Şanlıurfa Mutfak Müzesi

Mutfağımızın geçmişini anlatan müzeler her zaman ilgimi çekmiştir. Şanlıurfa Mutfak Müzesi de bir şehrin mutfak ve yemek geçmişini gözler önüne seriyor...Kültürel kimliğimizin en önemli bileşenlerinden biri de yemeklerimiz ve onların ayrılmaz eşlikçileri mutfak araç gereçleri, pişirme ve saklama üniteleridir. Teknolojinin giderek gelişmesiyle beraber mutfaklarımızın şekli, sofra düzenimiz, pişirme tekniklerimiz, kullandığımız kaplar, tabaklarımız, çatal bıçaklarımız, tencerelerimiz de çok değişti ve farklılaştı. Öncelikle yüzyıllarca özene bezene kullandığımız, en lezzetli yemekleri pişirdiğimiz bakır kaplara "elveda" dedik. "Alet işler el övünür" atasözümüzdeki gibi doğrama, karıştırma, çırpma işlerimizi robotlara teslim edip, pirinç ve tahta havanlarımızı, tahta kepçe ve çömçelerimizi attık. Buğdayların kaynadığı dev kazanlar, yoğurtların yapıldığı bakraçlar, tereyağlarının basıldığı çinko stiller, tahta külekler, bulgurun çekildiği taş dibekler tarihe karıştı.Biz yemek kültür araştırmacı ve yazarları her ne kadar eski mutfak araçlarını makalelerle, kitaplarla anlatsak da biliyoruz ki sadece meraklılarının ilgisini çekecek. Bu yüzden, mutfak kültürümüzü somut bir görsellikle anlatan mutfak müzelerini çok önemsiyorum. Bu tür müze evler, zengin mutfak kültürümüzün yaşatılmasını, tanıtılmasını ve sonraki kuşaklara aktarılmasını hedeflemekte. Keşke çocuklarımızı, torunlarımızı götürüp gösterebileceğimiz, "İşte atalarımız böyle yaşardı. İşte bunlar bizim maddi, manevi kültürel değerlerimiz, geçmişimiz, tarihimiz" diyebileceğimiz etnografya müzelerimiz daha da çoğalsa. Şanlıurfa Belediyesi, yıkılmaya yüz tutmuş tarihi Hacıbanlar Evi'ni restore edip "Geleneksel Mutfak Müzesi"ne dönüştürdü. Kiler, mutfak, gelin odası, geniş avlusunda su kuyusunun da olduğu bu tarihi Urfa evinin içinde, geçmişten günümüze kullanılan mutfak araç ve gereçleri sergileniyor. Ayrıca Urfa yöresine özgü kıyafetler giydirilmiş ve balmumundan yapılmış mankenlerle eski sofra düzeni, ocak başında ekmek pişirme, tandır, çiğ köfte yoğurma ritüelleri anlatılıyor. Müze yemek kültürünün yanı sıra geleneksel bir Urfa evindeki gündelik yaşamı da gözler önüne seriyor. Mutfak müzesinde, Urfa sofralarının baş tacı olan, misafire mutlaka