"2004'te tezimi bitirene kadar, projemin farklı kısımlarını çeşitli dönemlerde çeşitli ülkelerden birçok kimseyle tartışma şansını yakaladım. Projenin oluşum ve olgunlaşma aşamasında, birçok hocaya, meslektaşa ve arkadaşa teşekkür borçluyum: Avigdor Levy, Ali Asani, Nur Yalman, Heath Lowry, Engin Akarlı, Cornell Fleischer, Emily Gottreich, Jonathan Sarna, Paul Bessemer, Giacomo Saban, İlber Ortaylı, Faruk Birtek, Cem Behar, Nükhet Sirman, Gad Nasi, Rifat Bali, Oktay Özel, Cemil Aydın, Himmet Taşkömür, Hayrettin Yücesoy, Hüseyin Yılmaz, Giancarlo Casale, Dimitri Kastritis, Avi Rubin, Derin Terzioğlu, Hülya Canbakal, Türkay Nefes, müteveffa Haluk Bitek, müteveffa Seli Kibar, müteveffa Pamir Bezmen, Haluk Arığ, Ali Yalman, Mehmet Ö. Alkan, Vahit İpekçi, Mert Sandalcı, Barry Kapandji, Cem Kapancı, Nejdet Bezmen, Esin Edin, Jak Sigura, Ahmet Kuyaş, İrvin Cemil Shick, Lane Harris ve Özlem Madi-Şişman. İsimlerini saydıklarım yanında Türkiye, İsrail, Avrupa ve Amerika'dan sayısız anonim 'inançlı' veya 'asimile olmuş' Dönme, projenin çeşitli aşamalarında çalışmayı benimle tartıştı ya da bazı bölümlerini okudu; bu çok katmanlı ve kompleks proje hakkındaki varsayımlarımı ve tezlerimi zenginleştirdi, düzeltti ya da bazen tamamıyla değiştirmeme yol açtı. ... "Yıllardır farklı kurumlardan, akademik amaçlarımı gerçekleştirmemi mümkün kılan destek alma şansına eriştim. Bunlar arasında, Harvard Ortadoğu Araştırmaları Merkezi'ni, Harvard Yahudi Çalışmaları Merkezi'ni, Harvard Üniversitesi Kokalis Programı'nı, Brandeis Üniversitesi Tauber Enstitüsü'nü, Hebrew Üniversitesi Institute of Advance Studies'i, İstanbul'daki İslam Araştırmaları Merkezi İSAM'ı, FLAS, MELLON, ARIT-NEH burslarını, Institute of Turkish Studies'i, National Foundation of Jewish Culture'ı, Furman Üniversitesi'ni, Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi'ni ve TÜBİTAK'ı özellikle zikretmeliyim." (Şişman 2016: 13-15) Şişman'ın kitabı, Sabataîler hakkında mühim bir kaynak eserdir Şişman'ın kitabı, Sabataîliğin husûsen son bir buçuk asırlık târihini hiç olmazsa bir dereceye kadar- aydınlatan pek çok bilgi ihtivâ ediyor. Bunların mühim bir kısmı, Yahûdi Âleminden ve Sabataî Cemâatinden yardım görmiyen bir araştırmacının ulaşamıyacağı bilgilerdir. Sabataîliği ve târihimizdeki rolünü anlamak için, tenkîdî zihniyetle tartarak, bunlardan pek çok istifâde edilebilir. Bu bakımdan, Şişman'ın kitabının, Sabataîlik ve muâsır Türkiye târihinin perde-arkası hakkında bir kaynak eser olduğuna şüphe yoktur. Şişman'ın kitabının esâs noktainazarı, tarafgîrdir, tahrîfkârdır Lâkin, bahis mevzûu eser, bizim gibi uzun seneler zarfında elindeki kıt imkânlarla, hiç kimseden yardım veyâ teşvîk, hattâ anlayış dahi görmeden- Sabataîliği araştıran birisinin kabûl edemiyeceği bir noktainazarla têlîf edilmiştir: "Yahûdiler, bîgünâh yere, bütün târih boyunca ve dünyânın her tarafında zulüm görmüşlerdir" şeklinde hülâsa edilebilecek o bıktırıcı mazlûm edebiyâtı... Bu edebiyâtın burada büründüğü şekle nazaran, Sabatay Sevi'yi ve mürîdlerini, gûyâ Türkler cebren, tehdîdle, tazyîkle "ihtidâ" ettirmişler ve onlar, gizlide Sabataî telâkkîye muvâfık Yahûdiliklerini yaşatırken, bu hâlden ıztırâb duymuşlar, acı çekmişler; bir başka zâviyeden de, bu hâli bir imtiyâz olarak yaşatmışlar... Bu yaklaşım, düpedüz, göz göre göre, âşikâr târihî hakîkatleri tahrîf etmekdir. Yalnız, evvel emirde şu tesbîti yapmak lâzım: Şişman'ın "sükûtun yükü" yaldızlı tâbiriyle ifâde ettiği şey, hakîkatte, "Münâfıklığın yükü", daha doğrusu, iç sıkıntısı, huzûrsuzluğudur. Bittabi, her Münâfık da, böyle bir sıkıntı duymaz; herhâlde pek çoğu bu hâlden memnûndur. Nitekim başka Münâfıklarda ve riyâkârlarda bu hâli müşâhede edebiliyoruz. Cengiz Şişman'ın kitabının (The Burden of Silence: Sabbatai Sevi and the Evolution of the Ottoman-Turkish Donmes, New York: Oxford University Press, 2015, XVIII315 p.) İngilizce aslının ön ve arka kapakları... Esâs müddeâsı hatâlı olsa da, bilhassa, ihtivâ ettiği Sabataîliğe dâir objektif bilgiler bakımından, kat'iyen ihmâl edilemiyecek bir kaynak eser... Kitabın -Müellife "Şişli Terakkî Vakfı tarafından" verilmiş- ön kapağındaki resimde, Mustafa Kemâl'in muallimi, Sabataî Hahamı, Cemâatin üç hizbini birleştirmek için faâliyet göstermiş, İstanbul'a taşınmadan evvel münhasıran Sabataî ve Yahûdilerin kabûl edildiği meşhûr iki Sabataî mektebinin (Terakki ve Fevziye Mekteblerinin) müessisi Şemsî Efendi (1852-1917), (kitabın arka kapağındaki hâmişe nazaran) talebelerinden Fuad Akev'in kızı-