Bilgisayarların veri işleme kapasiteleri arttıkça, yapay zekâ (YZ) uygulamaları hızla yaygınlaşıyor.Fotoğraf ve videolarda yüz, plaka ya da nesneleri tanıyan, sesi yazıya, yazıyı sese çeviren, sosyal medyadaki etkileşimlerimizden duygu analizi yaparak neden daha çok hoşlanacağımızı belirleyip önümüze getiren, arama yaptığımızda tam olarak ne aradığımızı tahmin edip isabetli sonuçlar veren, hatta mesaj yazarken yazmaya niyetlendiğimiz kelimeyi tahmin edip tamamlayan uygulamalar hep YZ uygulamaları.Artık herkesin hayatında önemli değişikliklere yol açmaya başlayan bu "sihir misali" teknoloji, insanların bazıları tarafından büyük heyecanla karşılanırken bazılarını da derin şüpheler ve endişelere sevk ediyor.YZ teknolojilerinin mahiyetini pek de kavrayamayan kişilerin bire bin katarak uydurdukları fütüristik bilim kurgu hikayeleri ve spekülasyonlar, insanları korkutuyor.Bu yazıda YZ ile ilgili olarak sıkça sorulan sorulara teknik jargondan mümkün olduğunca kaçınarak "anlaşılır" cevaplar vermeye çalışacağım.YZ gerçekten bir insan gibi düşünmeyi öğrenip özgün metinler, resimler, besteler üretebilir miAslında YZ konusunda en çok heyecan yaratan nokta burası. YZ internetten devşirilmiş verileri basitçe kopyalamıyor. Onları işleyerek benzer metinleri, resimleri üretmeyi "öğreniyor". Dolayısıyla YZ tarafından üretilen içerikler özgün. Mesela intihal tespiti için kullanılan programlar YZ tarafından üretilen içeriklerde bir problem bulamayacaktır. YZ'nin ürettiği bir fıkra ya da hikayeyi birebir internette arayıp bulmak mümkün değil.Ama neticede ruhsuzduygusuz bir makine, insanın ürettiği nitelikte sanatsal içerikler üretemez değil miMakine öğrenmesi insan öğrenmesini taklit ediyor. Sanat da bir yönüyle "öğrenilen" bir şey. YZ tıpkı kendi sahasında daha önce üretilmiş eserler üzerinde çalışarak yetişen bir ressam, besteci ya da hikayeci gibi mevcut eserlerle besleniyor. Üstelik bunu kendi başına ve insanlardan çok daha kısa sürede yapıyor. Bir eserin YZ tarafından mı, insan tarafından mı yapıldığını ayırt etmek giderek zorlaşıyor.Madem YZ kendi başına hızla öğrenebiliyor, bir noktada kendi kendine bilinç de kazanabilir mi İnsanlık için bir tehdit haline gelebilir miİnsanoğlu, kabaca "kendi varlığının farkında olmak" anlamına gelen "bilincin" mahiyetini çözebilmiş değil. Bilinçli bir varlık olmak, hür irade ve ahlak anlayışı sahibi olmakla anlam kazanıyor. YZ, insanları taklit ederek, ihtiyaçlarından, arzularından, kararlarından, fikirlerinden, korkularından ve haklarından bahsettiği bir çıktı üretebilir. Ama bunları üretebilmesi elbette