İlk seçimi bundan 189 yıl önce yaptık

Osmanlı'da İkinci Mahmud'la birlikte gerçek manada bir Batılılaşma başladı. Bu dönemde kurulan muhtarlık teşkilatı, halkın kendi yöneticilerini seçmesinin de başlangıcını teşkil etti. İlk seçim 1834 yılında Bolu'da yapıldı Türkiye yeni bir seçim dönemine girdi. Seçimler, halkın iradesinin sandığa yansımasıdır. Milletimiz de kendisine verilen bu yetkiyi iki asırdır kullanarak haklarına sahip çıkmıştır. KLASİK SİSTEM DEĞİŞTİ Osmanlı İmparatorluğu sıkıntıya girdiği dönemlerde ıslahat yaparak kendisini toparlamıştı. 17. yüzyıl ıslahatlarında örnek, imparatorluğun kendi geçmişi, özellikle de Kanuni dönemindeki günleri idi. Bu dönemde Avrupa örnek değildi. II. Mahmud 18. yüzyılda Lale Devri ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu ilk defa yüzünü Batı'ya döndü. Avrupa'daki gelişmeler örnek alınmaya başlandı. Ancak bu dönemde de Avrupa tam bir model değildi. 18. yüzyılın sonlarında Avrupa tam olarak örnek alınmaya başlandı. Fakat bu dönemde de gelenekle karışık bir Batılılaşma vardı. İkinci Mahmud dönemiyle birlikte gerçek manada Batılılaşma başladı. İkinci Mahmud dönemi, Osmanlı tarihinde gelenekten köklü bir kopuşun olduğu ve klasik Osmanlı sisteminin tamamen değiştiği bir dönemdir. Bunda da daha önce reformlara karşı muhalefetin en önemli dayanağı olan Yeniçeri Ocağı'nın 1826'da ortadan kaldırılması etkili olmuştur. Sultan Mahmud'un bu dönemdeki yeniliklerde en önemli destekçisi Serasker Hüsrev Paşa'dır. Bolu'da muhtarlık seçimini gösteren belge. BOLU'DA MUHTAR SEÇİMİ İkinci Mahmud'un getirdiği önemli değişikliklerden biri de seçimdi. Seçimle ilk defa İkinci Mahmud döneminde (1808-1839) tanıştık. İmparatorluğun yapısının baştan ayağa değiştiği bu dönemde kurulmuş olan muhtarlık teşkilatı, halkın kendi yöneticilerini seçmelerinin de başlangıcıydı. Zaten muhtar kelimesinin sözlük manası da "seçilmiş" demektir. Mehmet Güneş'in "Osmanlı Döneminde Muhtarlık" isimli kitabı bu kurumun tarihini teferruatlı olarak ortaya koymuştur. Osmanlı yöneticileri asırlarca İstanbul'a göçü engellemek için her şeyi yapmışlar, ama muvaffak olamamışlardı. Sultan Mahmud, İstanbul'a göçü azaltıp güvenlik ve asayişi temin etmek için 1829'da Üsküdar, Eyüp ve Galata kadılıklarında muhtarlık teşkilatını kurdurdu. Ancak ilk muhtarlar seçimle değil tayinle görevlerine başladılar. 1833'te İstanbul dışında Kastamonu-Taşköprü'de ilk taşra muhtarlık teşkilatı kuruldu. Zamanla muhtarlık imparatorluğun her tarafına yayıldı. Mehmet Güneş'in bulduğu belgelere göre, ahalinin katılımıyla muhtar seçimleri ilk defa 1834 yılında Bolu'da yapıldı. 1833'ten sonra muhtarlık teşkilatı yavaş yavaş ülkenin her yerinde uygulanmaya başladı. 1864 Vilayet Nizamnamesi'nden sonra seçimler daha sistematik hâle geldi. Müslüman ve Müslüman olmayanların beraber yaşadığı köylerde her cemaat kendi muhtarını bir yıllığına seçti. Muhtar seçimlerine, Osmanlı uyruğunda olan ve 18 yaşını doldurmuş erkeklerden yıllık en az 50 kuruş vergi veren kimseler katılabiliyordu. Seçilmek için ise 30 yaş ve 100 kuruş vergi vermek şartı vardı. Gerçekleşmeyen Tanzimat Abidesi. VİLAYET MECLİSLERİ KURULDU Sultan Mahmud'un imparatorluğun klasik yapısını tamamen değiştiren reformlarını, 3 Kasım 1839'da Gülhane'de Mustafa Reşid Paşa tarafından okunan hatt-ı hümayunla Tanzimat reformları takip etti. Ancak mali konularda zorlanılınca yeni bir sistem oluşturulma yoluna gidildi. Devletin istediği zaman istediği vergiyi salıp, taşra defterdarları veya diğer metotlarla vergi toplama sisteminin yerini mahalli halkın temsilcilerinin de katıldığı "muhassıllık" kurumu almıştı. Belirli miktarda malı, mülkü ve geliri olup vergi verenler bu kurullara seçildiler. Daha önce bu kurullara "âyan" ve "eşraf" denilen o bölgenin ileri gelenleri alınırdı. Tanzimat'la birlikte artık Hıristiyan ahalinin temsilcileri de alınmıştı. Müslüman temsilciler bu durumu başlangıçta kabul etmek istemedi. Aralarında ihtilaflar çıktı. Ancak zamanla birlikte çalışmaya alıştılar. Bu meclislerin amacı, daha rahat vergi toplamaktı. Tanzimat'tan sonra eyalet ve sancaklarda meclisler oluşturularak halkın ileri gelenlerinin buraya alınması, halkın yönetime katılması açısından önemli bir adımdı. Bu durum Mutlakiyet'ten Meşrutiyet'e giden yolda önemli bir kilometre taşıydı. Her yıl vilayetlerden meclis üyeleri gelerek meselelerini Şûra-yı Devlet'e bildirirler,