Fettah Aykaç'ın Creswell'e Göre Erken Devir İslam Mimarisi Açıklamalı ve Yorumlu Özet Tercüme adlı kitabıyla ilgili yazılarımdan sonra, birkaç kişi telefonla arayarak esere nasıl ulaşabileceklerini sorduklarında, şu önemli bilgiyi iletmediğimi fark ettim: Mezkûr kitap, Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) tarafından, öncelikle üniversite kütüphanelerine ücretsiz olarak verilmek ve birinci dereceden ilgililerine hediye edilmek üzere yayınlanmıştır. Bunun nedeni ise, Aykaç'tan öğrendiğim üzere şudur: Aykaç eserini tamamlayıp, sıra telifini almaya geldiğinde, Creswell'in İlk Devir İslam Mimarisi'ne dair kitaplarında kullandığı fotoğraf, çizim vb. görsellerin tamamını British Müzesi'ne, metinlerinin telifini ise asistanı olan ve şimdi 90'lı yaşlarını idrak eden bir hanıma verdiğini bildiğinden, bu iki yere de başvuruda bulunmuş. British Müzesi uhdesindeki görsellere, ne mütercim-müellifinin ne de orta sermayeli bir yayınevinin ödeyemeyeceği nispette çok yüksek bir bedel istemiş. Muhtelif yazışmalardan sonra Aykaç'ın kitabını salt kültürel maksatla yayınlayacağını beyan etmesiyle, British Müzesi sembolik bir bedelle telifi vermeyi kabul etmiş. Metinlerin telifi de buna göre kolaylaşınca, eserin yayınlanması mümkün hale gelebilmiş. Telifindeki zorluğu bu şekilde halleden Aykaç, bu kez kitabını bedelsiz basacak ve dağıtacak yayınevi bulma zorluğuyla karşılaşmış. Sermaye ve yayın kalitesi açısından hatırlı olarak niteleyebileceğimiz birkaç yayıneviyle görüşmüşse de olumlu sonuç alamamış ama buna rağmen yeni arayışlarını sürdürmüş ve yolu nihayet Mimar ve Mühendisler Grubu (MMG) ile kesişmiş. Mimar ve Mühendisler Grubu'nun 2020-21 dönemindeki Başkanı Osman Balta ile Yavuz Sarı başta gelmek üzere grubun kıymetli yönetim kurulu üyeleri ve ilgili proje yöneticileri Aykaç'ın çalışmasına, zikrettiğim şartları da kabul ederek kucak açmışlar ve neticede kitap, uzun ve yorucu bir yayın hazırlığından sonra 2020 yılında basılmış. Bilgilendirmenin bu noktasında, ilgili ilk yazımda konu ettiğim benim kitaba ulaşamama hikâyemle ilgili bir tavzihte bulunmam, diğer bir söyleyişle Pîşekâr olarak benim hikâyemin ihtiva ettiği tek yönü, Kavuklu cihetinden de anlatarak ikili yönlü kılmam, yani tamamlamam gerekmektedir. Kitabın baskı işlerinin bitmesi, Kovid salgının yoğunlaştığı günlere denk gelmiş. İlk planda ulaştırılmasının düşünüldüğü yerler olarak üniversite kütüphanelerinin online ders nedeniyle kapalı olması, kitabın hak ettiği güzel karşılığı tam bulamayacağı endişesiyle bir süre daha dağıtılmaksızın bekletilmesini gerektirmiş. Ancak bu, kitabın yayımının şu ya da bu yolla duyulmasına mâni olmadığı içindir ki, ben kendi adıma ayrıntılarını paylaştığım hikayeyi öyle yaşadım. İşin özünü ise asıl MMG'nin güzel gayreti ve fedakarlığı oluşturmaktadır. Zira, erken devir İslam mimarisi konusunda yerli sanat tarihçileri tarafından da yaklaşık seksen yıldır tekrarlana gelen Oryantalist yanlışların düzeltilmesi MMG'nin bilinçli bir