Gazzeliler alıştığımız dünyayı temelinden sarstı

İsrail'in Gazze'de ve Filistin'in her tarafında 7 Ekim'den sonra işlediği bütün suçlar tahmin edilmeyen gelişmelere yol açtı. Batı Avrupa'nın ve hususî olarak da Anglosaksonların kolonyal tarihi belki de ilk defa Avrupadışının tarih görüşüne uygun olarak gündeme geldi. Bunun da bir sonucu olarak Avrupa ülkelerinde ve ABD'de Anglosaksonların İsrail'in savaş suçlarından sorumlu olduğu görüldü. İngiltere ve ABD'nin bu gelişmeler karşısında nasıl bir tavır takınacağıyla ilgili tahminde bulunmak çok da zor değil. Zira en azından 1990'lardan sonra Müslüman imajına vurulan darbe ile Batı dünyasında İslam'a dair olumlu değişimin önünü alabildiler. Fakat bunları bir kenara bırakarak son dönemde İslam'ı keşfettiğini söyleyen insanların beyanları üzerinde durmamız gerekiyor. İngiltere, ABD ve İsrail vahşetinin Gazze'de korkunç boyutlara ulaşmasından sonra Avrupa sokaklarında kimi Müslüman olduğunu ilan ediyor kimi İslam hakkındaki fikirlerinin değiştiğini söylüyor kimi de Gazzelilerin kendilerini özgürleştirdiğini haykırıyor. Bu hakikaten görülmüş bir şey değildir. Doğu, Arap, Müslüman ve Filistinli imajının oryantalist resimlere uygunluğunun sorgulanmadığı bir siyasî ve entelektüel düzlemde bu değişim tahlil edilmelidir. Batı Avrupa ülkeleri kolonyalist yayılmacılığın zirveye ulaştığı on dokuzuncu yüzyılda uygarlaştırma misyonunu tamamlamak için "hayırsever yüce gönüllülük" esasına dayalı cemiyetler kurmuşlardı. Doğu'yu medenileştirmek istiyorlardı. Doğu'yu medenileştirme düşüncesi ise kolonyalist bir ideolojiydi. Bu ideolojinin en güçlü temsilcileri arasında Rudyard Kipling gibi meşhur edebiyatçılar vardı. Ne yazık ki bu ideolojinin yansımaları üzerine çalışılmamıştır. Bu sebeple kolonyalist ideolojinin nüfuz alanları ve Batı merkezli düşünceleri sarsılmaz bir inanç olarak benimseyen çevreler bütün yönleri ile ortaya çıkarılmamıştır. Oysa gelişip yaygınlaşan hayranlık ve gönüllü değişim arzusu hiçbir zaman haklı gerekçelerle izah edilememiştir. Bu çerçevede müstemleke zihniyeti gibi olumsuz nitelemeler de hiçbir zaman gündemden düşmemiştir. Hatta Batı'nın bütün insanlığı kuşatacak hakkaniyetli bir yaklaşıma sahip olmadığı yönündeki düşünceler ilk dönemlerden itibaren dile getirilmişti. Fakat 1990'larda ABD liberalizmi yeni bir yüzle Avrupa dışının karşısına çıktı ve medenileştirme misyonuna yeniden hayat verdi. Tahribat eskiye göre çok daha fazlaydı. Batı dışında emperyalizme yönelik öfkenin Marksist ideoloji ile buluşması üzerinde durmakta fayda var. Marksizm'in Batı dışında hangi psikoloji ile örtüştüğü sorusunun cevabını ayrıca tartışmak gerekir fakat bu yeni ideoloji Batı'ya içeriden bir eleştiri getiriyordu ve bu durum antiemperyalist hareketlerin Marksizm'e yönelmesini kolaylaştırdı. Kolonyalist ideoloji ile Marksizm'in Batı dışına nüfuzu birbirinden farklı gerekçelere dayanıyordu fakat bir dönem sonra her ikisi