Binâenaleyh, hayâtının uzun devrelerinde Kaymakamlık, Vâlilik, Umûmî Müfettişlik ve kısa bir devre Aydın Meb'ûsluğu ile (9 Temmuz 1934 - 9 Haziran 1935'te sâdece on bir ay) Maârif Vekîlliği yapmış olan Zeynel Abidin Özmen (Niğde, 1890 Mudanya, 1.1.1966), bu işte, bir âletten başka bir şey değildir. "Güzel sanatlar birliği resim şubesinin Ankaradaki 12 inci resim sergisini açan Kültür Bakanı Bay Abidin Özmen" ve kendi el yazısıyle, Ayasofya Câmii'nin Bizans Müzesi'ne tahvîline dâir şahâdeti... 9 Aralık 1934: Ayasofya, Müzeler Müdürlüğü'ne devrediliyor "Mutlak Şef"in İcrâ Vekîlleri Hey'etinden Ayasofya Karârnâmesi'ni çıkarttırmasından iki hafta kadar sonra, Ayasofya Câmii, Evkâf Müdürlüğü'nün idâresinden alınarak Müzeler Müdürlüğü'ne devredildi; "Bizans Müzesi"ne tahvîli için lüzûmlu tâmir, tâdil, v.s. çalışmalarının yapılabilmesi için halka kapatıldı; bu meyânda, bahçe kapısına asılan el yazması bir levhayle Müze olduğu îlân edildi: "Müze Tamir ve tasnif sonuna kadar KAPALIDIR!" (Milliyet, 10.12.1934, s. 1) "Ayasofya Câmii, Bizans Müzesi oluyor" Bu münâsebetle Necmeddin Sadak'ın gazetesinde intişâr eden haberde, Ayasofya Câmii'nin "Bizans Müzesi"ne tahvîl edilmekte olduğu açıkça ifâde ediliyordu (vâkıa, bu, âşikâr bir hâldi): "Ayasofya camii dünden itibaren müzeler müdürlüğü idaresine geçmiştir. Evkaf ve müzeler müdürlüğü arasında devir teslim muamelesi yapılmaktadır. Bu muamelenin de bugün bitmesi umulmaktadır. "Ayasofya camiinde binanın şöhreti ile mütenasip bir Bizans müzesi vücuda getirilecek ve memleketin en yüksek bir asarı atika âsâr-ı atîka müessesesi olacaktır." (Akşam, 10.12.1934, s. 3) Ayasofya Câmii, İstanbul'daki Bizans eserleriyle dolduruluyor Yunus Nadi'nin gazetesinde ise, bu yeni Kemalist İnkilâb, Müzeler Müdürü Aziz Ogan'la (İstanbul, 1888 a.y., 1956) yapılan mülâkat ve resimlerle desteklenmiş geniş bir haber mevzûudur: "Ayasofya camisinin müze olacağını evvelce yazmıştık. Bu işin tetkikile Müzeler müdürü Azizin riyasetinde bir heyet uğraşıyordu. Heyet hazırladığı bir raporu Kültür Bakanlığına "Maârif Vekâleti"nin o zamanki yeni ismi göndermiş, rapor Kültür Bakanlığınca muvafık görüldüğünden iki gündenberi tatbikına geçilmiştir. Bu hususta Müzeler müdürü Aziz bir muharririmize şu izahatı vermiştir: "Mabed, Bizans devrine aid abide ve eserleri ihtiva eden bir müze haline