Stravinsky'nin diş ağrısı

Tarih boyu sanat dallarına imza atanların pek çoğu manevi ya da maddi acı çekmiş, çoğu da erken yaşta ölmüş sanatçılardır. Müzik sanatında da bunun örnekleri pek çoktur. Örneğin: J.S. Bach, öldüğünde 56 yaşındaydı. Onun zamanında elektrik olmadığından mum ışığı veya gaz lambası altında çalışmaktan görme duyusunu yitirdiğini yazar tarih. Oysa belki bugün basit bir katarakt ameliyatıyla gözündeki perde kalkabilirdi. Aynı yılda doğmuş olan çağdaşı George Fiedrich Handel de son yıllarını âmâ olarak geçirmiş; birbirlerini hiç tanımasalar da J.S. Bach ile aynı yazgıyı paylaşmışlardı. Üstelik her ikisini de ameliyat eden, şarlatanlığıyla ünlü Taylor adlı bir doktormuş. Bach ameliyattan bir-iki ay sonra kanamadan ölür. Handel de yaşamının son on yılını kör olarak geçirir. Onların ne acılar çektiklerini bazen yapıtarı bize yansıtsa da bazen de notaların arkasına saklamışlardır.

Oysa yeniçağların bestecileri dertlerini de notanın altına el yazısı olarak yazmayı doğal saydılar. Igor Stravinsky, Bahar Ayini'nini besteleyip bitirdiğinde son sayfanın altına şöyle bir not düşmüş:

"Dayanılmaz bir diş ağrısı içinde bu eseri tamamladım."

Bu satır bir mektup niteliğinde: Önce şef ve orkestracılara, sonra dinleyicilere, daha sonra da müzik yazarlarına bir mektup. Onlarla dertleşmiş adeta. Yapıtını paylaştığı gibi diş ağrısını da paylaşmış!

2023-2024 MÜZİK MEVSİMİNE BAŞLARKEN

Ülkenin bütün sanat merkezleri önümüzdeki günlerde yeni mevsim dinletilerine başlıyor. İDSO bu mevsime bir turne programıyla giriyor. Turneler her zaman sanatçıları yüreklendirir. Onlara değişik akustik ortamlarda, değişik dinleyiciye çalmanın deneyimini kazandırır. Maestro Gürer Aykal yönetiminde İDSO Uzakdoğu turnesine çıkıyor. Turnenin ilk konseri Atatürk Kültür Merkezi'nde cuma gecesi yer alacak. Solist ünlü kemancımız Cihat Aşkın. Programda önce bir Japon besteci var: Yasushı Akutagawa (1925-1989). Onun yaylı orkestrası için Triptyk adlı yapıtıyla tanışacağız. Japon dinleyiciler de bizim Ulvi Cemal Erkin'in Keman Konçertosu'nu Cihat Aşkın'ın kemanından tanıyacaklar. Konserdeki son yapıt Çaykovski'nin 4. Senfonisi. Bu turne nedeniyle İDSO konserlerine bir ay ara veriliyor. 7 Ekimdeki Cemal Reşit Rey Salonu'nun açılış konserini şef Murat Cem Orhon yönetiyor. Solist soprano Hanna Elizabeth Müller. Ferit Tüzün'ün Türk Kapriçyosu ile mevsime hoşgeldin diyen program,