Bugün genelde Çanakkale Zaferi anması kutlanıyor ama gerçekte zaferi sağlayan günlerin başlangıcıdır 18 Mart 1015 ve esasen Deniz Zaferi'dir. Çünkü bugün Çanakkale Boğazı'nı donanma gücüyle geçebileceği varsayımına dayalı bir planın başarısızlığa uğradığı gündür. Çağının en güçlü donanmasını durduran Osmanlı ordusu için de zaferin adıdır. İngiliz Savaş Konseyi, Batı cephesinde Alman ordusunun Fransız ordusunca durdurulması ve karşılıklı siperlerde birbirlerini hareket edemez kıldığı koşullarda yeni bir cephe açma arayışına girmişti. Bu esnada Rusya'dan gelen bir yardım talebi dikkatleri Çanakkale'ye yöneltti. RUSLARIN YARDIM İSTEĞİ Batı cephesinde Tanenberg'de Alman ordusu tarafından ağır bir yenilgiye uğrayan Rus ordusunun Kafkas cephesinde de Osmanlı ordusu tarafından baskı altına alınması ve Türk Boğazlarının kapalı olması nedeniyle ihraç edemediği tahıl stoklarının elde kalması Rusya'yı müttefiki İngiltere'den yardım istemeye mecbur etmişti. Enver Paşa'nın başarısızlıkla biten Sarıkamış Harekâtı Rusları rahatlatmıştı ama değişen bu durumu ne İngiltere ne de Rusya dikkate alabildi! Çanakkale'de yeni cephe açılması fikri de bir daha akıldan çıkmadı. Oysa Churchill daha 1914 Kasım'ında Çanakkale'ye saldırıda bulunmayı önermiş, Savaş Bakanı Kitchener'in kuvvet tahsis edemeyeceğini bildirmesi üzerine fikrinde ısrar etmemişti. BATI CEPHESİNDEKİ DURUMA ÇÖZÜM ARAYIŞLARI Churchill daha sonra Batı cephesindeki siper savaşına dönüşen ve durağan hale gelen durumu değiştirebilmek için Avrupa'nın kuzeybatısında, Almanya'nın Baltık denizi kıyıları açığında bir adadan (Danimarka bölgesinden, AY) çıkarma yapılmasını önerdi. Ancak bu teklif benimsenmedi. Kabul gören öneri ise konsey üyesi Maurice Hankey'den geldi: İstanbul işgal edilecek Almanya'nın iki müttefiki Osmanlı ve Avusturya-Macaristan yenilgiye uğratılacak, Rusya ile birleşme sağlanacaktı. Ona göre, İngiltere Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya'yı da yanına alarak üç İngiliz kolordusunu Çanakkale'ye sürmeliydi. (David Fromkin, Barışa Son Veren Barış, Sabah Kitapları, s. 117) Böylece savaş da erkenden bitirilmiş olacaktı! BÜYÜK HATA Ancak bu öneri revize edilerek hayata geçirildi zira Rusya Yunanistan'ın İstanbul'u ele geçirmesini istemedi. Churchill Yunanistan'ın plana dâhil edilmesini çok istedi ama başaramadı. Kitchener'in Çanakkale'ye müdahaleyi benimsemesi ancak bu maksatla kara kuvveti vermeyeceğini bildirmesi üzerine sadece donanmayla seferin başlatılmasına karar verildi. Bu karar, felakete gidişin başlangıcı oldu. ÇANAKKALE BOĞAZI'NDA SAVUNMA DÜZENİ Boğaz'da İtilaf donanmasına karşı Türk savunması, Boğaz'ın girişindeki tabyalara ve derinlikte tertiplenmiş topçularla Boğaz'a döşenen mayınlara dayandırılmıştı. Boğaz merkezden savunulacaktı. Merkezde bulunan 10 mayın hattına (383 mayın) ek olarak 8 Mart gecesi Nusret mayın gemisi tarafından Erenköy Koyu'nda ve kıyıya paralel olarak 26 mayın daha döşendi. Toplam 403 mayın döşenmiş oldu. (Gürsel Göncü-Şahin Aldoğan, Çanakkale Savaşı, Siperin Ardı Vatan, Kırmızı Kedi, s. 19, 20) ÇANAKKALE GEÇİLMEZ İtilaf donanması Çanakkale Boğazı'nı zorlayarak geçmek için 18 Mart günü denemede bulundu. Ancak ağır zayiat vererek geri çekilmek zorunda kaldı. Bu zayiata yol açan, Nusret mayın gemisinin Erenköy koyuna döşediği mayınlar ve kıyıda mevzilenmiş topçuydu. Topçu atışları hem doğrudan hem de dolaylı olarak etkili oldu. Bu atışlardan kaçınmak isteyen İtilaf donanmasına ait gemiler Anadolu kıyısına doğru manevra yapmak zorunda kalmış ve mayınlarla temas etmeleri kaçınılmaz