İngiltere ve ABD Yemen'e niçin savaş ilan etti

İslam coğrafyasında çatışma bölgelerini anlamaya çalışırken çoğunlukla mezhep eksenli değerlendirmeler öne çıkıyor. Bu Yemen için de geçerli bir durumdur. Bunun bir sonucu olarak hem Yemen iç savaşını hem de Suudî Arabistan'ın bu ülkeye saldırılarını açıklarken çoğunlukla mezhep çatışmaları eksenli değerlendirmeler yapılıyor. Örneğin Husîlerin Şia ile benzerliği üzerinden yapılan değerlendirmeler bu kategoridedir. Görünürde Suudî Arabistan ile İran arasındaki gerilimde mezhep farklarının önemi büyüktür fakat bunun tek başına belirleyici olmayacağını teslim etmek zorundayız. İngiltere, ABD ve İsrail'in İslam coğrafyasında meydana getirdiği tahribatı anlamak için 19. yüzyıl kolonyalizmini mutlaka dikkate almak gerekiyor. Bu en az mezhep eksenli değerlendirmeler kadar önemlidir. Suçu başkalarına atmak yerine kendimize bakmalıyız gibi yanıltıcı fikirler birçok hadisenin anlaşılmasını engelliyor. Örneğin Aden'in Arap yarımadasında İngiltere'nin tek kolonisi olduğunu bildiğimizde İngiltere ve ABD'nin bu ülkeye olan ilgisi daha iyi anlaşılır. Suudî Arabistan'ın Husilere karşı tam olarak eski İngiliz müstemleke ve himaye bölgelerini desteklemesi bugün ABD ve İngiliz saldırılarının tesadüf olmadığını gösterir. Aradaki devamlılık birtakım soruları açıklayacaktır. Faklı kaynaklardan elde ettiğimiz bilgilere göre Kraliçe II. Elizabeth 1954'de İngiliz kolonisi olan Aden'i ziyaret ettiğinde İngiltere'nin gerilerde kalan görkemini yeniden canlandırmak ister. "Arap Yarımadası'nın güney ucunda bulunan bu şehir, o dönemde Britanya İmparatorluğu'nun müstemlekesiydi ve en işlek ve önemli limanlarından biriydi."Aden, İngiliz kolonisi olan tek Arap bölgesiydi. Mısır, Filistin ve Basra Körfezi gibi Ortadoğu'daki diğer İngiliz hâkimiyeti altında bulunan bölgelerde ise manda veya himaye rejimleri uygulanıyordu. 20. yüzyılda ortaya çıkan manda ve himaye rejimlerini müstemleke yönetiminin devamı olarak düşünebiliriz. Örneğin Filistin'de İngiliz manda rejimi uygulandı ve İsrail bu rejim altında ortaya çıktı. Aden, İngilizler tarafından ilk kez 1839'da işgal ediliyor. Bu dönemde Britanya İmparatorluğu ile savaşan Osmanlı ordularıdır. İngiltere Güney Yemen'in çevredeki bölgelerini himaye altına alır. Aden ve çevresi doğrudan koloni iken Güney Yemen'in çok önemli bir kısmında himaye rejimi uygulanır. Yemen'deki ayrışma da bu şekilde ortaya çıkar. Kuzey Yemen'de Osmanlı hâkimiyeti bir dönem daha devam edecektir. Yemen'in kuzeyi ve güneyi arasındaki tarihî ayrışmanın temelinde böyle bir gerçek görünmez kılındığında sorunları mezhep ayrılıkları üzerinden değerlendirmek kaçınılmaz bir hâl alıyor. Bugünkü ayrışmanın temelinde İngiliz kolonyal mirasının izlerini bir kenara bıraktığımızda hadiselerin anlaşılması zorlaşacaktır. "Aden, 1937'de resmî olarak Kraliyet Kolonisi ilan edilir. Kızıldeniz'in hemen dışında yer alan şehir Avrupa