Mersinli Cemâl Paşa'nın Yâverinin müşâhedeleri Mersinli Cemal Paşa'nın Yâverinin, Filistin Cephesinde, bizzât içinden yaşadığı ve müdâhil olduğu hâdiseler hakkındaki müşâhedelerini naklettiği "Görünmeyen İnkılâp" başlıklı makâle dizisi, bu Cephedeki pek fecî hezîmetin perde-arkasını aydınlatacak mâhiyettedir. Fevkalâde büyük târihî ehemmiyeti hâiz, üstelik de zevkle okunmasını sağlıyan pek güzel bir üslûbla kaleme alınmış bu eserin, bizzât Cevat Rifat merhûm tarafından kitab hâlinde neşredilmemiş olması bizi hayrete düşürüyor... (Araştırmamızın işbu Fasl'ı üzerinde çalıştığımız günlerde, eserin, kitab hâlinde ve ilâve metinlerle, Dr. Celil Bozkurt tarafından neşredilmiş olduğunu farkettik ve çalışmamız esnâsında bu kitabdan da istifâde ettik: Mersinli Cemal Paşa'nın Yaveri Yüzbaşı Cevat Rifat Bey'in Birinci Dünya Savaşı ve Mütareke Dönemi Hatıraları; Ek: I. Dünya Savaşı'nda Filistin-Suriye Cephesinde Yahudi Casuslar, İstanbul: Gündoğan Yl., 2016, 162 s.) Bir başka hayret mevzûu da, bu eserde ortaya konan müşâhedelerin Kemalizmi değerlendirirken pek de dikkate alınmamasıdır. Acabâ bunun başlıca sebebi, eserin efkârıumûmiyenin geniş bir kesimine ulaşamamış olması mıdır Her ne olursa olsun, bu eser, -kanâatimizce- Kemalizm hakkında Hakîkat endîşesiyle araştırma yapan ve kafa yoranların kat'iyen ihmâl edemiyeceği bir kaynaktır. "Görünmeyen İnkılâp"tan iktibâslarımız, sâdece, Mustafa Kemâl'in Filistin Cephesindeki hâl ve tavrını aydınlatan pasajlar olacaktır. Mustafa Kemâl'in pervâsız, mütekebbir, muhteris tavırları Eylûl 1918'in ilk yarısındaki günlerde, bir taraftan, İngiliz-Siyonist taarruzunun başlıyacağına ve Emîr Faysal'ın da 3-4 bin kişilik bir âsî kuvvetle Osmanlı Ordusuna tecâvüz edeceğine, dîğer taraftan da Mustafa Kemâl'in, gizli gizli, General Allenby'yle anlaşmıya çalıştığına dâir haberler alınınca, 4. Ordu Kumandanı, 7. Ordu Kumandanını bizzât ziyâret edip hakîkî vazıyet hakkında mutmâin olmak istiyor; refâkatinde Yüzbaşı Cevat Rifat Bey olduğu hâlde, trenle (7. Ordunun karârgâhı olan) Nablus'a gidiyorlar: "Nablus'a geldiğimiz vakit, Dördüncü Ordu Kumandanı, Yedinci Ordu Kumandanı Mustafa Kemal Paşa ile görüşmek ve dedikoduların mahiyetini öğrenmek istedi. Karargâha gittik. Yaverleri vürudumuzu bildirdiler; 'beklesinler' diye haber getirdi. Yarım saat, bir saat bekledik. Garip bir vaziyet karşısında kalmıştık. Cemal Paşanın ziyadesiyle canının sıkıldığı bariz bir şekilde görülüyordu. Üstelik, Mersinli Cemal Paşa, Ferik; Mustafa Kemâl, -daha alt rütbede- Mirlivâdır! '- Paşam, Selânik'ten beri, Mustafa Kemal Paşa ile aranızda bazı anlaşmazlıkların olduğu söyleniyor, acaba doğru mudur' diye sordum. '- Doğru... Fakat oğlum, vatan meselesi mevzuubahis olduğu yerde, şahsî düşüncelerin yeri yoktur. İcap ederse gururumuzdan dahi fedakârlık ederiz.' dedi. Bunda, bu Türk oğlu Türk asker çok samimî idi. (Chaim Herzog, Heroes of Israel; Profiles of Jewish Courage, Boston Toronto London: Little, Brown and Company, 1989, p. 112) 5.5.1983 13.5.1993 devresinde İsrâil'in 6. Cumhûr Reîsi olan Chaim (Haim) Herzog (İrlanda, Belfast, 17.9.1918 Tel-Aviv, 17.4.1997, Herzl Tepesi Mez.), Benî İsrâil'in kahramanları hakkındaki kitabının 9. Fasl'ını, Osmanlı Ordusunu