Alaattin Karaca

Karar

Borges'in masalsı, hikemi dünyası

Kimdir Borges Bence Arjantinli bir İstanbul Efendisi, amâ bir hafız-ı kütüp, el yazmaları arasında gizemli, mistik yolculuklara çıkan bir hulyaperest Bilge ve sanırım rint. Büyüler, rüyalarla dolu olağanüstü, masalsı bir âlem kuran, Latin Amerika ile Müslüman Şark'ı zaman zaman harmanlayan, yer yer hikmetli metinlere imza atan bir yazar."Alçaklığın

Kantolara ve Kantocu Peruz'a dair

Bende eski İstanbul'a merak, Ercümend Ekrem Talu'ya dair yaptığım araştırmalar sırasında başladı. Sonra Ahmet Rasim, Reşat Ekrem Koçu, Sermet Muhtar Alus, Refii Cevat Ulunay, Refik Halit Karay, Burhan Felek Onların İstanbul'a dair yazdıklarını hayranlıkla okudum.Belki çoğunun dikkatini çekmemiştir ama Ece Ayhan da eski İstanbul'a ilgi duymuştur; gü

Gogol mu, Poprişçev mi, komedi mi, trajedi mi..

Nedir delilik, tam olarak tanımlayamam. Ama sanırım aklın, bedenin hayatını sağlıklı olarak sürdürmek için verdiği kararların ve bu kararlar doğrultusundaki eylemlerin hepsi makulün dairesi içindedir. Makulde bir mutabakat vardır. Bu gerçekliğin sınırları dışına çıkıldığı an deliliğin iklimine giriyoruz. O hâlde şöyle diyebilir miyiz Ortak gerçekli

Hüseyin Cöntürk'ün eleştiri ufkunda

Babası kahveciymiş Hüseyin Cöntürk'ün. Dostu Halûk Aker'in söyleşisinden öğrendim (Eleştirmenin Arzusu, Hüseyin Cöntürk'ten Halûk Aker'e Mektuplar (1968-2003), YKY, 2015, s. 407). Belki de bundan, yazılarını evinde değil, kahvelerde yazarmış. Hatta bir ara ortak kahvehane açmayı bile düşünmüş, "Benim de aklım kahveciliğe yatar." (s. 21) diyor. Aker

Layhâr Sultan'a Nailî'ye ve Kavafis'e dair

Naili'nin Divan'ını (Nailî Divanı, haz. Haluk İpekten, Akçağ Yay.1990) okuyordum. "Gideriz" redifli bir gazeli vardır hani "Hevâ-yı aşka uyup kûy-ı yâre dek giderizNesim-i subha refikiz bahâra dek gideriz" diye başlayan. Orada şöyle bir beyit geçer:"Tarîk-i fâkada hem-kefş olup Senaî'yeCenâb-ı Külhânî-i Layhâr'a dek gideriz"Rindâne şiir, dünyaya ey

O bitmeyen hikâye

Mevlânâ Celaleddin-i Rumi, bir rubaisinde;"Canında bir başka can var, ara o canıDağ gibi olan vücudunda bir inci var, ara o madeniHak yolunun yolcusu olan o gerçek sûfiyi ararsan,Onu sen dışarıda değil, kendinde ara" der.Bu mısralardaki 'kendinde ara' ifadesine takılıp kaldım. Aramak, insanın yaratıldığından beri bitmeyen çabası Yahya Kemal "Mehlik

Rasim Özdenören'e rahmetle

Ölüm o kadar çok yağıyor ki son zamanlardaAsım Gültekin, Nuri Pakdil, Ahmet Kekeç, Sezai Karakoç, Bülent Parlak, Mevlana İdris Zengin ve 23 Temmuz 2022'de de Rasim Özdenören'i kaybettik.Cumhuriyet sonrası Türk düşüncesinde ve edebiyatında İslâmî hassasiyetlerle öne çıkan ilk önemli şahsiyet Necip Fazıl'dır. Diriliş'ten, Edebiyat, Mavera ve sonraki

Metafizik iktidardan toplumsal iktidara

Byung-Chull Han, "İktidar Nedir" (Çev. Mustafa Özdemir, İnsan Yay., 2020) adlı kitabında iktidarın tesisinde iki önemli figür olduğunu belirtir. Bunlardan biri ego (öz ben), diğeri alter (öteki ben)dir. Ego, iktidarın öznesidir, yönetendir, alter ise iktidarın nesnesi, yani yönetilen. Eğer bir iktidar ilişkisinden söz edilecekse, bu iki figüre mutl

Kurban, iman, aşk ve teslimiyet

Çağımızda kurban da çoğu dinî ibadet gibi şeklî bir ritüele indirgenmiş durumda. Byung-Chul Han çeşitli kitaplarında bundan, ibadetlerin de âdeta bir mutluluk terapisi gibi görülmesinden bahseder. Acıya, çileye hayatında yer bırakmaz modern insan, her şeyi rehabilite etmek ister. Ölüm dahi öyle!.. Cenaze merasimleri düzenlenmesi gerekli bir tören,

Bura, ora, ben başkası ve sanat

Sanat nedirBu soruya birçok cevap verilebilir elbet. Ama ben daha derinlerde, sanatın metafizikle olan irtibatında arayacağım bu sorunun cevabını.İnsan, 'ora'dan 'bura'ya doğmuş bir varlıktır, burada'dır. Burada olduğu için ora'dan yoksundur. Ora, insanın diğer yarısıdır, dolayısıyla bura ya da bura'daki daima bir 'ora' oradaki özlemi içindedir. Tı