok kiralık Rus uçağına, gittikleri Batı ülkelerindeki havalimanlarında el konulmaya başlandı. Bu yüzden yolcuların çoğu perişan oldular. Rusya'dan yaptığı açıklamalarda değişik uçuşlar için bilet almış yolcuların paralarının hızla iade edileceği bildirildi. Ancak henüz bu konuda bir uygulama başlamadı.SÖZLEŞMELER FESHEDİLİYORRusya dışındaki uçak kiralama şirketleri Rusya'nın para transferlerinin durdurulmasından sonra kiralama paralarını alamayacaklarını biliyorlar. Swift yasağı uygulamasının ne kadar devam edeceği belirsiz olduğu için uçak kiralama şirketlerini de zor zamanlar bekliyor. Rusya'dan çekilmesi planlanan uçaklarını ne yapacaklarını bilemeyen kiralama şirketleri şimdiden pazarlarını daha düşük kiralama ücretleri ile genişletmek için yoğun çalışmalara başladılar. AB yaptırımları uyarınca kiralama firmalarının önümüzdeki 30 gün içinde Rus havayolu şirketleri ile olan tüm sözleşmelerinin feshedilmesi bekleniyor. Ancak daha sonra uçakları nasıl geri alacaklarını bilemeyen şirketler kurdukları özel ekiplerle bu konuda uluslararası anlaşmaların kendilerine verdiği haklarını kullanmak için hukuki girişimlere de başladılar. Rusya'da kiralanan İrlandalıların sahip olduğu uçakların toplam değeri milyarlarca doları buluyor. Airfinance Journal, AirCap'in Rusya'daki uçaklarının toplam 2.4 milyar dolar değerinde olduğunu açıkladı. Bazı raporlara göre geri almaların bir kısmının sessizce gerçekleştirildiği belirtiliyor. Örneğin Rus haber kaynağı RBU, İstanbul'a inen Pobeda Boeing 737 uçağının Rusya'ya geri uçmasının engellendiğini resmen duyurmuştu.ÖDEMELERDEN ENDİŞELİLER Kiralama şirketleri Rus havayollarına verilen uçakların kiralama bedellerinin ödenmesi konusunda uzun süreli endişeler taşıyorlar. Şirketler bazı kredilere güvenseler de bunda limitlerin kısa sürede aşılacağı ve kiralama şirketlerini de bu durumun bir başka bataklığa sürükleyeceği tahmin ediliyor. Rus havayolları tarafından İrlanda merkezli kiralama şirketlerine her ay yaklaşık 100 milyon dolarlık ödemeleri var. Bu arada İrlanda, Rus uçaklarına hava sahasını kapatan ilk ülkelerden. Ancak geri alınacak, Rus bayrağı taşıyan İrlandalı şirketlere ait kiralık Rus uçaklarının ülkeye getirilmesinde bir sorun olmadığı da açıklandı.ASRIN RESTİNİN PERDE ARKASINDAKİ ADAMHAVACILIK dünyası hiç alışık olunmayan bir restleşmeye sahne oldu. Bir havayolu şirketi ile uçak imalatçısı bir dünya devi müthiş bir şekilde kapıştılar. Akıl almaz bir sonuç ortaya çıktı. Akıl almaz diyorum, milyar dolarlık bir gelir kaybı için Airbus gözünü kırpmada karar aldı. Elbette bu karar biraz Boeing'in işine yaradı. Hikâye şöyle başladı; Katar Havayolları'nın aldığı Airbus A350 uçaklarının bazılarında bolarda kabarma ve dökülmemeler görüldü. Airbus'dan gelen uzmanlar ortaya çıkan sonucun fabrika sorumluluğunda olduğunu ve bunu giderebileceklerini belirtseler de Katar Havayolları İngiltere'de yarım milyon dolardan fazla bir tazminat isteği ile dava açtı. Çünkü boya dökülmesi olan uçaklar yere indirilmiş ve uçuştan alınmıştı.DANIŞMANLIK ŞİRKETİ CEO'SUKatar Havayolları'nın CEO'su Akbar Al Baker zaten genellikle uçak imalatçılarına karşı hızlı tepki gösteren bir adamdı. Hem Boeing hem de Airbus çoğu zaman Al Baker ile ciddi çatışmalara girmişlerdi. Al Baker'in ardında bir adam vardı. Asrın resti hikâyesinin ardındaki kahramanı da o zaten. Giles Agutter... Giles, havayolu stratejisi, filo planlaması, uçak satın