Ayasofya Câmii'ne "Bizans Müzesi" hakâretinin sahîh târihçesi (117)

Yüzbaşı Cevâd Rifat Bey'in Filistin Hezîmetine dâir 1918'deki neşriyâtı, 1950'deki neşriyâtını da daha inandırıcı kılıyor Mündericât kısmında "Üçüncü Bölüm" olarak isimlendirilmemiş olsa dahi, Celil Bozkurt'un kitabının böyle bir Bölümü vardır ve burada Cevâd Rifat'ın Tasvîr-i Efkâr'daki "Sûriye Hezîmet-i Fecîası ve Sebebleri (Fecî Sûriye Hezîmeti ve Sebebleri)" başlıklı makâle dizisinin 14 Tefrikası, Latin harflerine çevrilerek nakledilmiş, bunlara, ayrıca, bütün tefrika sayfalarının birer fotoğrafı ilâve edilmiştir. Müellif, Cevâd Rifat'ın bildiğimiz kadarıyle- ilk neşrinden sonra tekrâr neşredilmemiş olan ve mechûl kalan, hattâ künyelerini dahi vermediği için mevcûdiyetleri hakkında şüpheye düşülen mezkûr makâlelerini bunların dilini değiştirerek tahrîf etmek gibi bir büyük günâhtan kaçınarak- gün ışığına çıkarmakla çok hayırlı bir hizmet yapmış, onun şahâdetine kuvvet kazandırmıştır. Hakîkat Dâvâsına bu büyük hizmeti sebebiyle Celil Bozkurt'a müteşekkiriz. Artık, Bozkurt'un neşriyâtı sâyesinde biliyoruz ki rahmetli Cevâd Rifat, Velîd Ebüzziyâ'nın Tasvîr-i Efkâr'ının 23 Teşrînisânî ilâ 17 Kânûnuevvel 1918 târihli nüshalarında, 14 Tefrika hâlinde, "Sûriye Hezîmet-i Fecîası ve Sebebleri" başlıklı bir tedkîk neşretmiş, bunda, kendi müşâhedelerine istinâden, bu fecî hezîmeti tahlîl ve sebeblerini îzâh etmiye çalışmıştır. (Bozkurt 2019: 122) Tasvîr-i Efkâr'ın 23 Teşrînisânî (Kasım) 1918 târihli nüshasında, Cevâd Rifat'ın büyük târihî kıymeti hâiz- "Sûriye Hezîmet-i Fecîası ve Sebebleri" başlıklı tedkîkinin ilk tefrikası... Yüzbaşı Cevâd Rifat Bey, bu makâle dizisinde, 7. Ordunun dîğerlerine haber vermeden cepheyi terkettiği için 8. Ordunun İngiliz-Siyonist Ordusu tarafından kuşatılıp imhâ edilmesi gibi bir vâkıadan bahsetmiyor. Bunu, Mütâreke devri şartlarında mahzûrlu görmüş olsa gerek. Buradaki îzâhatına nazaran, 8. Ordu, kendisinden kat-be-kat üstün düşman kuvvetlerinin taarruzuna uğramış, onlarla başa çıkamıyarak mağlûb düşmüştür: "Düşman kısm-ı külliyesi, fâik topçusu ve gâyet kudretli suvâri kıtaâtile Sekizinci Orduya taarruz etdi. "Bu Ordunun karşısına yığdığı topçu kuvvetleri ve vesâit-i harbiye o kadar çok ve fâikiyet-i adediyesi o kadar müdhiş idi ki bu Ordunun kahraman Kumandanı ve kahraman kıtaâtinin bütün mukâvemet ve azîm fedâkârlıkları kırılmış idi. "Sekizinci Ordu, bu sûretle mağlûb edildikden ve kıtaâti müdâfaa mevzilerini vatanları için kendilerine mezar yapdıkdan sonra, bu Ordu cephesi, kâmilen düşman tarafından işgâl edildi." (Bozkurt 2019: 81-82'den naklen) Bu pasajda dikkati çeken pek mühim bir husûs, onun, 8. Ordunun "sâhilden hücûma uğrıyarak" "kuşatılıp" imhâ edildiği gibi (gayr-i mantıkî) bir tesbîtte bulunmaması veyâ iddiâ ileri sürmemesidir... Yüzbaşı Cevâd Rifat Bey'e nazaran "Fecî Filistin Hezîmeti"nin umûmî sebebleri O, tedkîkinde, esâs îtibâriyle, Filistin Harbindeki mağlûbiyetin umûmî sebebleri üzerinde duruyor; bâhusûs şunları bahis mevzûu ediyor: "(Harbe hazırlıksız yakalandığımız ve imkânlarımız fevkalâde kıt olduğu için) tedâfüî harb yapmamız lâzım geldiği hâlde (Sarıkamış ve Süveyş Kanalı'nda olduğu gibi) taarruzî muhârebelere kalkışmamız, vezâif-i sıhhiyenin adem-i intizâmı, hey'et-i zâbitânın lâyıkıyle teşvîk ve tergîb ve teşcî edilmemesi (bu meyânda, kendilerinin ve bilhassa yardım eli uzatılmıyan âilelerinin ihtiyâc içinde kıvranması), Ordunun tâlim ve terbiye-i askeriyelerinin fevkalâde noksan olması (hâlbuki tâlim ve terbiye edilmemiş askeri muhârebeye sevketmek, cinâyettir; onları düşman karşısına göndermek, mezbahaya göndermek demekdir), iâşedeki kifâyetsizlik, intizâmsızlık, hattâ yolsuzluk, Almanların Türklere tahakkümü, birincilerin ikincilere nisbetle dâimâ imtiyâzlı statüde bulunması gibi..." (Bozkurt 2019: 89-91, 105'ten naklen) "Almanların Cephedeki ihâneti" Yüzbaşı Cevâd Rifat Bey,