Tamamlayıcı emeklilik nasıl olacak

3 yıllık Orta Vadeli Plan (OVP) geçen hafta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Çalışma hayatına ilişkin en dikkat çekici reformlar ise Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, enflasyon tahmini üzerinden emekli zam oranı, esnek çalışma yöntemi ve genç işsizliği azaltma adımları. İşte ayrıntılar...

OVP'de çalışma hayatı ile ilgili belki de en önemli nokta Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES). OVP'de 'Otomatik Katılım Sistemi'nin (OKS) işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacaktır' ifadesine yer verilmiş durumda. Bu ifadeden Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) halihazırdaki yapıya işveren katkısının da eklenerek sistemin genişletileceği ve Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'ne dönüştürüleceği anlaşılıyor. Bu ifade çerçevesinde tabii ki kıdem tazminatının ne olacağı sorusu akıllara geliyor. Önceki dönemde TES çerçevesinde yürütülen çalışmalara işçi sendikalarının şiddetli tepkisi olmuştu. Aynı şekilde işverenler de bütün çalışanları için sisteme ilave katkıda bulunma konusunda çekinceli davranınca TES konusu rafa kalkmıştı. OVP'de yer alan bu ifade sonrasında TES'e ilişkin detaylar yeniden gündeme gelecektir.

İKİNCİ AYLIK İMKANI: TES temel anlamda işçinin çalıştığı dönemde tasarruf etmesini ve emekli aylığına ek olarak ikinci bir aylığa hak kazanmasını öngören bir yapıdır. TES'de işçinin belirli bir miktar katkı payı ödediği buna ilave olarak işverenin ve devletin de katkı payıyla birlikte işçinin hesabında para biriktiği bir sistemdir. TES için her ay işçi, işveren ve devletin ödediği katkı payları işçiye ait TES hesabında birikir ve nemalanır. Bu sayede işçi adına ikinci bir emekli aylığının oluşması söz konusu olur.

İŞÇİYE SAĞLADIĞI AVANTAJ: TES'in işçi için en büyük avantajı çalışırken yapılan tasarruf ve işveren-devlet katkısıyla birlikte emeklilikte ikinci bir aylığa hak kazanabilmektir. Diğer yandan halihazırdaki sistemde kıdem tazminatına erişemeyen ve çalıştığı sürenin sonunda ilave bir gelir elde edemeden işten ayrılmak durumunda kalabilen işçilerin, TES ile çalıştıkları her ayın karşılığında tasarruf edebilmeleri söz konusu olabilecek. İşçinin bazı şartlarda TES hesabında biriken parayı alabilmesi mümkün olabilecek. Örneğin; ev almak ya da hastalık nedeniyle yapılması gereken masraflar çerçevesinde bu tutarın işçiye ödenmesi sağlanabilecek. Böylece işçiler TES sayesinde ilave bir gelir elde etmiş olacaklar.

İŞVERENE KATKISI NELER TES, işveren açısından da kıdem tazminatının sistematik hale gelmesini sağlayacak. Bu sayede dava yükü azalacağı gibi işçi uyuşmazlıkları için kaybedilen süreler de ortadan kalkacak. Diğer yandan işverenler, TES'e her ay katkı payı ödemek durumunda kalacakları ve işçinin işten ayrılmasının kolaylaşacak olması nedeniyle TES'e geçmiş dönemde sıcak bakmamışlardı.

2024'ÜN SONUNDA ÇIKACAK: