Ayasofya eşyâlarındaki tahrîbât Ayasofya'daki Müslüman eserleri üzerinde şâyân-ı takdîr tedkîkler yapmış Türk San'ati Târihçisi Âzâde Akar, 1971'de, esefle soruyor ve cevâb veriyor: "Ayasofyada 500 senelik Osmanlı Devrinin hâtıralarını taşıyan eşya ne olmuştur "Mimariye dahil olmayan, fakat cami karakterini tamamlayan rahneler, asma kandiller, kandil arası süsleri, sakal-ı şerif ve kur'an-ı kerim çekmeceleri, halılar, yazı levhaları, sandıklı saatler ve pabuçluklar arasında bir nümune dahi müzede bugün bulunmamaktadır. Halbuki Ayasofya gibi ehemmiyet verilmiş bir mâbedin eşya bakımından çok zengin olması gerekirdi. Mihrap önünde altı şamdan ve yine mihrap önünü kaplayan, perişan olmuş halıdan başka hiçbir cami eşyasına ve hediyesine tesadüf edilmemiştir. (Ayasofya halıları Camiin müzeye çevrilmesinden sonra Edirne camilerine gönderilmiştir. Camii boydan boya kaplıyan halılardan başka, 1926 da Mambury tarafından görülüp kaydedilen yazılı ayetlerle süslü nadide duvar halılarının nerede olduğu öğrenilemedi.) (Cami içi saatlerinden bir tanesini, duvar levhası ile beraber Ali Rıza Bey resmetmiştir. ... Aynı saati Ressam Şevket Dağda bir Ayasofya tablosu'nda yapmıştır...)" (Akar 1971: 284) Aynı vâkıayı, Eyice de esefle kaydediyor: "Ayasofya 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile cami olmaktan çıkarılıp Müzeler Genel Müdürlüğü'ne bağlandı. Bu arada sebepsiz olarak medrese yıktırıldığı gibi içeride bulunan ve camiye ait olan çeşitli eşya ile halılar ve levhalar da kaldırıldı. Bunlardan büyük levhalar daha sonra tekrar yerlerine asıldı. Beş yüzyıl Türk eseri olarak hizmet eden bu caminin eşyasının dağıtılmış olması gerçekten üzücüdür." (Eyice 1991: IV209) Ayasofya'nın hat levhalarındaki tahrîbât Bizans Müzesi'ne tahvîl edilen Ayasofya Câmii'ndeki muhtelif eşyâ, resmî kayıdları tutularak tasfiye edilmediği, bu hâl onların mühim bir kısmının yağmalanmış olabileceği şüphesine mahal verdiği gibi, aynı hâl, Câmi duvarlarını süsliyen "pek çok yazılı levha" için de bahis mevzûu olmuştur: "Bunlardan başka yukarıda bahis mevzûu olan "câmi eşyâsı"ndan başka vaktiyle mâbedde pek çok yazılı levhalar bulunması gerekirdi. Mâbedin müzeye çevrilişi esnasında muhtelif yerlere dağıtılmışlardır. Yesarîzadenin 1800 (H. 1215) tarihli, 10 kalem genişliğinde yazılmış bir levhası Türk-lslâm Eserleri Müzesine nakledilmiştir. (Eczacı Uğur Derman'dan) Bundan başka Hulusi Efendinin ve Abdürrauf Efendinin birer levhası da Sultan Ahmed Camiine verilmiştir. (Eczacı Uğur Derman'dan) Diğerleri hakkında bilgi edinilememiştir. (Akar 1971: 282) (Ahmed Zahid Çelebi, "Ayasofya Büyük Levhalarının Fotoğraf ve Gravürler Üzerinden Geçmişten Günümüze Durumu", İslâm Tetkikleri Dergisi, 111, Mart 2021, ss. 209-242'de s. 236) Resimde, Mâbedimize tecâvüz eden elin yere indirip rutûbetten çürümiye terkettiği, her biri bir şâheser olan sekiz devâsâ hat levhasından biri yere indirilmiş hâlde görülüyor... Rahmetli Osman Yüksel Serdengeçti'nin, "Ayasofya" başlıklı makâlesi sebebiyle aleyhinde Ankara Ağır Cezâ Mahkemesi'nde açılan dâvâda, 11 Temmuz 1953 günki celsede îrâd ettiği nihâî Müdâfaanâmesinden: "Biz bir hakikati tesbit ettik. Bu hakikat şudur: 500 yıldır cami olan bu büyük mâbet câmi olmaktan çıkmıştır, çıkarılmıştır. Evvelâ hukuken, kanunen buna hiç bir kurul ve otoritenin hakkı yoktur. Yine savcının iddiası hilâfına, dinimizin tebcil ve takdis ettiği 'Allah, Muhammed' gibi levhalar,