UKRAYNA ve Rusya Dışişleri bakanlarını ateşkesin sağlanması için Antalya'da buluşturmak önemli adımdı. Şimdi de ateşkesi kalıcı hale getirmek için İstanbul'da tarafları buluşturmak ilk adımın üzerine yeni bir katman konulması. Türkiye bu açıdan çok önemli bir rol üstlendi. Üstelik Ukrayna'yı da görüşme masasında psikolojik baskı altında kalmaktan da korudu; Rus heyet ile eşit hale getirdi. Müzakerelerin yürütüldüğü Belarus'un Moskova etkisinde olduğunu bilmeyen yok. Bu da Ukrayna heyetine saha bakımından psikolojik etki bırakıyordu. Bu açıdan kalıcı ateşkes görüşmelerinin İstanbul'da yapılıyor olması Ukrayna'ya Belerus'a göre farklı bir rahatlama sağlıyor. ÇOK SAYIDA ÜLKE İSTEDİ Görüşmenin İstanbul'da olmasının Türkiye açısından da önemi var Çünkü Rusya'nın saldırılarından sivil etkileşim artıp Avrupa'ya doğru göç de yükselince birçok ülke arabuluculuk için kolları sıvamıştı. Her birinin kendine göre gerekçeleri vardı. İsrail bizzat Başbakanı Neftali Bennet nezdinde devreye girdi, BAE en üst seviyede arabuluculuk faaliyetinde bulunma niyetini açıkladı. Hindistan'dan Mısır'a, Çin'den Pakistan'a, Fas'a, Güney Afrika'dan Fransa'ya uzanan yelpazede arabuluculuk görüşmelerine ev sahibi olmak isteyen ülkeler söz konusu. Buradan yeni bir itibar devşirme veya tarafsızlık adı altında Rusya ile ticari ilişkileri devam ettirme peşinde olan da çok sayıda lider ve ülke var Böyle bir talep yoğunluğu ve siyasi iklim içinde İstanbul'da görüşmelerin yapılıyor olması önemli bir avantaj Ancak bunun da bir sınırı olması gerekiyor. Dışişleri Bakanlığı'nın tecrübeli bir diplomatının söylediği gibi eğer süreç uzarsa bu Türkiye'ye yarardan çok sıkıntılı bir durum da yaratabilir. RUSYA KARŞITI OLMADAN, UKRAYNA'NIN YANINDA Bu nedenle dün Galip Dalay'ın CNN'deki demecinde de kayda geçirdiği gibi "Türkiye'nin temelde çok agresif şekilde Rusya karşıtı olmadan Ukrayna yanlısı tutumu" Ankara'nın da birçok açıdan elini rahatlatıyor. Ancak bu sürecin uzaması bir aşamadan sonra Türkiye'ye de batı ile birlikte yaptırımlara katılma baskısını arttırır, batı ile ilişkilerini düzenlemesi açısından önüne çıkan fırsat engele dönüşmeye başlar. Ankara da bunun farkında olmalı ki çözüm için daha önce de başarısını test ettiği, iş adamları aracılığıyla sorunların çözümüne katkı verilmesi yöntemini burada da uygulamaya koymuş. ABROMOVİCH'İN ROLÜ Rus heyeti, "Resmi bir görevi yok" açıklaması yapmış olsa da, dünyanın sayılı zenginleri listesinin başlarında yer alan Roman Abromovich dün müzakerenin yapıldığı salonda Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın yanında oturuyordu. Aktarıldığına göre Abromovich'in müzakereler başlamadan önce de bazı temasları olmuş. Hatta Türk tarafıyla da nelerin yapılabileceği konusunda fikirlerini paylaşmış. İş adamlarının sorun çözümünde iyi bir solüsyon olduğunu aslında eski Devlet Bakanı, Türkiye'nin sayılı iş adamlarından Cavit Çağlar Rus uçağının düşürülmesi sonrası gösterdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin'in buluşmasında önemli bir görev üstlendi... Uçak krizinin suhuletle çözümünde çıkardığı efora, sarf ettiği emeğe ve o süreçte neler çektiğine bizzat tanığım... Bunun için, dönemin Kazakistan Devlet Başkanı'nı da kişisel ilişkilerini kullanarak devreye nasıl soktuğunu ve soruna çözüm bulmak için ne gayretler sergilediğini biliyorum. SİYASET VE TİCARETİN KATKISI Çağlar'ın müzakereleri yürütürken Demirel gibi bir büyük siyasetçinin yanında yetişmiş olması ve iş dünyasından gelen birikiminin önemli kazanımı vardı. Asıl önemli olan da ticaret, iş adamı zekasıyla pratik çözüm üretebilme yetisiydi. Ayrıca Çağlar'ın yatlarına ve mal varlığına batılı ülkelerin blokaj veya el koyması gibi bir