Hayatımızı kolaylaştıran 'powerbank'ler, daha doğrusu lityum iyon pilli cihazlar, ne yazık ki gökyüzünde ciddi sorunlar yaratmaya başladı. Şarj edildiği sırada yanan cihazların çoğunun sahte markalı ürünler olmasına rağmen bazı bilinen markalarda da sorun çıktığı rapor ediliyor. Havayolu şirketleri artık, özellikle kargoya verilen bavullara konan bu cihazlara asla izin vermiyor.

BİRBİRİ ardına rapor edilen olaylardan sonra özellikle 'powerbank'lerin uçak yolculuğu için büyük tehlike olduğu ortaya çıktı. Zaten bazı uçaklarda ciddi yangınlara da bunlar sebep oldu.

Lityum iyon pille çalışan bu cihazların, bilinen ünlü markaların ürünleri olsa bile uçaklarda yangın çıkardığı görüldü. Bir de markasız ve hatta içi açılıp onarım görmüş lehimleri sonradan yapılmış lityum iyon batarya ile çalışan cihazlar var. Onların da uçak yolculukları için birer bomba gibi tehlike yarattığı havacılık otoritelerince sık sık tekrar edilmeye başlandı.

28 Mayıs 2025'ten itibaren Amerikan Southwest Airlines, yolcuların uçaktayken görünür bir yerde 'powerbank veya taşınabilir şarj cihazı' kullanmasını zorunlu kıldı. Southwest, lityum iyon pillerle ilgili birkaç uçak içi olayın ardından politikayı en sert biçimde uygulayan ilk ABD taşıyıcısı oldu.

Havayolu şirketi yeni politikanın yolcular ve mürettebat için daha yüksek güvenlik seviyeleri sağlayacağını umuyor. Federal Havacılık İdaresi (FAA) bu yıl tam dokuz lityum pil hava kazası kaydetti. Son yirmi yılda kaydedilen kazalardan bazıları pil paketlerinden kaynaklandı.

Southwest müşterilerinin artık çantalarında veya baş üstü dolaplarda taşınabilir şarj cihazlarını taşımalarına izin vermeyecek. Nadir görülen bir olay olsa da, lityum piller bazen aşırı ısınır, alev alır ve önemli bir güvenlik riski oluşturur. Havayolu şirketinin yeni politikası; yangın durumunda, görünürde bir güç bankası varken mürettebat üyelerinin hızla müdahale edebilmesini ve uçaktaki herkesi koruyabilmesini sağlamayı amaçlıyor. FAA'ye göre artık uçuş ekipleri, kabinde lityum pil yangınlarını tanımak ve bunlara müdahale etmek üzere eğitiliyor.

Son 20 yılda FAA, lityum iyonlu cihazlardan kaynaklanan 524 lityum pil olayı kaydetti. Avrupa Sivil Havacılık Ajansı EASA'da benzer kararları uyguluyor. Sonuçta bu gelişmiş pillerin otomobil yangınlarındaki rolleri de düşünüldüğünde çok önemli bir icat olmasına karşın ciddi tedbirlerde havacılıkta yer almasına siz de özen gösterin. Hem kendiniz hem de diğer yolcuların güvenliği için bu pillerle ilgili kurallara sımsıkı uymak çok önemli.

KATI KURALLAR KOYULDU

Öncelikle yolcuların uçuş sırasındaki kullanımda taşınabilir şarj cihazlarını görünür tutmalarını gerekiyor. Bu da sektördeki ilk güvenlik politikasını sunacak.

Taşınabilir şarj cihazlarını çantada veya baş üstü dolabında saklarken kullanmak artık yasak olacak.

FAA kuralları şu anda havayolu şirketlerinin taşınabilir pilleri kısıtlamasını veya bunları el bagajından ayırmasını gerektirmiyor. Aslında, güç bankaları ve cep telefonu pil şarj kutuları dahil olmak üzere yedek lityum piller, yalnızca el bagajında taşınabiliyor.

Yolcuların lityum pillerinin veya cihazlarının aşırı ısındığını, genişlediğini, duman çıkardığını veya yandığını fark etmeleri durumunda mürettebat üyelerine hemen haber vermeleri isteniyor. Yani yolcuların bu durumla kendi başlarına başa çıkmak için uğraşmaları da yasaklanıyor.

Bundan böyle güç kaynakları (powerbank), telefon şarj kutuları, ekstra lityum-iyon piller, ekstra lityum-iyon metal piller, telefon bataryaları, dizüstü bilgisayar pilleri hiçbir havayolu şirketinde kargoya verilen bavullara asla konulamayacak. Bavul içi taramaları sırasında tespit edilenlere bavullar açılarak mutlaka el konulacak.

ASYA HIZLI TEDBİR ALDI

Ocak ayında Güney Kore'deki Gimhae Uluslararası Havalimanı'nda taksiye hazırlanan Air Busan'a ait Airbus A321'in alevler içinde kalmasının ardından uçaktaki lityum pillerin riskleri gündeme geldi. O tarihten bu yana Asya ülkeleri taşınabilir şarj cihazlarıyla seyahat konusunda daha sıkı kısıtlamalar getirdi. Mart ayında Güney Kore, yolcuların baş üstü bölmelerinde güç bankaları ve e-sigaralar saklamasını yasakladı. Ayrıca, koltuk içi güç prizlerinde güç bankası şarj etmeyi de yasakladı. 7 Nisan itibarıyla da Hong Kong yolcuların uçakta güç bankaları kullanmasını tamamen yasakladı.

Thai Airways, Singapore Airlines, Air Asia, EVA Air ve China Airlines, yolcuların koltuk içi güçle güç bankalarını şarj etmesini veya mobil cihazlarını güç bankalarıyla şarj etmesini yasaklayan havayolları arasında. Çoğu durumda, güç bankalarının yolcunun önündeki koltuk cebine yerleştirilmesi isteniyor.

İŞTE RAPOR EDİLEN OLAYLAR
Kategori Olay sayısı

Pil PaketiPil.................................................. 211

e-Sigara Buharlaştırıcı....................................... 107

Cep telefonu.................................................... 74

Diğer Elektronik Cihazlar................................... 66

Dizüstü bilgisayar......................................... 64

Tıbbi Cihaz......................................................................... 2