Sosyal Medyada Yükseltilen Linç ve Hınç Kültürü

Sosyal medya, geleneksel medyadan farklı olarak insanlara kendi medya içeriklerini üretme ve çok geniş kitlelere hızlıca yayma imkânı verdi. Yani Ademoğlunun en önemli zaaflarından olan para kazanma ve şöhret elde etme fırsatı sundu. Bununla birlikte sosyal medya bugün adeta bir değersizleşme ve değersizleştirme zeminine dönüşmüş durumdadır. Hiçbir değer ve normun tanınmadığı, sahte hesaplarla her türlü manipülasyonun yapıldığı, insanların veya kurumların sistematik bir şekilde itibarsızlaştırıldığı ve linç edildiği bir mecra halini almıştır. Sosyal medyada sistematik bir şekilde yükseltilen linç ve hınç duygusu giderek egemen olmaktadır. Dünya genelinde; 5,31 milyar sosyal medya kullanıcısı, 4,95 milyar internet kullanıcısı ve 4,62 milyar aktif sosyal medya kullanıcısı, 2,56 milyar YouTube kullanıcısı bulunmaktadır. Türkiye, kişi başı 2 saat 59 dakika sosyal medya kullanım süresiyle dünya genelinde en yoğun sosyal medya kullanan 16. ülkedir (Wearesocial, 2022). Sosyal medyada uygulanan sistematik linçte süreç şu şekilde işliyor. Öncelikle bireysel kullanıcılar politik, dini veya ideolojik yatkınlıkları üzerinden popüler hesaplara yöneliyor veya yönlendiriliyorlar. Kimin veya hangi kurumun linç edileceğine bu büyük hesaplar ve onları kullanan arka plandaki marjinal gruplar karar veriyor. İlk taşın atılmasıyla birlikte sistematik bir linç başlıyor. Herkesin hem kurban hem de mağdur olduğu bir süreç aslında. İsmet Özel, Sebebi Telif isimli şiirinde linç psikolojisi ve kitlelerin yönlendirilmesi ve aldatılmasını şu dizelerle anlatır; "Başkalarının aşkıyla başlıyor hayatımız Ve devam ediyor başkalarının hınçlarıyla Düşmanı gösteriyorlar, ona saldırıyoruz Siz gidin artık Düşman dağıldı dedikleri bir anda Anlaşılıyor Baştan beri bütün yenik düşenlerle Aynı kışlaktaymışız." Baudrillard (2012) modern insanın sosyal ağlarda kurban edilişini ve çaresizliğini; "bu tekelleşmiş, küresel ağların içinde yüzen rehineleriz. Aynı zamanda hem kurban hem de suç, ortağı konumundayız. Egemenlik düzeninin en büyük kurnazlığıysa bu tekelin kimsenin denetiminin altında bulunmamasıdır" şeklinde ifade etmektedir. Ne acı ki bugün çoğu zaman kurban bazen de suç ortağıyız. Sosyal medyada bilinçli ve sistematik olarak yükseltilen linç kültürünün bir diğer amacı da kendi normlarını, doğrularını ve ideolojilerini insanlara dayatmak ve bazen de hakikati perdelemektir. Kimi zaman sosyal ağlarda algılar olguların önüne geçmekte ve hakikat perdelenmektedir. Hakikati söyleyenler ise ifşa edilmekte, linç edilerek susturulmaktadır. Bu durum Maide Suresinin