Ergin Yıldızoğlu

Cumhuriyet

'Aynanın' öte yanında

Bilimde bazen bir sıçrama yalnızca araştırmacıların dar çevresini değil, tüm insanlığın geleceğini etkiler. 2020'de DeepMind'in geliştirdiği AlphaFold sistemi böyle bir andı. Normalde çözülmesi on yıllar alan bir "protein katlanma" sorununu AlphaFold yapay zekâ (YZ) sisteminin birkaç yıl içinde neredeyse kusursuz şekilde çözmesi, biyolojiyi birdenb

Yapay zeka dünyayı yutuyor

"YZ dünyayı yutuyor" artık abartılı bir iddia değil. Yeni nesil yapay zekâ, veri merkezleri gezegenin enerji, su ve metal kaynaklarını, insan hayatını, doğal dengeleri dikkate almadan hızla tüketmeye başladı. MEGA VERİ MERKEZLERİNDE TÜKETİM Yapay zekâ ve yüksek performanslı veri merkezleri, olağanüstü düzeyde elektrik tüketiyor, aşırı ısınmaya karş

Güney Avrupa'da demokrasiye geçiş

Giorgos Tsiridis'in Utrecht Üniversitesi için hazırladığı "Southern Europe in Comparative Perspective: Democratic Transitions in Portugal, Greece, and Spain" (Karşılaştırmalı bir perspektif içinde Güney Avrupa: Portekiz, Yunanistan ve İspanya'da demokrasiye geçiş) başlıklı master tezi, faşist diktatörlüklerden çıkarak demokrasiye geçişin arka planı

Üzüm üzüme bakarak...

Dünya siyaseti ve ekonomisi, daha önce hiç görülmemiş bir biçimde birbirine benzeşen güç dinamikleriyle şekilleniyor. ABD'de ve ona "bağımlı" Avrupa'da "süreç olarak faşizmin" canlanışı, ABD'de yeni "milliyetçi ekonomi", "devlet kapitalizmi" eğilimi, in'in askeri, diplomatik ve ekonomik gücüyle "Küresel Güney"in yeni liderliğine yönelmesi, küresel

İsrail Gazze'de ne yapıyor

Geşmişte, bir soykırım kurbanı olarak görülen bir halkın yaşadığı İsrail'in; Gazze'de, dünyanın gözleri önünde uyguladığı soykırımın arkasındaki mantığı anlamak da zor. İsrail her gün biraz daha yalnızlaşıyor. Filistin'i, Lübnan'ı, Suriye'yi içeren, Katar'ın başkentini bombalamaya kadar gelen fantastik "Büyük İsrail" projesi bu gaddarlığı açıklamay

11/9/01: Nereden nereye

ABD yönetimi, yeni savunma stratejisi raporunu, (QDR2001), 11 Eylül 2001 "olayının" tozu yatışmadan açıklamıştı. Bu aslında, bir imparatorluk projesiydi. O zaman, imparatorluk projelerinin iflas edeceğini, liberal demokrasiyi öldüreceğini vurgulamıştık. O günlerden bugüne, özellikle Trump'ın 2. döneminde yaşananlar korkularımızın haklı olduğunu gös

Endonezya'da isyan

Endonezya, yaygın protesto gösterileriyle sarsılıyor. Başkent Cakarta'dan ülkenin dört bir yanına yayılan bu olaylar, sadece yerel bir huzursuzluk değil, aynı zamanda küresel kapitalizmin çevre ülkelerde yarattığı derin eşitsizliklerin, devlet şiddetinin bir ürünü. İsyanın temelinde rejimin tüm kilit kurumların, parlamento dahil, içini boşaltmasıyl

Küreselleşmeden sonra, üç fotoğraf

"Küreselleşme" yerini parçalanmaya bırakıyor, bir yeni-jeopolitik şekilleniyor. Medyada üzerinde çok konuşulan üç fotoğraf bu şekillenmenin temel özelliklerini sergiliyordu. BİR HEGEMONYASI GERİLERKEN... ABD hegemonyası, değişen ekonomik dengelerin, "neoliberal küreselleşmenin" çözülmeye başlamasının, yükselen güç merkezlerinin etkisiyle geriliyor.

ABD'de faşizm ve direniş

Trump'ın 2. başkanlık döneminde yaşananlar, faşizme ve direniş olasılıkları açısından önemli dersler sunuyor. ŞAŞIRMANIN ALEMİ YOK Trump, seçim kampanyası boyunca, diktatör olmak dahil tüm arzularını açıkça söyledi. Dahası, Heritage Foundation "Project 2025" başlığı altında 900 sayfalık bir faşist devlete geçiş programı yayımladı. Bu program, devle

Eski olguya yeni kavram

Uluslararası ilişkiler alanında yeni bir kavram var: "Ekonomik zorlama çağı" (Foreign Affaires). Bu kavram, devletlerin rakiplerini ve müttefiklerini askeri güç yerine finansal sistemler, tedarik zincirleri ve teknolojik bağımlılık gibi araçlarla yönlendirmeye çalışmalarına dikkat çekiyor. Trump'ın gümrük tarifelerini silah olarak kullanması, Ukray