Batıda müteahhitlerin ve mühendislerin uygulamalarının sigortalandığını belirten Boğaziçi Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi Mustafa Erdik, "Müteahhidin ya da mühendisin hatası nedeniyle oluşan zararları sigorta şirketi karşılar. Ancak o kişiler de sigortalarını yenilemek istedikleri zaman ya çok daha yüksek prim öder ya da reddedilir" dedi.Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 10 ili önemli derecede etkileyen, yüzyılın felaketi olarak nitelenen depremin yaraları sarılırken hasarın bu derece büyümesinde insan faktörünün de göz ardı edilmemesi gerekiyor. Yıkılan binaların kolonlarından çıkan köpük malzemelerini, kolon kiriş arasında demirlerin bağlanmamış olduğunu gördükçe, insan, "Bu kadar bilgisizlik mümkün mü" diye sormaktan kendini alamıyor. Çünkü artık bir inşaatın ana hatlarıyla nasıl yapılması gerektiğini, işi bu olmayanlar bile biliyor.Çoğu uzman 1975 Deprem Şartnamesi'ne göre dahi yapılmış olsaydı, katların üst üste yapıştığı binaların bu şekilde çökmeyeceği görüşünde hemfikir. Deprem şartnamesine göre yapılmış binalar hasar görür ama bu şekilde çökmez ve bu kadar can kaybı olmazdı.10 ilimizi etkileyen depremin benzerinin 1906 yılında yaşandığı San Francisco'da şehrin yüzde 80'i yıkıldı. Ölü sayısı 3 bin civarındaydı! Ancak çoğu az katlı evlerden insanlar sağ çıktı. Bizde binlerce can hâlâ enkaz altında.Davalar uzuyorPeki, depreme dayanıklı binayı nasıl yapacağız ABD ve Avrupa'da önemli üniversitelerde çalışmış Boğaziçi Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi Mustafa Erdik hesap sorulabilirlik düzeninin kurulmasının şart olduğunu söylüyor. Bu noktada önerisini olduğu gibi aktarıyorum:"Deprem şartnamesi 1940'ların başında çıktı, 80 yıldır uygulanması için uğraşıyoruz. Hesap verilebilirlik düzeninin oturması gerek. Belediyenin ruhsatından tutun, yapı denetim, mimar, mühendis, müteahhidin yetkinliğine varıncaya değin. Müteahhitler çok ciddiye almıyor. Mahkemeye düştüğünde kimin nerede, ne kadar sorumluluğu olduğu belli değil, davalar uzuyor."Vatandaş talep etmeliErdik, "Peki bu nasıl sağlanacak" sorumu ise şöyle yanıtlıyor: "Bizde bir mühendis dört yıllık okulu bitirdiğinde istediği bina projesine imza atıyor. ABD'de ise en az iki yıl iyi bir firmada çalıştıktan sonra ve akabinde yapılan imtihanı geçtikten sonra yetkin (profesyonel) mühendis olup, bir binanın projesine imza atabilir. Tabii bundan da önemlisi yanlış uygulama (veya mesleki sorumluluk) sigortası uygulaması var orada. Mühendis hata yaparsa ve o hata nedeniyle insanlar zarar görürse, yanlış uygulama nedeniyle oluşan hasarı sigorta öder. Mühendis yanlış uygulama sigortasını yenilemek istediğinde, geçmişinde böyle hatalar varsa, sigorta şirketi ya sigorta vermez ya da çok yüksek prim ister. Böyle olunca, o mühendis piyasadan ayrılmak zorunda kalır. Bu noktada insanların, 'Ben sana proje yaptırırım, yanlış uygulamaya karşı sigorta isterim' diyeceği düzeni kurgulamalıyız. Bizde de yanlış uygulama sigortası gelmeli ve projeleri yetkin mühendisler imzalamalı."var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6905779;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6905779;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlarsongul-hatisarubatidaki-sigorta-sistemini-getirelim-6905779' });Sorumluluğu üstlenmelilerAsıl sorumluluğu taşıyan müteahhidin yanlış uygulama sigorta priminin çok daha yüksek olması gerektiğine