Macar mutfagında Osmanlı izleri

Osmanlı Macaristan'ı ile mutfak kültürümüzdeki etkileşimler bugün bile rahatça gözlemlenebiliyor... Budapeşte, Tuna Nehri'nin ya da orijinal adı ile DANUBE Nehri'nin ikiye böldüğü bu dünya güzeli şehir, aslında iki karaktere sahip. Zaten eski zamanlarda burası iki ayrı şehir: BUDA ve PEŞTE zaman içerisinde birleşerek Macaristan'a başkent olmuş. Ülkenin sanat ve kültür merkezi Budapeşte, şehrin kalbi sayılan Kahramanlar Meydanı, her yerin merkezi konumunda. Budapeşte'yi baştan aşağı gezmenin en keyifli yolu, tabii ki Tuna Nehri'nden geçiyor. Muhteşem bir panoramik manzaranın eşlik ettiği tur boyunca Buda ve Peşte'yi daha yakından tanıyabilir hatta bir akşam turu ile Budapeşte'nin romantik yüzüyle tanışabilirsiniz. Bizim için özel anlamı olan Tuna Nehri, Avrupa'nın en büyük ikinci nehri olarak Romanya, Macaristan, Sırbistan, Almanya, Avusturya, Bulgaristan, Slovakya, Hırvatistan, Moldova ve Ukrayna'yı birbirine bağlıyor. Birçok derde deva olan kalitedeki termal sularıyla klasik Türk hamamı geleneğini de yaşatan Budapeşte, 16. ve 17. yüzyılın en zarif mimari çalışmalarını yansıtan hamamlarıyla tam bir su cenneti. Sıra ana konumuza geldi. Yerel mutfak geleneklerine geçmeden popüler bir mekândan bahsedelim. NEWYORK CAFE. İtalyan barok tarzı ile inşa edilmiş bu kafe oldukça ilginç. KIRMIZIBİBER OSMANLIDAN KALMA 150 yıllık Osmanlı geçmişiyle Macar mutfağında bizden izlere çokça rastlıyoruz. Tarihî süreçte oluşan göçler ve etkileşimler, iki ülke kültürü arasında geleneksel benzerliklere de yol açmış. Macaristan'da birçok meyve, sebze yetiştiği için yemek kültüründe çeşitli meyveler ve sebzeler var. Genelde bu sebzeler, meyveler çorbada kullanılıyor, salata alışkanlığı zayıf... KIRMIZIBİBER çok meşhur: acı, hafif acı, tatlı toz ve pul biberleri mevcut. Hemen hemen her yemekte de kullanıyorlar. KIRMIZIBİBER ile ilgili ilk kaynaklar 1604'ten, Osmanlı egemenliğinden kalmış, o zamanki ismi 'TÜRK BİBERİ'. Macar mutfağında PAPRİKA yani biberden sonra en çok kullanılan malzeme: SOĞAN, SARIMSAK VE PATATES. Önemli bir malzemeleri daha var EKŞİ KAYMAK, Macarcası "TEJFÖL", bu da hemen hemen her yemeklerinde var. Et konusunda Macarlar genelde TAVUK, DANA, HİNDİ ve ÖRDEK eti yer. Ayrıca birçok bugünkü Macar yemeği Osmanlılardan miras. Mesela; POĞAÇA, SARMA, DOLMALAR, DOMATES, HAŞHAŞ, PATLICAN, MISIR, PİRİNÇ, KAHVE... Bütün hepsi Macaristan'a Osmanlılar sayesinde gelmiş. Mısır'a Türk buğdayı diyorlar. PATLICAN, DOLMA, KABAK, TAVUK, KEÇİ, ELMA, BUĞDAY ortak sözcükler... Türkçe ve Macarca arasında yaklaşık 4 bin ortak kelime olduğu söyleniyor. İncir, fındık gibi yemişler Osmanlıdan gitmiş... Ortak yemeklerimizden birisi LAHANA SARMASI... Onlar, dolma diyorlar ve turşulanmış yapraklarla hazırlıyorlar... Pancarlı ve yanık soğanlı kuzu incikten yapılan KARA ÇORBA, HAŞHAŞLI POĞAÇA (Unutmadan POĞAÇA aynı adla geçiyor) Osmanlı döneminden bu yana Macaristan'da sevilerek yeniliyor. HAŞHAŞ da yemeklerde, özellikle tatlılarda çok kullanılan bir ürün. Macarlar kahvaltıya pek önem