Tahsin Yücel'in romancılığını pek başarılı bulmam. Dili kekremsidir, bir türlü eğilip bükülmez, incelmez, raks etmez, koşmaz, oynamaz Bir de öz Türkçe hastalığı var ki, ıkınır, dili çakıllı yollara sokar. Ama "Gökdelen"in Karadenizli müteahhit Temel Diker'ini bugünlerin İstanbul'una baktıkça hüzünle hatırladım. Karadenizli mi dedim! Yok yok romanda

1 0 0

Yunus'un varlığı ve âlemi idrâki dinîdir. Dünya fânidir, vatan 'mülk-i ezel (ezel ülkesi)dir. Âleme bir 'tekke'den bakar, şiirine tekke terbiyesi, tekkenin vokabüleri ve söyleyişi hâkimdir. Şiirlerindeki ideal özne "Aşk şarabın" içmiş, "Her Dâvâdan" geçmiş ve "Hak'dan yana" uçmuş âşıktır. Bu âşığın gözü "hayâl ü düş"e benzettiği dünyada değil; asıl

8 0 0

Yunus'un, daha doğrusu sufî şiirin, varlığı ve dünyayı idraki ile modern şairin varlığa ve dünyaya bakışı farklı. Bunda elbette tarihî, siyasî ve sosyal şartların rolü büyük. Her şeyden önce milletleşme ve devletleşme süreci ulus'u (bir kavmi ve bir dili) merkeze alarak inşa edilince modern insan kendini, milletini, devletini ve coğrafyasını vatanı

10 0 0

Hüseyin Cöntürk, Turgut Uyar'a ilişkin yazdığı küçük ama çok değerli kitabında (Turgut Uyar, de Yayınevi, 1961) bir şairin dünyaya kendine özgü bir bakışı olması gerektiğini söyler ve Uyar'ın şiirini dünyaya bakışı doğrultusunda çözümler. Bu beni, modern şairle sufi şairin dünyaya nasıl baktığı konusunda düşünmeye, daha doğrusu Yunus Emre ile İsmet

5 0 0

Harold Bloom, "Etkilenme Endişesi" (Çev. Ferit Burak Aydar, Metis, 2008) adlı kitabında Şeytan'ı modern şairin atası olarak görür (s. 59). Çünkü o, her şeyin -kelâmın ve şiirin de- menbaı ve menşei olan Asıl Metin'den (Tanrı) sapmayı simgeler. Bloom'a göre Şeytan, Tanrısal metinden (selef) bilerek ve isteyerek sapmıştır ve genç şair, kendi sesini b

8 0 0

Modern şiir, huzursuzluktan beslenir, gıdası huzursuzluktur. Daima Godot'yu bekler! Bekleyiş de bir huzursuzluk değil midir Modern insan, modern şair, Yunus'un "Baksam seni görür gözüm söyler isem sensin sözüm" mısraının aksine dünyada, yaratılmışta Tanrı'yı görmez; daha doğrusu dünyaya bunun için bakmaz! Gördüğü kalabalıklardır, nesnelerdir, çokse

14 0 0

Modern insanın asıl amaçlarından biri, içine doğduğu dünyayı ve nesneleri bilmek istemesidir. Modern idrak, bu yolda sadece aklı ve beş duyuyu kılavuz edinir. Bilmekten, bilgiden kastı doğaya ve nesnelere egemen olmak, güç devşirmek, kendini güçlü kılmaktır. Dolayısıyla modern bilimin güç iktidarla doğrudan ilişkisi var. Bu ise sonuçta doğal olarak

15 0 0

Filibeli'nin, "A'mâk-ı Hayâl"inde (Haz. Fatih Altuğ, Turkuvaz Kitap, 2019) Aynalı Baba adlı bilge kişiyle sohbetleri esnasında rüyalara dalan Raci, "Muamma-yı Ebedî" (Ebedî Bilmece) başlıklı bölümde "Ruh nedir" sorusuna cevap bulmak için, bir öğrenci olarak Brahma'nın huzuruna çıkar. Brahma, bu soruyu cevaplamak için önce ölmek gerek deyip, onu 7 y

20 0 0

İnsan, zaman ve mekânla sınırlı bu dünyaya düşmüş bir varlıktır. Ezelî, ebedî ve tam olanın sınırlı ve dar bir parçasıdır dünya; görünmeyenin, görünene ve surete bürünmüş bir parçası. Rilke'nin "Duino Ağıtları"nda (Çev. Zehra Aksu Yılmazer, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 2019) ruh, zaman ve mekânla sınırlı bu dünyayı aşmak ister; o sebeple şair da

23 0 0

Gizlemek, bir hünerdir, bir zekâ gösterisidir bence. Sanat eserini cazip kılan o örtük, imalı dilidir. Mana incisini -ki olmalıdır- o inciyi ima edecek renklerle, figürlerle, şekillerle örter, gizler sanatkâr. İnci demez, -dememeli zaten- inciyi anlatırken, bir ima silsilesiyle örtmeli onun üstünü. Güzel eserler, daima böyle esrarengiz bir sis perd

22 0 0