Superpoze

Gazze krizini ele alan üç yöntem izliyorsunuz basın-yayın organlarındaBirincisi, olayın teknikaskeriistihbarî boyutudur. Taze olaylarda, "ne olduğunu ve akla yatmayan" merakları gidermek için ağırlıklı olarak bu eksende durur medyaÖrnek verelim; 'MOSSAD bu istihbarat zaafını nasıl gösterdi, bilerek mi', gibi'Gel-geli' yüksektir, en çok neyin izleneceği üzerinden yapılır tartışmalar. Bu da birbirini besleyen fasit bir dairenin içinde koşmaya benzer zamanlaİkinci bölümyöntem, olayın ilişik ülkeler üzerinden tartışılmaya başlanmasıdır. Sıkça ilk başlıkla iç-içe geçer. Kimi zaman teknik, kimi zaman politik boyutu vardır. Bu yüzden üçüncü maddeyle de sıkça karıştırılır. Gazze olayında bu ülkelerin sayısı çok olduğu için, tekrara düşmek umursanmadan günlerce sürdürülebilirÖrnek verelim; 'Mısır'ın Filistin'den kaçan insanları kabul edip etmeyeceği; iç sorunları olduğu, bir yandan da bölgenin boşaltılmasının İsrail'e hizmet edeceğini düşüneceği' gibiDoğru bilgilerdir, nisbi açı sunar, sınırlı da olsa sebep-sonuç ilgisi kurar. Yanlış bilgi kullanılmadığı sürece-ki o da çok olur-kullanışlı ama dardır.Üçüncü başlık; stratejikjeopolitik yaklaşımdır. Yerelbölgeselküresel haritayı açıp birleştirmeye, vakayı doğru yere oturtmaya çalışır. Net cevap arayışında herkesin kendi bilgisine göre düşüncesi olduğundan bol tartışmalı, neredeyse sınırsız bir alanimkân sunarBu sabitlerden başka, tüm aktörlerin aklıplanı, yürütme şekilleri, aktüel gelişmelerle birleştirilerek bir tür karinedelile dönüştürülebilirse, o zaman elinizde bir fotoğraf olur. Genellikle anlıktır, üst üste çekilen diğer karelerle birleştirdiğinizde izah verir. En az veveya yanlışeksik kullanılan ama en güçlü metoddur. Kitaplarda yazmaz; ismi SuperPoze'dir!DİĞER HER ŞEYİN ÜZERİNDEİlk iki yöntem, üçüncüye kördür! Üçüncü ise onlardan da beslenir ama özgündür. Bu yüzden ilk iki sık çuvallar. "Son dakika"lar öyledir. Haber önemlidir ama tek karedir. Bu da sıklıkla ilk maddede, bilemediniz ikincide takılıp kalınmasına yol açarBu üçlü küme oluşturur. Ancak aralarında hiyerarşi vardır. Jeopolitik ve strateji hepsinin üzerindedir, gerektiğinde hepsini ezer.Bunu da örnekleyelimABD'nin bölgeye önce bir uçak gemisi-diğer savaş gemileri setiyle birlikte-göndermesi, sonra ikinci uçak gemisi setini göndermesi, nihayet İngiltere'nin üçüncü setini bölgeye sevk etmesi, sıra-dışılık gösterir. Birinci ve ikinci yönteme mahkûm ederseniz, kavramak ve başa gelecekleri kestirmekte tökezlersiniz.Çünkü jeopolitikstratejik bakış sadece üstte değil-başta garip gelebilir ama-hepsinin dışındadır! Aynı zamanda-ilk iki maddenin ilgi alanına giren olayları-kurgulamayaratma-gücü vardır. Yani sebebin kendisidir. Doğru tespit edildiğinde 'olacağı' söyler. Buna "kıymetlendirme" denir. Diğerleri önemsiz anlamına gelmez. 'Açı değiştirme' klişesi ilk iki maddenin işidir, konvansiyoneldir, ekranlarda izliyorsunuz zaten. Göz değiştirmek bambaşkadırORTADOĞU'NUN BİLE HİÇ GÖRMEDİĞİ KADARPandemiden yaklaşık iki yıl öncesinden başlayıp-kendini geliştirerek gündeme oturan, "Müstakbel Dünya Düzeni" hemen tüm ülkeleri bir âraf-eşik alanına itti. Bunların içinde "yeni nesil orta boy güç" olarak Türkiye de var ve istisnai pozisyona sahip"Doğu" olarak tarif edilen ülke ve uluslararası kuruluşlar, Rusya, BRİCS, ŞİÖ, TDT, vb, ama en önemlisi Çin, yakın tarihin en ileri atılımını gerçekleştirerek, bugüne değin Batı hegemonyası alındaki (Büyük) Ortadoğu'ya girdi. Zamanlama, ABDBatı'nın da evinde ve bölgede güçpozisyon kaybettiği dönemle buluştuBöylece ABDBatı Ortadoğu'da nüfuz kaybederken, Doğu'nun etkisi yükselmeye başladı. İsrail ve İran'a da aynıyla yansıdı. Uzun listeye ihtiyaç yok; Afganistan, Hazar ülkeleri işbirliği, Azerbaycan-Ermenistan savaşı, Ukrayna savaşı, Libya-Afrika'da yaşananlar, Körfez ülkelerinin Batı yönelimlerini daraltması,