Ayasofya Câmii'ne "Bizans Müzesi" hakâretinin sahîh târihçesi (50)

"Bu iş İcra Vekilleri Heyetince 2411934 te görüşülerek, caminin çevresindeki evkafa ait binaların Evkaf Umum Müdürlüğünce yıktırılarak temizlettirilmesi ve diğer binaların da istimlak ve yıkma ve binanın tamir ve muhafazası masrafları da Maarif Vekilliğince verilmek suretile Ayasofya camiinin müzeye çevrilmesi tasvip ve kabul olunmuştur. "24111934 "Reisicumhur K. Atatürk (İmzâ) "Başvekil İ. İnönü (İmzâ), Adliye Vekili Yusuf Kemal (Tengirşenk) (İmzâ), Millî Müdafaa Vekili Zekâi (Apaydın) (İmzâ), Dahiliye Vekili Şükrü Kaya (İmzâ), Hariciye Vekiline Vekâleten Şükrü Kaya (İmza) Hâriciye Vekîli Tevfik Rüştü Aras idi, Maliye Vekili Fuat (Ağralı) (İmzâ), Maarif Vekili Zeynel Abidin (Özmen) (İmzâ), Nafia Vekili Ali (Çetinkaya) (İmzâ), İktisat Vekili (Mahmut) Celâl Bayar (İmza), Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekili Refik (Saydam) (İmzâ), Gümrük ve İnhisarlar Vekili Ali Rana (Tarhan) (İmzâ), Ziraat Vekili Muhlis Erkmen (İmzâ)." (Akın 2008: 121) Ayasofya Câmii'nin Bizans Müzesi'ne tahvîline dâir 24 Teşrînisânî 1934 târihli İcrâ Vekîlleri Hey'eti Karârnâmesi... Yalan, istismâr ve tedhîş üzerine kurulu Kemalist Propagandanın mûtâd üslûbuyle kaleme alınmış bu Karârnâmeye nazaran, Ayasofya Câmii'ni Bizans Müzesi'ne tahvîl fikri, Maârif Vekâleti'nden geliyormuş ve bu yeni Kemalist İnkilâb, İnsanlık Âlemine yeni bir ilim müessesesi kazandırdığı gibi İslâm Âlemini de sevindirecek imiş! Ayasofya Câmii'nin Bizans Müzesi'ne çevrilmesinden Maârif Vekîli mi mes'ûldür Bu Karârnâmede "müze" fikrinin Maârif Vekâletine atfedilmesine bakarak, bâzı muharrirler, bu iddiâyı ciddîye alıyor ve bu icrâatın başlıca fâili olarak, o devrin Maârif Vekîli (1935'teki ünvânıyle "Kültür Bakanı") Zeynel Abidin Özmen'i işâret ediyorlar. Hâlbuki Kemalist Rejimin totaliter yapısı îcâbı böyle bir hâl bahis mevzûu olamıyacağı gibi, 1929'dan îtibâren hâdiselerin seyri de, bu faraziyeyi boşa çıkarır. Kaldı ki, elimizde, bizzât Zeynel Abidin Özmen'in, bu icrâatın kimin eseri olduğuna dâir, üstelik kendi el yazısıyle şahâdeti mevcûd bulunuyor... "Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı'ndan Mehmet Şahin'in" gün ışığına çıkardığı (Mert İnan'dan naklen) işbu vesîkadan anlaşıldığına nazaran, "29.II.1944" târihinde Ayasofya Müzesi'ni ziyâret eden Zeynel Abidin Özmen, hemen orada, sıcağı sıcağına, Ayasofya'yle alâkalı intibâlarını ve onun müzeye tahvîline dâir hâtıralarını kağıda döküp imzâlamış, bu pek kıymetli şahâdet, günümüze ulaşmıştır. Bunda, Özmen, gâyet vâzıh bir ifâdeyle, 1934 senesinde, "Büyük Şef"in mâlûm işret sofralarından birinde hazır bulunurken, onun, "Ayasofya'nın bir dine ve bir sınıfa mal olarak kalmaktansa bütün akvam ve edyanın ziyaretine açık olarak bir müze haline getirilmesinin uyğun ve bilhassa bu yeni müzede Bizans eserlerinin toplanması muvafık olacağını" ileri sürdüğünü, bunun üzerine, kendisinin de, "ertesi gün, o zaman Başbakan olan sayın İsmet İnönü'ne bu muhavere ve mütalâaları" naklettiğini, "bu görüşmelerden ilham alarak", 24 Kasım 1934 târihli Hükûmet Karârnâmesi'nde atıfta bulunulan "müzekkere"sini kaleme aldığını beyân ediyor: "Bizans Müzesi" fikrinin bizzât "Büyük Şef"e âid olduğuna dâir Maârif Vekîlinin şahâdeti "Ayasofya Müzesini ziyaret ettim. Mimari ve tarihî çok büyük kıymeti olan Ayasofya bizatihi bir müze ise de içindeki eserler