Vefât yıldönümünde Sultân Beşinci Mehmed Reşad (4 Temmuz 1918)

27 Nisan 1909 tarihinde tahttan indirilen Sultân II. Abdülhamid Hân 38 kişiden oluşan maiyetiyle hemen o gece Selânik'e gönderilirken; kendisinden 2 yıl, 1 ay, 11 gün küçük olan kardeşi Sultân Mehmed Reşad 64 yaşını 5 ay, 26 gün geçe tahta oturmuştu. Sultân Reşad döneminde ülke, ilk 8 aydan sonra tarihinin en felâketli yıllarını yaşamaya başladı. İlk önce, Millet Meclisi olarak kullanılan Çırağan Sarayı 19 Ocak 1910 tarihinde içindeki eşsiz sanat kolleksiyonu ile birlikte yandı. Millet Meclisi Fındıklı'daki saraya taşındı. Aradan bir yıl geçmeden 4 Ocak 1911'de bu kez İçişleri Bakanlığı ile Başbakanlık binasında yangın çıktı. Bunlar yetmezmiş gibi Suriye'nin güneyinde bulunan Havran'da Dürzîler, Yemen'de Zeydiler, Balkanlar'da Arnavutlar isyan ettiler. Her ne kadar isyanlar bastırıldıysa da, özellikle Mahmut Şevket Paşa büyük oranda piyade taburları ile Arnavutluk'ta sükûneti sağlamış olsa da, Sultân Reşad bizzat Barbaros Zırhlısıyla Selanik üzerinden Üsküp, Priştine ve Kosova'ya gelerek Kosova sahrasında 522 yıl önce şehid düşen atası Sultân I. Murad Hüdâvendigarın türbesinde 100 bin Arnavut'la Cuma namazı kıldı. Padişahı görmek için birbirini ezen Arnavutların huzura varabilip yer öpenleri yıllarca bu tatlı hatırayı unutmadılar. Ancak