Günümüzde insanlığa karşı en büyük tehdit artık hayatın her alanında görülen sanallaşma ve onun etkileridir. İster gericilik, ister tutuculuk isterse teknoloji karşıtlığı hatta düşmanlığı deyin, ben böyle düşünüyorum. Düşünmekle kalmayıp bunu gerekçelendirmeye, bu düşünceyi temellendirmeye çalışıyorum. Ben yarı makine-yarı insandan, genleriyle oynanmış, protezlenmiş, her hailiyle, duygularıyla, düşünceleriyle bir varlık olarak artık bir kavrama dönüşmüş insandan değil, doğal, kanı akan, canlı insandan yanayım. Bildiğimiz zaafları olan 'gerçek' insandan yana. Sanallaşma dediğim, internet ortamında başlayıp oradan günlük 'hakiki' dediğimiz hayatı işgale yeltenen olgu. Hayatın temelinde temas, yani dokunma vardır. Bu bakımdan temas her şeydir; temasla birlikte gerçeklikle ilksel ilişkimizi kurarız; o ilişki vücuda gelir. Temasla ilk önce his, yani duygu vuku bulur. Daha sonra bu his aklımızla kavramlaştırılır ve düşünceye evrilir. Demek ki hayatın kökeninde düşünce (yani kavram) değil, his (yani deneyim) vardır. Önce hisseder, sonra düşünürüz. Öyleyse temas canlılığımızın da bir belirtisidir. Temas etmediğimiz yerde hayat oluşmaz, dolayısıyla canlılık da oluşmaz, dolayısıyla bir robota, hatta ölüye dönüşürüz. (Robotlar hissetmez. Kim ne derse desin robotlar şiir de yazamaz.) Bu sanallaşmanın, yani sanal dünyanın gerçek dünyayı ikame etme saldırısının en son aşaması Metaverse adı verilen (ki meta ile universe kelimelerinden türetilen bir kavram) paralel sanal dünya ve evren ve dolayısıyla gerçeksilik gerçekliğin yerini alıyor. Çok severek takip ettiğim Cem Dizdar Metaverse'den bahsederken "Tamam onca sanal yer alıp, çiftlik işletiyorsunuz, para kazanıyorsunuz da peki ya domates Domates nasıl olacak Onu nasıl yiyeceksiniz" diye soruyor ironik bir yaklaşımla. Sanal arsalar, sanal binalar, sanal evler, dükkânlar, sanal tatiller belki de sanal aşklar bütün bunlar insanlın hangi eksikliğini kapatıyor, hangi arzusunun karşılığına denk geliyor Metaverse'ün en tehlikeli yönü 'sanal his'ler yaratmaya girişmiş olması. Diyelim ki sanal bir tatile gittiniz, ayağınız suya değince ayağınızın suya değdiği hissini yaşayacakmışsınız. Ne var ki kapitalizmin esas meselesinin insanları tek tek bireyler haline getirip toplulukları dağıtmak olduğunu biliyoruz, mesele insanları yalnızlaştırmak, diğer insanlardan uzaklaştırıp kendi içine hapsetmek. Ama işte burada temas ortadan kayboluyor, yani diğer insanlara temas etmiyor, onlara dokunmuyorsunuz. Ki ne demiştik hayat temastan fışkırır. Temasın, ilişkinin olmadığı yerde hayat oluşmaz. İnsan da yaşayamaz. Büyün bunlar çerçevesinde sizlerle 2016 yılında yazdığım bir yazıyı paylaşıyorum. Bu yazı her bakımdan doğal, insani hayata ve insana bağlı tutucu bir insanın hayatı savunma çabası olarak okunabilir. Günümüzde artık bu çaba umutsuz bir çırpınış halini almış olsa da doğruyu savunmak her gerçek yazarın yükümlülüğüdür.BİR İMKÂNLAR İMKÂNI OLARAK YAŞAMHer karşılaşmanın (hem tesadüfi hem de yazgısaldır karşılaşmalar) yeni bir temas ve dolayısıyla yeni bir ilişkinin imkânı olduğunu söylememiz gerek. Yaşam, ancak bu karşılaşmaları, demek temasları çoğaltarak genişler ve sınırına kadar yaşanabilir. Her yeni karşılaşma, yeni bir ilişki, ilişki de yeni bir yaşam alanı imkânıdır. Şiir, edebiyat ve felsefe ve elbette sanat bize bu yeni karşılaşmalara kendimizi açmamız gerektiğini ima ederler. Şiirle (sanatla) bu karşılaşmaları tanır ve onların yeni imkânları önümüzde açan olaylar olduklarını biliriz. Sanat insanı eğitir ve insanı kendisini yoğurarak yeni biçimlere girmeye, yeni özlere kavuşmaya, en başında da yeni imkânlara açmaya teşvik eder, cesaretlendirir. Sanat der ki, her şey mümkündür. Düşündüğünüz her şey, onları düşünebildiğinize göre, imkânlıdır. Eğer imkânlı olmasalardı düşünülemezlerdi de. Düşünmek keşfetmektir, yani üstü örtülü olanın örtüsünün çekip alınması ve böylelikle