ABD, Rusya'nın Ukrayna operasyonunun başladığında Rusya'dan petrol ithalatını sıfırladı, yasak kararını 9 Mart'ta açıkladı.İngiltere de, 2022 sonuna kadar 'aşamalı olarak' durduracağını duyurdu, ancak takvim vermedi.Rusya 2021'de petrol ve ürünleri ihracatının yüzde 1,5'unu İngiltere'ye, yüzde 1,3'ünü ise ABD'ye yaptı; 180 milyar dolar gelir elde etti.Ancak en büyük alıcısı yaklaşık yüzde 40 payla Avrupa.ABD ve İngiltere ambargosunun etkisi sınırlı.AB ambargo koyarsa durum değişir.Ancak AB, Rusya'ya enerji bağımlılığının azaltılması için program hazırlasa da, henüz ambargo koyamadı.AB Konseyi'nin bugün yapacağı toplantıda bu konuda bir karar bekleniyor.Ancak Rusya'nın en büyük enerji ithalatçısı olan Almanya'nın Ekonomi ve İklimi Koruma Bakanı Robert Habeck, "Rusya'ya enerji ambargosu uygulamaya hazır değiliz. Bu, Almanya'da enerji güvenliğini tehlikeye atar" dedi.Almanya, kullandığı doğal- gazın yüzde 55'ini, petrolün yüzde 35'ini ve kömürün yüzde 45'ini Rusya'dan alıyor.Habeck'in bakanlığının verilerine göre, Rusya'nın Kırım'ı ilhakından (2014) bu yana sadece Almanya, Rusya'dan 170 milyar euroluk enerji ithalatı yaptı.Avrupa'nın en güçlü seçenekleri Türkiye üzerinden İran, Irak petrolü ve Hazar Denizi doğalgazı.Orta vadeli seçenek ise Karadeniz Türk gazı ve Doğu Akdeniz gazının Türkiye üzerinden tedariki.Atlantik Konseyi'nden alıntıladığım makaledeki gibi, Türkiye AB ve İngiltere için enerji ortaklığı konusunda 'tek seçenek' konumunda.Ve şanslılar ki, Türkiye avantajlı konumunu 'sömürü' amaçlı kullanmıyor, 'kazan-kazan' ilkesiyle adil ortaklığa açık tutuyor.Ancak bu ortaklığın sadece ekonomik boyutlu olmadığını da düşünmek gerekiyor.Enerji ortaklığının güçlü olabilmesi için siyasi ve diplomatik ilişkilerin 'daha da' güçlü olması gerekiyor. ATLANTİK KONSEYİ'NİN ENERJİ MAKALESİ Atlantik Konseyi internet sitesinde 20 Mart tarihli bir makale yayınlandı. Yazarları, Oxford Enerji Enstitüsü kıdemli araştırmacısı ve eski BP gaz ekonomisti Julian Bowden ile BM Avrupa Ekonomik Komisyonu Gaz Araştırma Grubu üyesi John Roberts. Her ikisi de, Türkmenistan ve Azerbaycan'daki BP yatırımları ve boru hattı projelerinin danışma kurullarında.Avrupa'yı Rus gazına bağımlılıktan kurtaracak kaynak olarak Hazar gazını, ilişki kurulacak ülke olarak da Türkiye'yi işaret ediyorlar.AB ülkeleri, gaz ihtiyacının yüzde 40'ını Rusya'dan alıyor.Şimdi bu bağımlılıktan kurtulmak istiyor ve Rusya dışı kaynaklara yöneliyor.Makale diyor ki, "Bu, daha önce duyulmamış büyüklükte bir finansman ve tedarikçi ülkelerle eşsiz bir siyasi işbirliği gerektiriyor."Peki bu devasa yatırımı alacak güvenilir ülkeler kimler olacakYazarlara göre kısa vadede Cezayir veya Norveç'ten gelecek gaz çok az.Mevcut tedarikçilerin kapasiteyi artırması 5-10 yıl zaman alır.Hollanda'daki Groningen gaz sahasında üretim artırılabilir, ancak buradan gaz çekildikçe çöküntü ve depremler oluşuyor.Spot piyasadan Sıvılaştırılmış Doğalgaz (LNG) alınabilir, ancak çok pahalı olur.Doğu Akdeniz gazı, ancak bölgedeki çatışmalar biterse Avrupa'ya ulaşabilir, çok geç kalır.Karadeniz'de Türkiye'nin ve Romanya'nın yeni keşifleri bir seçenek olabilir ama 2024'ten sonra.Geriye Hazar Denizi kalıyor. Hazar üreticileri, boru hatlarından birkaç ay içinde fazladan gaz vermeye başlayabilirler.Fark ettiğiniz gibi, en 'sürdürülebilir' üç seçenek Türkiye'yi ilgilendiriyor.İsrail ve Mısır'ın halen çıkardığı gaz ve Doğu Akdeniz havzasındaki yeni keşiflerin Lübnan-Suriye hattından Türkiye'ye gelmesi 2010'da projelendirilmişti. Suriye'de istikrarın sağlanması ile bu proje yapılabilir.Türkiye'nin Karadeniz gazı ise daha önce Avrupa için imkan sunabilir.Türkiye'nin ayrıca Irak ile yeni doğalgaz boru hattı projelendirdiğini hatırlatayım.Yazarların 'acil ve ideal çözüm' dediği Hazar gazının Avrupa'ya geçiş yolu da Türkiye (TANAP)...Yazarlara göre, Hazar gazının Avrupa'ya üç yolla yararı olur: Türkiye'nin ihtiyacı Hazar'dan sağlanırsa, Türkiye'nin aldığı LNG Avrupa'ya kalır. TANAP'taki gaz, Türkmenistan'ın katkısıyla artırılabilir. Türkmen gazı ayrıca, İran-Türkiye boru hattına da aktarılabilir.Yazarlar, "İran'ın da Batı nezdinde güven oluşturabilmek için gaz tedarikinde yardımcı olabileceği" görüşünde.Bu formülle 4-6 ay içinde gaz nakil artışı sağlanabilir ve sadece 300-500 milyon dolara mal olur.Ayrıca Türkiye, geçen yıl kuraklık yüzünden hidrolik santrallerden yeterli verimi alamadı ve doğalgaza yöneldi. Bu yıl yağış bol oldu ve doğalgaz ihtiyacı daha az olacak. Artan gaz da Avrupa'ya verilebilecek.Özetle Türkiye'nin rolü hem üretim hem tedarik anlamında çok daha önemli hale geliyor.Makale, şu cümlelerle bitiyor: "Rus gazı ve petrolü zehirli hale geldi. Hazar gazı seçeneği hem cazip hem de uygulanabilir. Bu da, AB'nin Türkiye ile daha güçlü bir enerji ilişkisi kurmasını zorunlu hale getiriyor."KELİME KÖKENİ Nobran: Farsça neberdsavaş, çatışma ve Arapça nebrsesi yükselme, haykırma kelimeleriyle ilişki kurulsa da, kökeni belirsizdir. Türkçede,