ChatGPT'nin şifreleri

30 Kasım 2022'de yapay zeka konusunda uzmanlaşmış bir araştırma laboratuvarı olan OpenAI, bir dil tahmin modeli üzerine kurulu, konuştuğumuz doğal dili anlama ve ona aynı şekilde yanıt verme yeteneğine sahip, yapay zeka tabanlı sohbet robotu ChatGPT'yi kullanıma açtığını duyurdu.Sadece beş gün sonra bu yeni teknolojiyi kullanmak üzere kaydolan kullanıcı sayısı bir milyonu geçti.Bir milyon kullanıcıya ulaşmak için Netflix'in 41 ay, Airbnb'nin 30 ay, Twitter'ın 24 ay, Facebook'un 10 ay, Dropbox'ın 7 ay, Spotify'ın 5 ay, Instagram'ın 2,5 ay beklemesi gerekmişti.Peki bu müthiş ilginin sebebi neydiChatGPT, internetten toplanmış milyarlarca farklı metin ile dil kalıplarını tanımak üzere 300 milyar civarında kelimenin (token) 175 milyar farklı parametre ile eğitildiği bir yapay sinir ağı modeli. Arkasında dünyanın en güçlü beş süper bilgisayarından biri var.OpenAI, yapay zekayı eğitmek için kullandığı bu devasa veriyi işleyebilmek için, Microsoft tarafından özel olarak geliştirilen bir süper bilgisayarı kullanmış. Bu, 285.000'den fazla CPU çekirdeği, 10.000 GPU ve saniyede 400 gigabit ağ bağlantısına sahip tek bir sistem.Bu teknolojik terimlere aşina olmayanların bir karşılaştırma yapabilmesi için evlerde kullanılan ortalama bir bilgisayarın 4 CPU çekirdeğine ve 1 GPU kartına sahip olduğunu söyleyelim.Heyecan verici olan, bu yazılımın sorulara isabetli cevaplar verebilmesinden ziyade (ki bazen açıkça yanlış cevaplar da verebiliyor), söyleneni "anlaması", anlamlı, tutarlı, mantıklı cümleler kurarak cevaplar üretebilmesi, arama motorlarının yaptığının çok ötesine geçerek akıl yürütmeler, yorumlar yapması, tavsiyeler verebilmesi, komik, heyecanlı, hüzünlü, mutlu bir hikaye anlat deyince anlatabilmesi.Yorum yapma kabiliyeti, ister istemez bir takım değer yargılarına sahip olmayı gerektiriyor.ChatGPT, bir matematik hesabının, bir yazılım kodunun doğru olup olmadığını isabetle belirleyebiliyor, yanlışsa doğrusunu gösterebiliyor. Çünkü orada "doğru" tek ve kesin.Ama mesele güzel ve çirkin, doğru ve yanlış ayrımına gelince, yani kişiden kişiye değişen yargıların olabileceği alan gelince yapay zeka etiği tartışmaları alevleniyor.ChatGPT'yi eğitmek için gereken çok fazla metin internetten, özellikle sosyal medyadan temin edilmiş. Bolca ırkçılık, cinsiyetçilik, ahlakçılık, şiddet, yalan ve sahte bilim içeren bu milyarlarca sayfalık metinlerde yerleşik önyargıları (bias) kontrol etmek ve bunlarla eğitilen modelin "düzgün" sonuçlar üretmesini sağlamak zor.Yani bir anlamda yapay zekanın "hocası" biz insanlarız ve internette ürettiğimiz muhtevanın geneline bakılırsa hiç de akıllı, tutarlı,