Alaattin Karaca

Karar

Bir seyr ü süluk öyküsü 'Gariplerin Kitabı'

İskoç yazar Ian Dallas'ın eseri "Gariplerin Kitabı" (Çev. İsmet özel, Şûle Yay., 2012). Ian Dallas, Abdulkadir Es-Sûfî'nin Müslüman olmadan önceki ismi."Gariplerin Kitabı"nda Abdulkadir Es-Sûfî, kendi arayış öyküsünü; modern dünyanın sadece maddeye odaklı mekanik bilgi ve gerçeklik anlayışından bunalan bir aydının, -tıpkı Cemil Meriç'in "Kültürden

Bize çok gelen şair!

Bilinçaltı, insanın bastırdığı, örttüğü şeyleri sakladığı en mahrem, en karanlık odası bence. Korkular, kaygılar, arzular ve hırslarla dolu bir gayya kuyusu. Oradaki fanteziler, kaygılar, arzular, zaman zaman dile veya kimi hareketlerimize vurur. Ayrıca bastırılmış duygu ya da düşünceler, ruhta her an patlamaya hazır bir bomba gibidir. Bu nedenle b

Siyasette yalan

Tanpınar'ın "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" bir yalandır. Romanın kahramanı zavallı Hayri İrdal, kurdukları 'ayar enstitüsü'nün aslında bir yalan olduğunu bilir bilmesine de işsizlik ve fukaralık belini büktüğü için zamanla başını eğip susar, hatta sonra yalana o da uyar. Ama vicdanının sesi susmaz, arada bir kendi kendine mırıldanır, der ki; "Ah Yar

Kan kentleri...

Ölüm o kadar yayıldı ki, o kadar ağır ki Havada, toprakta, suda, ateşte, sanki her yanda. Bir fırtına gibi, pencerenin kenarlarından, kapının altındaki boşluktan üflüyor, sürekli inleyen çocuğunu kaybetmiş bir anne gibi kendini daima hatırlatıyor. Rüzgâr eser de bir inilti sesi çıkar ya! Soğuk ve esrarengiz bir ses, karanlıkta uğursuz bir haberi te

Unamuno iman, aşk ve umut

Miguel de Unamuno bilge ve mistik bir yazar. "Sis"i, "Satranç Ustası Don Sandalio'nun Romanı"nı okurken fark etmiştim bunu. "Hayatın Trajik Duygusu"ndaki (Çev. Mehmet Sait Şener, Divan Kitap, 2017) denemeleri okuyunca kanaatim daha da pekişti. İnsanı salt akıldan ibaret bir varlık olarak görmez o. Varlığın sadece akılla kavranabileceği kanaatinde d

Gogol'un 'Palto'sundakiler...

İsmet Özel, "Amentü" adlı şiirinde "İnsanın gölgesiyle tanımlandığı bir çağ" der, bu çağ için. Nedir 'insanın gölgesi'nden kasıt Gogol'un "Palto"sunu (Çev. Mazlum Beyhan, Türkiye İş Bankası Yay., 2018) okuyunca, kendi kendime işte gölge bu dedim: Gogol'un paltosu. Dolayısıyla şiiri şöyle de okuyabiliriz: "İnsanın 'paltosuyla' tanımlandığı bir çağ G

Dostoyevski sıra dışı hâllerin ve karakterlerin yazarı

Andre Gide, "Dostoyevski" adlı kitabının başında Nietzsche'nin "Dostoyevski ruhbilim konusunda bana bir şeyler öğretmiş olan tek kişi" cümlesini nakleder. Gerçekten de öyledir, ünlü yazarın eserlerinin en önemli özelliği nev-i şahsına münhasır karakterlerin ruh hâllerini kuvvetle tasvir etmesi ve böylece ölümsüz karakterler canlandırabilmesidir. Ba

'Sanatkâr büyük sanatkârla hesaplaşan adamdır'

Tanpınar'ın günlüklerinde çok hoşuma giden bir cümleyi not etmiştim. Şöyle diyordu: "Sanatkâr, büyük sanatkârla hesaplaşan adamdır." (Tanpınar'la Başbaşa, Dergah Yay., 2008, s. 154). Doğru elbette. Ama sadece hesaplaşan adam mı Hayır! Sadece hesaplaşan değil, 'büyük sanatkâr'la hesaplaşanÖnce hesaplaşmaktan bahsedelim. Bizi taa babaya götürür bu; F

Sezai Karakoç Necip Fazıl halef ve selef

Geçen hafta Sezai Karakoç'la Necip Fazıl'ın münasebetlerine değinmiştim. Nezaket ve saygı dairesinde bir halef-selef münasebetidir bu. Ama hep sakin, daima durgun bir çizgide mi yürümüştür derseniz, hayır!Ben, bu münasebete hiç hissî bakmam! Bloom'un "Etkilenme Endişesi" adlı kitabını da yedeğime alarak, bir halef-selef rekabeti olarak görürüm. San

Sezai Karakoç'un Hatıralar'ından Necip Fazıl'a ateş edenlere

Sezai Karakoç'un Hatıralar'ı kitap olarak basıldıktan sonra özellikle Necip Fazıl'la ilgili yazdıklarının, kanaatimce kasten ya eksik veya aleyhte, hatta yer yer dindarlara ve dine yönelik bir saldırı bahanesi olarak kullanıldığını görmekteyim. Öncelikle şunu belirteyim, tüm hatıralar özneldir, duygusallık içerir, tartışmaya açıktır ve hayatın daim