Bediüzzaman'ın esâret hayatı Kostroma'da Tatar Camii'nde devam ederken Rusya'da meydana gelen içtimâî ve siyâsî hâdiselerin vukuu bulması sonrası esirler arasında firârlar başlar.Bediüzzaman da zahiri esbabın zorluğuna rağmen çok teshilat ve inayetlere mazhar olarak firâr eder. Esir arkadaşı Alişan Ağa(Soylu) Bediüzzaman'ın firârını şöyle anlatıyor: "Esir kampına merkeplerle erzak getirirlerdi. Bunlar asker değil, sivildi. Said, merkeplilerden birisiyle zaman zaman konuşurdu. Sonra bir gün baktık Said yok, kayıp. Yalnız bir gün bana gizlice demişti ki, "Alişan Kardeşim, belki bir daha görüşemeyiz, Allah'a emânet ol. Aramızda kalsın" diye kulağıma söylemişti. Bir daha Bediüzzaman'ı göremedik."1 "Bediüzzaman kendi ifadesiyle firâr güzergâhını Kortroma'dan sonra "Petersburg, Varşova, Viyana, İstanbul" olarak belirtir. Bediüzzaman "Volga nehrinin tâli kollarından birisini geçerek, karadan Petersburg'a (Leningrad) uğrayarak, Rus hududundan selâmetle çıkar, kurtulur. Rus hudutları içindeki bu seyâhatinin bir kısmını herhalde yaya ve sâkin yerlerden dolaşarak gerçekleştirir; Rusya'dan kurtulduktan sonra, Polonya'nın Başkenti Varşova'ya gelir. Buradan da, Avusturya'nın Başkenti Viyana'ya, Viyana'dan da Sofya'ya gelir. Sofya'dan sonra, İstanbul'a kadar Osmanlı Ordusu hesabına yazılan bir tren biletiyle İstanbul'a gelir. Bu yolculuk güzergâhı, haritalar üzerinden yapılan bir hesaba göre, 3570 kilometre kadardır."2 Bediüzzaman'ın Rusya'daki esâret müddeti Bediüzzaman'ın Rusya'daki esâret müddeti hakkında çeşitli târih ve rakamlar verilmiştir. Bediüzzaman kendisi de, tam tamına gününü ve ayını vermeyerek, Risâle-i Nur'un bazı yerlerinde "üç sene", bazı yerlerinde "iki-buçuk sene" şeklindedir. Bediüzzaman'ın büyük Târihçe-i Hayat kitabında da "iki-buçuk sene kadar" 4 şeklinde kaydedilmiştir. Şayet bu esâret müddetinin, günü gününe tam bir hesabı yapılması icab ederse şöyledir: Bitlis'te ilk yaralandığı ve ayağı kırıldığı geceden itibaren, esâretten kurtulup İstanbul'a ayak basışına kadar, aradaki zaman şöyledir: 19 Şubat 1331 Rûmî, 3 Mart 1916 Milâdî, esâret başlangıcıdır. Bulgaristan'ın