İskender Öksüz

Karar

Atatürk, Atatürk milliyetçisi değildir

Cumhuriyet'in 1927 ilkelerinden sonuncusu milliyetçilik. Kurulan yeni devlet, "millet devleti" idi. Hanedan devleti, sınıf devleti, ırk devleti filan değildi. O milletin adı da Türk milleti idi. Türk milletinin tarifi de geçen hafta verdiğim gibi, daha 1924 anayasasında yapılmıştı. Başlangıçta bunlar son derece açıktır. 100 sene sonra en çok karart

Laiklik

1927'nin ilk dört ilkesi: Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Laiklik ve Milliyetçilik.İlk ikisini geçen hafta yazdım. Sıra Laiklik'te.Cumhuriyeti kuranların laiklikten ilk anladıkları, din adına devlete ve siyasete müdahale edilmemesiydi herhâlde. "İslam'da ruhban yoktur" sözü tam orada, yani sözde kalıyor. Ruhbanın "Yunan ordusu halifenin ordusudur." yaz

Halkçılık ne demek

Cumhuriyeti ilan edenler getirdikleri yenilikten ne anlıyorduSoruyu bu şekilde sormak gerekir. Bu şekilde sorulduğu zaman, anlamda bir cins "tarihselcilik" yapıyoruz demektir ki bu bağlamda tarihselcilik doğru tutumdur. Bu, Mustafa Öztürk hocanın yaptığı gibi dini anlamakta da kullanılabilir Cumhuriyeti anlamakta da. Taha Akyol'un yakın tarih kitap

Egemenlik ve cumhuriyet

On beş gün aradan sonra merhaba. İzin aldım dediğim yazımda uğradığım, uğrayacağım kapıları saymıştım. Her biri reddedemeyeceğim, kıramayacağım davetlerdi. Dört şehir, sekiz konuşma.Yarım asrı aşkın yoldaşım rahmetli Sadi Somuncuoğlu'na, şehirlerarası vatan kurtarma seferlerinden birinden döndüğünde "Nasılsın" diye sormuştum. İkimizin de ezbere bil

Değerli okurlarım

Yoğun 100'cü yıl etkinliklerinden ötürü yazılarıma 15 gün ara veriyorum. Kasım ayının ilk haftasında yine burada olacağım. Mazeretimin geçerliliğini göstermek için aşağıdaki listeyi veriyor ve sizleri her birine davet ediyorum.Geçen Cumartesi, Kayseri'de, Abdullah Gül Üniversitesi'ndeydim. Seçkin bir devlet adamı ve akademisyen grubu gün boyunca ge

Yayınevi neye yarar

Gazete ne demek Yayınevi neye yarar Televizyon kanalına ihtiyaç var mıİnsanlar gazeteye, yayınevine, televizyon kanalına ihtiyaç duymadan doğrudan yayın yapabiliyor. Gazete yerine internet. Yayınevi yerine e-kitap veya sesli kitap. Televizyon kanalı yerine YouTube veya İnstagram. Twitter'de, isterseniz X deyin, mavi tikle uzun uzun yazı ve video da

Parayı bastır yazar ol

Döviz ilk arttığında bunu umursamayanlar "Ekmeği dolarla mı alıyorsun" diyordu. Sonradan herkes anladı ki meğer ekmeği de eti de soğanı da dolarla alıyormuşuz. Daha neleriAcı da olsa hatırlayalım: Yanlış para politikalarından sonra Türkiye'de Türk Lirasından dövize kaçış başladı. Ne demek dövize kaçış İnsanlar hisse, tahvil, mevduat vs., bankacı de

Emperyalist!

Genç bir akademisyen, özellikle 1960-1980 arası Türkiye'sinde "emperyalist" kavramını araştırıyor.Sağın, solun, ortanın, iktidarın, muhalefetin bu terimi kullanışı, kullanmayışını; kullanırken neyi ve kimi kastettiğini Beni de yakın geçmişin şahitlerinden biri diye belirlemiş; beni de sorguladı. Aslında emperyalizm kavramı, yalnız dünün değil, bugü

Endüstri hâlâ endüstri mi

Teknoloji, zamanın, mekânın ve maddenin aleyhinde gelişiyor.Ne demek istiyorum Mesela müziği alalım. Başlangıçta dinleyici ile müzik yapanların aynı mekânda ve muhakkak aynı zamanda bir araya gelmesi gerekirdi. Sonra Edison, fonografı- gramofonu icat etti. Bu, yolun başındaki ilk adımdı. Başlangıçlardan bir başkası da telefondur. Gazeteciler, Alexa

Pahalılığa sebep arayan Allah'a şirk koşar

Geçen yazımda, "Dövizi Allah yükseltiyor! Fiyatları Allah yükseltiyor!" dan başlayıp kuantum teorisine gelmiştim. Epey uzun bir uçuş.Asıl mesele şu: Determinizm var mıdır Yok mudur Yani sonuçlar, sebeplerden mi doğar Yoksa aynı sebeplerin farklı sonuçlar doğurması mümkün müdürBu sorular büyük sorular. Bilimden dine her şeyi ilgilendiren sorular.Bil