Bu haftanın en önemli gelişmesi Rusya'ya bağlı paramiliter yapıdaki Wagner Özel Askeri Şirketi'nin Rus Devlet Yönetimine karşı baş kaldırısı oldu. Geçtiğimiz cuma günü saat 21 sıralarında Ukrayna'daki Bakhmut şehrinden aniden çekilerek Rusya'nın Rostov şehrine gelen Wagner güçleri bugün de Moskova'ya doğru ilerlemeye başladılar. 28 Nisan 2023 tarihli "Rus paramiliter güçlerinin Ukrayna savaşındaki rolleri" başlıklı yazımda Wagner güçlerinin bir gün Rusya'nın başına dert olacağını ifade etmiştim. Şimdi öyle olduğunu görüyoruz. Rus ordusunun Wagner'in kamplarını bombaladığı iddiasıyla başlayan kriz süreci bundan sonraki olası seyri ile de daha kaotik bir duruma evrilecek gibi görünüyor. 2013 yılında Rus Özel Kuvvetlerinden emekli bir subayın kurduğu Wagner Özel Askeri Şirketinin başına bir yıl sonra Putin tarafından yakın dostu Yevgeniy Prigojin getirildi. Aynı zamanda kendisi milyarder bir oligark olan Prigojin'in ve dolayısıyla Wagner'in bu günlere gelmesinde Putin'in büyük desteği olduğunu söyleyebilirim. Bir anlamda Putin kendi canavarını kendisi yaratmış oldu. 2014 yılından sonra Wagner, önce Rus doğal kaynaklarının satışından pay almak suretiyle önemli bir ekonomik güce erişti. Daha sonra da Rusya dışında dokuz ayrı ülkede de faaliyetlerini sürdüren Wagner Ukrayna savaşındaki artan etkisiyle birlikte bir taraftan Rus ordusu içinde güç kazanırken diğer taraftan Rus Ordusuyla ve komuta kademesiyle de ciddi bir rekabete girişti. Aşırı para hırsından sonra askeri güç bakımından da daha etkin konuma gelmesi bu günkü krizin temellerini oluşturdu. Ancak Wagner bunula da yetinmedi. Rus siyasi gücüne de ortak olmak istedi. Yani son kertede siyasi amaçlara da yönelerek Rus devlet yönetiminde de etkin olmak istedi. Böylece ekonomi, askeri ve siyasi bürokrasi de kendine hem rakip hem de müzahir kesimler elde eden Wagner'e Rus derin devleti dur deme ihtiyacı hissetti. Olayın bir diğer yönü de Rus toplumundaki bazı kesimlerce kendileri de Rus olan Wagner gurubu bir kahraman olarak görülüyor. Dolayısıyla Wagner'in belirli bir toplumsal karşılığının da olduğu söylenebilir. Ancak Rus devletine karşı baş kaldıran Wangner'in mevcut gücü ve konumu isteklerini kendini hain ilan eden Rus yönetimine kabul ettirmeye yeter mi Yetmez tabiki. O zaman gerçek durumun göründüğünden farklı olduğu anlaşılıyor. Yani gücü yetmeyecekse Wagner Rus devletine karşı neden baş kaldırıyor Üçüncü tarafların yani ABD ve Avrupa'nın Wagner üzerinden uygulamak istedikleri planlarının olabileceğini de gözden kaçırmamak lazım. Aslında anladığımız kadarıyla bu baş kaldırı askeri niteliğinden çok konvansiyonel içerikli bir istihbarat operasyonuna benziyor.