Bu yazı bir hakkı teslim etmek için yazıldı. Bir asır boyunca hakkı yenmiş, resmî tarih tarafından yok sayılmış, propagandalarla itibarsızlaştırılmaya çalışılmış bir adamın hakkını geç de olsa teslim etmek... Dahası o resmî tarihe karşı eleştirel olma iddiasıyla ortaya çıkmış "alternatif tarih" yazıcılarının da benzer bir şekilde haksızlık yaptığı bir adama hakkını teslim etmek. OSMANLI 1. DÜNYA SAVAŞI'NA BOŞUNA MI GİRDİ Bütün dünyada 1. Dünya Savaşı'nın ayak sesleri hissediliyordu. Almanya yükseliyor; çıkarları ve emperyal iddiaları İngiltere, Fransa ve Rusya ile bir savaşa gireceğini gösteriyordu. Ayak sesleri hissedilen başka bir şey daha vardı. Petrolün bulunduğu İmparatorluğun Ortadoğu vilayetleri İngiltere ve Fransa tarafından istila edilmek isteniyor; Ruslar da son 200 yıldır olduğu gibi Boğazları ve ayrıca tüm Doğu Anadolu'yu kurmak istedikleri kukla Ermeni devleti ile koparmak istiyordu. En son Yeşilköy'e kadar gelen Rus ordusu elbet yine gelecekti. Hal böyleyken bu istilalara maruz kalmak istemeyen dönemin İttihat Terakki Hükümeti İngiltere ve Fransa'ya savaşı önleyecek bir ittifak teklif etmiş; o kabul edilmeyince savaşta aynı cephede yer almayı önermiş ama bu da reddedilmişti. Eray Bayramol'un "Rus Diplomatik Belgelerine Göre Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin İttifak Devletleri'ne Katılışı" makalesinde belirttiği gibi Rusya Osmanlı'nın Fransa veya İngiltere ile ittifak yapmasını engelliyor çünkü bu onun Boğazlar ve Doğu Anadolu'yu istila planının bozulması anlamına geliyordu. Dahası Osmanlı'nın Almanya ile ittifak kurmasını da istemiyor, işgallerinin zorlaşmasını istemiyordu. Üstelik Osmanlı'nın tarafsız kalması da mümkün değildi çünkü zaten savaşın esas amacı Osmanlı topraklarını paylaşmaktı ve bunu en çok isteyenler de Ruslardı. Bu durumu gören hükümet öyle resmî tarihte anlatıldığı gibi "Alman hayranlığı"ndan falan Almanya ile ittifak yapmamıştı. Dünyanın süper güçlerine karşı tek başına kalmaktansa Almanya ve Avusturya-Macaristan'la bir ittifak kurarak savaşmak akıllıca olandı. Üstelik Almanlar da Osmanlı ile ittifakı çok zor kabul etmişti. SARIKAMIŞ HAREKÂTI'NDA KOMUTAN ENVER PAŞA'YSA ÇANAKKALE'NİN KOMUTANI KİM Savaş başladıktan sonra yaşanan süreçte hakkında en çok kara propaganda yapılan hadise Sarıkamış Harekatı'ydı. Sarıkamış Harekatı ile ilgili doğruları 23 Aralık 2021 tarihinde bu köşede yazdığım için sadece şunu söyleyerek geçeceğim: Sarıkamış ile ilgili tüm konular geçtiğinde orduların başında Enver Paşa'nın olduğu sık sık söylenirken Sarıkamış'tan sadece birkaç ay sonraki Çanakkale Zaferlerinde ordunun başındaki komutanın adı