1999 yılında gösterime giren ilk Matrix filminin zihnimize kazınan repliklerinden biri şöyleydi:Yapı (construct) denilen sanal gerçeklikte yere düşüp "uyandığında" ağzından kan geldiğini gören Neo: - "Gerçek değil sanmıştım." Morpheus: - "Zihnin onu gerçek yapıyor." Neo: - "Matrix'te ölürsen, burada da ölür müsün" Morpheus: - "Vücudun zihin olmadan yaşayamaz!"Sanal gerçeklikte "yaşayan" ve "yaşatılan" insanlar metaforu, 2000'li yılların başından itibaren iyice ete kemiğe büründü.Gelişen iletişim teknolojileriyle birlikte sanal aleme göç başladı.İnsanlar gün geçtikçe paralel siber gerçeklikte daha çok vakit geçirir oldular.Sanal cemaatler oluştu. Sohbetler, tartışmalar, eğitim, resmi işlemler, yardımlaşma ve alışveriş gibi bir çok sosyal faaliyet dijital platformlara taşındı.Ve ilk Matrix filminin gösterime girmesinden yirmi üç sene sonra, en başta aktardığım repliğin gerçek hayatta bir karşılığının olup olmadığını test etme fırsatı doğdu.Dünya üzerindeki hemen her ülke gibi Rusya da sanal alemde yerini almıştı.Fakat Ukrayna'yı işgal etmeleri üzerine dünyanın pek çok ülkesi Rusya'ya karşı ağır yaptırım kararları aldı.Bu kararlardan önemli bir kısmı Rusya'nın sanal âlemde sağlanan hizmetlerin önemli bir kısmına erişiminin kısıtlanması yahut kesilmesiyle ilgiliydi.Kabaca özetlersek:Büyük Rus bankaları uluslararası finansal mesajlaşma sisteminden (SWIFT) çıkarıldılar.Dünyanın önde gelen uluslararası internet altyapısı sağlayıcısı Cogent, Rus müşterilerine verdiği hizmeti sonlandıracağını açıkladı. Cogent hem Rus devlet telekom şirketi Rostelecom'a hem de Rusya'nın diğer milli fiber omurga operatörü Transtelecom'a hizmet veriyordu. Rusya mobil pazarının üç büyük GSM şirketi olan MTS, Megafon ve VEON'un (eski adıyla Vimpelcom)'dan ikisi Cogent'in müşterisiydi.Rusya'da reklam çalışmalarını durdurduğunu açıklayan Google, banka hesapları Rus otoritelerce dondurulunca resmi olarak ofislerini kapatıp Rusya'dan çıkma kararı aldı.Microsoft tüm yeni ürün ve hizmet satışlarını dururdu.Apple Rusya'daki tüm ürün satışlarını durdurdu.SAP firması Rusya ve Belarus'ta tüm satışlarını durdurdu.Dünyanın en büyük yarı iletken üreticisi TSMC, Rusya'ya ve Rusya'ya ürün sağladığı bilinen üçüncü parti şirketlere çip satışlarını durdurdu.Netflix ve Amazon'un video servisi Twitch, Rusya'daki hizmetlerini ve projelerini askıya aldığını açıkladı.Rusya'nın kendisi de bir tepki olarak, yaptırımlara iştirak eden "düşman" devletlerin, Facebook, Instagram, TikTok sosyal medya uygulamalarına erişimi engelledi.Yasakla birlikte Instagram'da sayıları milyonlara varan takipçilerini kaybedeceklerini