Çankırılı Boris'e parti içi infaz!

Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson'un Muhafazakâr Parti'nin Genel Başkanlığından istifa etmesi ve başbakanlıktan da istifa edeceğini açıklaması dünyada olduğu kadar ülkemizde de yakından takip edildi. Johnson; Damat Ferit Hükûmetinde Maarif ve Dâhiliye Nazırlıkları görevinde bulunmuş, Millî Mücadele aleyhine sert bir tutum takınmış Çankırı Ortalı Ali Kemal'in torununun oğlu olması hasebiyle bir tarafından Türk'tü. Ali Kemal, ihaneti dolayısıyla tutuklanmış ve İzmit'te Sakallı Nurettin Paşa'nın emriyle linç edilmişti. Suçun kişiselliği ilkesini benimsemiş olan Cumhuriyet idaresi, Ali Kemal'in oğlu Zeki Kuneralp'in ve onun oğlu Selim Kuneralp'in büyükelçilik ve hatta bakanlık müsteşar yardımcılığı gibi görevlere gelmelerine engel olmadı... Millet de, Ali Kemal'in soyundan olduğu gerekçesiyle, Çankırılı Boris'e sırtını dönmedi. Bilakis, soyundaki Türklük Johnson'un dışişleri bakanlığı ve başbakanlığı dönemlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile samimi bir diyalog içinde olmasını kolaylaştırdı. En son NATO'nun Madrid Zirvesi esnasında Erdoğan ile Johnson arasındaki samimiyet ekranlara yansımış, Erdoğan'ın dokunuşuyla ayağa kalkan ve onu selamlayan Johnson'un "NATO içindeki gerçek Türk dostu" olduğu yorumları yapılmıştı. Uluslararası ilişkilerin temel kaynaklarını az çok okumuş olanlar iyi bilir ki, aslında ne Johnson döneminde Türkiye ile İngiltere arasında sıcak rüzgârlar esmesinin kendisinin Çankırılı olmasıyla alakası vardır ne de ani istifasının salgına rağmen konutunda parti düzenlemesiyle. Devlet işleri kişisel özellikler ya da özel hayat ayrıntıları üzerinden yürümez. Bu hususlar -işlerin gerektirdiği zamanlarda- birileri tarafından devreye sokulur ancak. Çankırılı Boris için de öyle oldu. 2019'da İngiltere'nin Brexit çalkantısını yaşadığı dönemde başbakan Therasa May'i istifa ettiren ve İngiltere'nin AB'den çıkmasını destekleyen Dışişleri Bakanı Boris Johnson'u başbakanlık koltuğuna oturtanlar kimlerse, bugün de onun altından koltuğunu çekiverenler onlar. Ne İşçi Partisi ne de İskoçlar Johnson'u alaşağı edebilirdi. Ama kendi partisinden çok sayıda bakanı da içeren 61 üst düzey ekip arkadaşı istifalarını sununca, Johnson'un "kendilerine hizmet etme şerefini yaşattıkları için Britanya halkına" teşekkür edip, ayrılmaktan başka seçeneği kalmadı. Peki bu kadar çok kişi kendi kendilerine harekete geçerek istifa edebilir mi Hem de Johnson'un güvenirliğini kaybettiği ortak gerekçesiyle. Tabii ki, bu mümkün değil. Tarihteki en uzun süreli parlamenter demokrasi tecrübesine sahip Britanya'da, başbakanın hem de Thatcher'den beri -Muhafazakâr Parti'ye en büyük seçim zaferini yaşatmış bir başbakanın- yakın adamlarından birinin ahlaki olmayan eylemlerini görmezden gelmesi sebebiyle istifaya zorlanması siyasi hayatın olağan akışına aykırı. Johnson'u istifa ettirme kararının aslında çok önce verildiği ama eyleme geçilmesi için NATO Zirvesinin bitmesinin beklendiği anlaşılıyor. Johnson'u zorunlu istifaya götüren sürecin tarihi bir süre sonra yazıldığında da görülecektir ki, Boris'in ipini çeken partidaşları üç temel saikle harekete geçirildiler: İlk olarak, Alman muhafazakârlarından alınan dersin etkisi göz ardı edilemez. Hristiyan Demokrat Partinin anketlerde hızla oy kaybetmesine rağmen, Şansölye Merkel'in görevini devretmekte geç kalışı ve onun yerine geçen Armin Laschet'in Hristiyan Birlik Partilerini ikinci sıraya düşürmesiyle, Berlin'de "trafik lambası koalisyonu" kurulmuştu. Muhafazakâr partinin önde gelenleri, Covid-19 ve Ukrayna krizi gibi